Νομοθετική πράξη, για τον περιορισμό των μέσων εκπομπών CO2 των ελαφρών επαγγελματικών οχημάτων (ημιφορτηγών τύπου βαν) σε 175 g /km (γραμμάρια ανά χιλιόμετρο), πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Η προτεινόμενη νομοθετική πράξη θα εφαρμοστεί σταδιακά από το 2014 έως το 2016, ενώ περιλαμβάνει και μακροπρόθεσμο στόχο μείωσης των εκπομπών σε 135g/km, με χρονικό ορίζοντα το 2020. Ο τύπος της προτεινόμενης πράξης είναι όμοιος με εκείνον των προτάσεων που εγκρίθηκαν στο τέλος του 2008 για τα επιβατικά αυτοκίνητα.
Πρόκειται για ένα από τα τελευταία εκκρεμούντα στοιχεία της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για την περαιτέρω εξοικονόμηση καυσίμου στα ελαφρά επαγγελματικά οχήματα, τα οποία ευθύνονται για το 15% περίπου του συνόλου των ανθρακούχων εκπομπών της ΕΕ. Η πρόταση συνιστά έκφραση της δέσμευσης της ΕΕ για θέσπιση συγκεκριμένων μέτρων, προκειμένου να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει όσον αφορά τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου.
Πώς θα λειτουργήσει η νομοθεσία
Για την κατάρτιση του σχεδίου νομοθετικής πράξης χρησιμοποιήθηκε ως υπόδειγμα η νομοθεσία για τις εκπομπές CO2 από τα επιβατικά αυτοκίνητα. Η σημερινή πρόταση προβλέπει τη μείωση του μέσου όρου των εκπομπών CO2 των νέων ημιφορτηγών τύπου βαν σε 175 g/km, με σταδιακή εφαρμογή από τα μέσα του 2013 μέχρι το 2016. Μακροπρόθεσμα, προβλέπει τη μείωση του μέσου όρου των εκπομπών σε 135 g/km μέχρι το 2020. Τα όρια για τις εκπομπές καθορίζονται ανάλογα με το βάρος των οχημάτων, με τη βοήθεια καμπύλης οριακών τιμών. Η καμπύλη χαράσσεται κατά τρόπον ώστε να επιτυγχάνεται μέση τιμή εκπομπών στόλου 175 γραμμαρίων CO2 ανά χιλιόμετρο. Οι κατασκευαστές οφείλουν να εξασφαλίσουν ότι από το 2014 οι μέσες εκπομπές των οχημάτων που θα ταξινομούνται στην ΕΕ, θα βρίσκονται χαμηλότερα από την καμπύλη οριακών τιμών, λαμβανομένου υπόψη του 75% των οχημάτων.
Για το ημερολογιακό έτος 2015 το ποσοστό αυτό αυξάνεται σε 80%, ενώ από το 2016 και μετά ο μέσος όρος εκπομπών πρέπει να τηρείται στο 100% του στόλου. Στη νομοθετική ρύθμιση υπόκειται μόνο ο μέσος όρος των εκπομπών του στόλου, το οποίο σημαίνει ότι οι κατασκευαστές θα συνεχίσουν να έχουν τη δυνατότητα να κατασκευάζουν οχήματα με επίπεδα εκπομπών υψηλότερα από την καμπύλη οριακών τιμών, με την προϋπόθεση ότι αυτά θα αντισταθμίζονται από άλλα οχήματα, των οποίων οι εκπομπές θα υπολείπονται της καμπύλης.
Ποια οχήματα θίγονται
Τα οχήματα που θίγονται περισσότερο από τη νομοθεσία είναι τα ημιφορτηγά τύπου βαν, που κατέχουν μερίδιο 12% περίπου της αγοράς ελαφρών επαγγελματικών οχημάτων. Σε αυτά περιλαμβάνονται τα οχήματα βάρους έως 3,5 τόνων που μεταφέρουν εμπορεύματα (βαν και αυτοκίνητα μετασκευασμένα σε βαν, γνωστά ως οχήματα της κατηγορίας N 1). Θίγονται μόνο τα οχήματα που έχουν βάρος κάτω των 2.610 kg όταν είναι άφορτα. Η πρόοδος των κατασκευαστών προς την επίτευξη των στόχων θα ελέγχεται ετησίως από τα κράτη μέλη με βάση τα στοιχεία για τις ταξινομήσεις καινούργιων οχημάτων.
Θα επιβάλλονται κυρώσεις στους κατασκευαστές;
Η πρόταση προσφέρει στους κατασκευαστές ένα κίνητρο ώστε να μειώσουν τις εκπομπές CO2, υπό μορφήν τιμήματος υπέρβασης εκπομπών, που θα πρέπει να καταβάλλεται εάν οι μέσες εκπομπές υπερβαίνουν την καμπύλη οριακών τιμών. Το τίμημα αυτό θα βασίζεται στο γινόμενο του αριθμού γραμμαρίων ανά χιλιόμετρο (g/km), κατά τον οποίο τα ταξινομημένα οχήματα του κατασκευαστή υπερβαίνουν κατά μέσον όρο την καμπύλη, επί τον αριθμό των οχημάτων. Αρχικά και μέχρι το 2018, το ύψος του τιμήματος θα είναι 5 ευρώ για το πρώτο g/km υπέρβασης της καμπύλης οριακών τιμών, 15 ευρώ για το δεύτερο, 25 ευρώ για το τρίτο και 120 ευρώ για κάθε επόμενο g/km υπέρβασης της εν λόγω καμπύλης. Από το 2019 και μετά, το πρώτο g/km υπέρβασης θα κοστίζει 120 ευρώ ανά όχημα. Το ποσό αυτό είναι μεγαλύτερο απ' ό,τι στην περίπτωση των επιβατικών αυτοκινήτων (95 ευρώ), επειδή διαφέρει το κόστος συμμόρφωσης. Αναμένεται ότι οι κατασκευαστές θα τηρούν τον στόχο που θέτει η νομοθεσία, οπότε θα αποφευχθούν οι σημαντικές κυρώσεις.
Ανταγωνιστικότητα μέσω ευελιξίας
Με την πρόταση αυτή επιδιώκεται να διασφαλιστεί η ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης με την τόνωση της ανάπτυξης τεχνολογιών αιχμής στην αυτοκινητοβιομηχανία. Για να προωθηθεί κάθε είδους καινοτομία, έχει συμπεριληφθεί μηχανισμός χορήγησης πιστωτικών μορίων για οχήματα εφοδιασμένα με καινοτομίες με τις οποίες μειώνονται οι εκπομπές, αλλά δεν καλύπτονται από την πρότυπη διαδικασία δοκιμών για τη μέτρηση των εκπομπών CO2. Παράλληλα, μέχρι το 2018, θα παρέχονται πρόσθετα κίνητρα για τα οχήματα με εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα εκπομπών (κάτω των 50g/km).
Στην πρόταση έχει προβλεφθεί κάποια ευελιξία. Οι κατασκευαστές θα έχουν τη δυνατότητα να σχηματίζουν συνδυασμούς για να τηρούν από κοινού τους σχετικούς με τις ειδικές εκπομπές στόχους. Επιπλέον, οι ανεξάρτητοι κατασκευαστές με ετήσιες πωλήσεις χαμηλότερες από 22.000 οχήματα θα μπορούν να υποβάλλουν στην Επιτροπή αίτηση καθορισμού ατομικού στόχου.
(Από την εφημερίδα Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ,06/11/2009)