Το ζήτημα του προσδιορισμού της τιμής του αργού έχει απασχολήσει
επανειλημμένα τους παράγοντες της διεθνούς αγοράς, ενώ για χρόνια την απάντηση έδιναν
τα δύο κορυφαία συμβόλαια, το ευρωπαϊκό
Brent και το αμερικανικό
WTI. Χαρακτηριστικό είναι ότι τα τρία τέταρτα του πετρελαίου που
διακινείται διεθνώς τιμολογείται με βάση την ενδεικτική τιμή των συμβολαίων αυτών.
Παρόλα αυτά, όπως αναφέρει το
Petroleum
Intelligence
Weekly’
s
International
Crude
Oil
Market,
σχεδόν 200 διαφορετικές ποικιλίες υπάρχουν ανά τον κόσμο, από το
Kutubu
της
Νέας Γουινέας, ως το
Cano
Limon
της Κολομβίας, όπως αναφέρουν σε πρόσφατο άρθρο τους οι
FT.
Ενώ το
WTI
και το
Brent
κυριαρχούν εδώ και χρόνια, η απόφαση της Σαουδικής Αραβίας να απομακρυνθεί από τη
χρήση του
WTI
ως την ενδεικτική τιμή και να το αντικαταστήσει με το
Argus
Sour
Crude
Index (
Asci) προκάλεσε τριγμούς στην κυριαρχία αυτή,
ανοίγοντας τον δρόμο και για άλλες παρόμοιες κινήσεις. Θυμίζουμε ότι το
Asci βασίζεται σε ένα καλάθι
από διαφορετικές ποικιλίες του Κόλπου του Μεξικού για τον καθορισμό της ενδεικτικής
τιμής.
Οικονομολόγος του Πανεπιστημίου του Κάλγκαρι τονίζει ότι «πιθανώς
έρχεται ο καιρός για ένα νέο μέτρο για το αργό πετρέλαιο». Η επιλογή του
WTI και του
Brent
έγινε στα
μέσα της δεκαετίας του 1980, όταν η Σαουδική Αραβία σταμάτησε να καθορίζει την
τιμή του δικού της
Arabian
Light
και δημιουργήθηκαν τα πρώτα συμβόλαια στο
NYMEX. Το
Brent
κυριάρχησε στις ευρωπαϊκές και αφρικανικές αγορές, ενώ το
WTI
στην
αμερικανική. Το
Dubai-
Oman, τέλος, έγινε το κυρίαρχο
μέτρο για τις ασιατικές αγορές.
Η κριτική κατά του
WTI
έχει να κάνει με το γεγονός ότι αφορά
πετρέλαιο το οποίο παραδίδεται στο Κούσινγκ της Οκλαχόμας, έναν κόμβο αγωγών οι οποίοι διασχίζουν
χιλιάδες μίλια από τον Κόλπο για να φτάσουν εκεί. Όταν τα αποθέματα στην Οκλαχόμα
είναι πλήρη, όπως έγινε νωρίτερα φέτος, η τιμή του
WTI
αποσχετίζεται
από το πετρέλαιο σε άλλες περιοχές, κάτι που προκαλεί πρόβλημα στους Σαουδάραβες
και σε άλλους παραγωγούς.
Το
Asci
έχει το πλεονέκτημα ότι το
WTI
και το
Brent
γίνονται
ολοένα και πιο ανόμοια σε σχέση με το αργό που επεξεργάζονται τα διυλιστήρια
στην Αμερική και την Ευρώπη. Όλες αυτές οι ποικιλίες είναι «γλυκές», δηλαδή
διαθέτουν μικρή σχετικά ποσότητα θείου. Επίσης, είναι ελαφρύ πετρέλαιο, λιγότερο
πυκνό και πιο εύκολο να διοχετευθεί σε αγωγούς και πλοία. Τα αργά του καλαθιού
του
Asci
όμως, είναι πιο συμβατά με τις προτιμήσεις των διυλιστηρίων,
όπως έχουν διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια. Εκμεταλλευόμενα τις εκπτώσεις για
αργό πετρέλαιο με υψηλές συγκεντρώσεις θείου, τα αμερικανικά διυλιστήρια επένδυσαν
σημαντικά ποσά ώστε να είναι σε θέση να το μετατρέπουν σε καύσιμα. Επιπλέον, τα
διυλιστήρια έχουν μετατοπιστεί προς βαρύτερες ποικιλίες, οι οποίες αποτέλεσαν
το 75% των εισαγωγών των ΗΠΑ πέρυσι.
Το
WTI
θα συνεχίσει να έχει σημασία, παρά την κίνηση της Σαουδικής Αραβίας,
λόγω του ρόλου του στην αγορά υποπροϊόντων του
NYMEX. Οι τιμές των ποικιλιών του Κόλπου
στις ΗΠΑ επίσης σχετίζονται με το
WTI. Παρόλα αυτά, η αλλαγή εκ μέρους των Σαουδαράβων αποτελεί πλήγμα.
Ο Μπασάμ Φατούχ του Ιντιστούτου Ενεργειακών Μελετών της Οξφόρδης, τονίζει ότι
το
Asci
έχει τη δυνατότητα να αναδειχτεί και να κυριαρχήσει στο μέλλον, καθώς διαθέτει
σημαντικούς υποστηρικτές: Τη Σαουδική Αραβία και τα αμερικανικά διυλιστήρια. «Προηγούμενες
απόπειρες δεν είχαν την ίδια υποστήριξη από τη φυσική αγορά», τονίζει
χαρακτηριστικά.
Άλλοι αναλυτές προβλέπουν ότι εξαγωγείς όπως η Βραζιλία, ο
Καναδάς και η Βενεζουέλα ενδέχεται επίσης να χρησιμοποιήσουν το
Asci στο μέλλον ως ενδεικτική
τιμή. Εντωμεταξύ, η κίνηση της Σαουδικής Αραβίας οδηγεί το
NYMEX να υποστηρίξει και πάλι ένα συμβόλαιο
για τις “
πικρές” ποικιλίες,
μετά από τέσσερις αποτυχημένες απόπειρες.
Η
Barclays
Capital
πάντως προειδοποιεί ότι η χρήση του
Asci ενδέχεται να είναι προβληματική λόγω της αστάθειας που
προκαλούν οι τυφώνες στην παραγωγή του Κόλπου του Μεξικού. Προς το παρόν, το
WTI
διατηρεί
το πλεονέκτημα της ρευστότητας, δηλαδή ότι οι
traders και οι κερδοσκόποι το
χρησιμοποιούν ως βάση για να στοιχηματίσουν σχετικά με τη μελλοντική διαμόρφωση
των τιμών. Αλλά αν η φυσική αγορά απομακρυνθεί από αυτό, άγνωστο παραμένει το
αποτέλεσμα για τον χρηματοοικονομικό κλάδο.