H πολιτική αστάθεια όσο και οι έριδες μεταξύ των εθνικών ομάδων της χώρας αποτρέπουν τους ξένους επενδυτές. Η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων πετρελαίου του Ιράκ, καθώς και η διαχείριση των εσόδων από τις πωλήσεις του «μαύρου χρυσού», παραμένουν τα ανοιχτά ζητήματα για την κυβέρνηση της Βαγδάτης. Αυτό διότι, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα της ιστοσελίδας της Deutsche Welle ("DW"), τόσο η πολιτική αστάθεια όσο και οι έριδες μεταξύ των εθνικών ομάδων της χώρας αποτρέπουν τους ξένους επενδυτές από το να εκδηλώσουν το ενδιαφέρον τους.
Κι όλα αυτά, παρά το γεγονός ότι το Ιράκ είναι η τρίτη χώρα στο κόσμο σε αποθέματα πετρελαίου. Μάλιστα, εξαιτίας αυτού του γεγονότος, πολλοί ήταν εκείνοι που έβλεπαν πίσω από την επέμβαση των ΗΠΑ την προσπάθεια της Ουάσιγκτον να βάλει στο χέρι το πετρέλαιο του Ιράκ. Μέχρι σήμερα, όμως, οι εξελίξεις δεν επιβεβαίωσαν την άποψη αυτή.
Είναι χαρακτηριστικό, εξάλλου, πως στο μεγάλο διαγωνισμό που έγινε τον περασμένο Ιούνιο, τον πρώτο εδώ και 40 χρόνια, εκδήλωσαν ενδιαφέρον συνολικά 35 πετρελαϊκές εταιρίες, μαζί τους κι όλες οι αμερικανικές. Ωστόσο, οι περισσότερες απέσυραν τις προσφορές τους και μόνο δύο υπέγραψαν συμβόλαια με τη Βαγδάτη: ένα βρετανο-κινεζικό κονσόρτσιουμ και η ιταλική ΕΝΙ.
Επιφυλακτικές οι εταιρίες
Η επιφυλακτικότητα των εταιριών οφείλεται και στο στενό πλαίσιο το οποίο θέτει η Βαγδάτη για τους όρους εκμετάλλευσης. Σ' αυτό αναφέρεται, μεταξύ άλλων, πως δεν θα συμμετέχουν στα κέρδη και η απόσβεση της επένδυσής τους θα γίνεται με την παρακράτηση δύο δολαρίων ανά βαρέλι ακατέργαστου πετρελαίου (περίπου 69 λίτρα). Τιμή, η οποία είναι πολύ κάτω από εκείνα που περίμεναν οι εταιρίες.
Ο υπουργός Πετρελαίου του Ιράκ, Χουσεΐν Αλ Σαχριστανί, διευκρίνισε σε συνέντευξη Τύπου ότι δεν πρόκειται να αρθεί η κρατικοποίηση της παραγωγής πετρελαίου (ισχύει από τη δεκαετία του 1960) ούτε θα υπάρξει ευνοϊκή μεταχείριση κάποιων. «Κανένας εσωτερικός ή εξωτερικός παράγοντας δεν θα επηρεάσει τις αποφάσεις μας», είπε ο Σαχριστανί.
Σύμφωνα, μάλιστα, με τον Ιρακινό υπουργό, οι ΗΠΑ προσπάθησαν τα τελευταία χρόνια να αποκτήσουν πρόσβαση στα πετρέλαια αλλά χωρίς επιτυχία. «Δεν αντιλέγω, στις ΗΠΑ υπάρχουν άνθρωποι που μοιράζουν συμβουλές και προτάσεις. Αλλά εμείς στο υπουργείο Πετρελαίου δεν ακούμε τέτοιες συμβουλές και τους λέμε ''ξέρουμε τι είναι το καλύτερο για το Ιράκ κι αν χρειαστούμε κάποια συμβουλή θα τη ζητήσουμε''», πρόσθεσε.
Χρειάζεται τεχνογνωσία και σταθερότητα
Παρά τις μεγαλόστομες δηλώσεις του Ιρακινού υπουργού, όμως, η Βαγδάτη έχει ανάγκη -και μάλιστα μεγάλη- από ξένη τεχνογνωσία για την εξόρυξη των αποθεμάτων «μαύρου χρυσού» που διαθέτει και τα οποία υπολογίζονται σε 115 δισ. βαρέλια. Βέβαια, την τεχνογνωσία τη χρειάζεται περισσότερο και για τον εντοπισμό νέων κοιτασμάτων.
Άλλωστε, η παραγωγή μειώθηκε σημαντικά, αρχικά εξαιτίας του πολέμου Ιράν - Ιράκ από το 1980 μέχρι το 1988. Ύστερα επιβλήθηκαν στη Βαγδάτη οι διεθνείς κυρώσεις, επειδή επιχείρησε να προσαρτήσει το Κουβέιτ κι ακολούθησε η επέμβαση των Αμερικανών το 2003. Η παραγωγή είναι σήμερα 2,3 εκατ. βαρέλια την ημέρα, όσο και το 2003. Ακόμα και η ιρακινή κυβέρνηση δεν περιμένει άμεσα βελτίωση.
Βεβαίως, εκτός από την τεχνογνωσία η χώρα έχει ανάγκη από εσωτερική σταθερότητα και ισχυρή κεντρική διοίκηση. Ο πρώην υπουργός Πετρελαίου, Φαντίλ Χαλαμπί, μιλώντας στην «DW» ανέφερε πως «αν έχεις μια αδύναμη κυβέρνηση, τότε αμφισβητείται σ' όλες τις επαρχίες της χώρας. Διότι ο καθένας θέλει να ελέγχει το πετρέλαιο στη δική του περιοχή». Και κυρίως διότι θέλει να ελέγχει τα έσοδα από το πετρέλαιο.
Τα μεγαλύτερα κοιτάσματα είναι στο Νότιο Ιράκ, περιοχή όπου οι πλειονότητα είναι σιίτες και στο κουρδικό Βόρειο Ιράκ. Οι δύο εθνικές ομάδες δεν δείχνουν κανένα ενδιαφέρον να μοιραστούν τα έσοδα με τους σουνίτες, που διαμένουν στο Κεντρικό Ιράκ. Είναι ενδεικτικό ότι ο νόμος για τη διαχείριση των εσόδων δεν έχει ακόμα ψηφιστεί. Αυτό βέβαια, αναφέρει το δημοσίευμα, δεν εμποδίζει τους Κούρδους να ακολουθούν το δικό τους δρόμο.
(www.kathimerini.gr , 06/11/2009)