Ένας από τους γκουρού της διεθνούς ενεργειακής σκηνής μιλά στο «b.s.» και τάσσεται αναφανδόν υπέρ των πυρηνικών, λέει «ναι υπό όρους» για την πράσινη ενέργεια και προβλέπει ότι αν η Ευρώπη περιορίσει δραματικά τη χρήση του πετρελαίου, η τιμή της βενζίνης θα τετραπλασιαστεί στα επόμενα χρόνια. Από τις μακρινές Ινδίες και το εμπόριο της γιούτας στον πολυεθνικό κολοσσό της BP και, πλέον, στο πλευρό του μυθικού Σαουδάραβα Σεϊχη Γιαμάνι.
Ενα από τα πλέον διαδεδομένα ανά τον κόσμο εμπορεύσιμα προϊόντα από τις μακρινές Ινδίες, ειδικά την περίοδο της αγγλικής αποικιοκρατίας, ήταν η γιούτα. Πρόκειται για φυτικές κλωστικές ίνες από ιθαγενή ινδικά φυτά, τα οποία καλλιεργούνται πλέον και σε τροπικές χώρες αλλά και στα μέρη μας, σε περιοχές της Κρήτης και της Μακεδονίας, και είναι γνωστά ως μουχλιά. Τα υφάσματα που κατασκευάζονται από γιούτα χρησιμοποιούνται συνήθως ως υλικά συσκευασίας και ίσως τα πλέον γνωστά σε μας να είναι τα σακιά που εμπεριέχουν ζάχαρη ή ξηρούς καρπούς σε καταστήματα του είδους.
Το ελληνικό δαιμόνιο δεν θα μπορούσε να λείψει από το εμπόριο της γιούτας στο ξεκίνημά της, στις πρώτες δεκαετίες του περασμένου αιώνα. Τότε στην αχανή χώρα ένας έμπορος συμπατριώτης μας έφερνε στον κόσμο όχι μόνο τους… καρπούς της γιούτας, αλλά και τον καρπό της δικής του αγάπης με μια γυναίκα ιρλανδικής καταγωγής, σε μια τυπική πολυπολιτισμική συνάντηση εκείνης της εποχής στις Ινδίες.
Ο Λεωνίδας Δρόλλας γεννήθηκε στην άλλη άκρη του κόσμου, αλλά η οικογένεια επέστρεψε στα πατρώα εδάφη και ο ίδιος τέλειωσε οικότροφος το Κολλέγιο Αθηνών. Εφυγε για σπουδές στο Λονδίνο, όπου στο London School of Economics εκπόνησε διδακτορικό στο διεθνές εμπόριο και η ρότα της ζωής τον έφερε στα ενεργειακά. Οχι στα… βιοκαύσιμα, όπως ίσως παρέπεμπε το οικογενειακό υπόβαθρο με τη γιούτα, αλλά στο πετρέλαιο, αφού δούλεψε για 12 χρόνια στον βρετανικό κολοσσό ΒΡ.
Και προφανώς, όντας για περισσότερα από 20 χρόνια επικεφαλής οικονομολόγος και αναπληρωτής εκτελεστικός διευθυντής του CGES (Centre for Global Energy Studies), δίπλα στον θρυλικό πρώην υπουργό Πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας σεΐχη Ζακί Γιαμάνι (όπως μας είπε ο κ. Δρόλλας, Γιαμάνι τον λένε και όχι Γιαμανί - το τονίζουμε λάθος στην Ελλάδα), ο δρ Δρόλλας συγκαταλέγεται πλέον μεταξύ των γκουρού της ενέργειας διεθνώς.
Μιλώντας κανείς μαζί του αντιλαμβάνεται το εξής: δεν είναι αυτονόητο στους ενεργειακούς κύκλους, γύρω από τους οποίους βεβαίως παίζονται τεράστια συμφέροντα, ότι η τάση για την πράσινη ενέργεια είναι ένας μονόδρομος που θα θέσει εκτός νυμφώνος είτε το παραδοσιακό πετρέλαιο είτε ακόμη και την… υπό αναγέννηση στις μέρες μας πυρηνική ενέργεια!
«Κάποιο από τα πολλά ακατοίκητα ελληνικά νησιά είναι ιδανικό για να φιλοξενήσει ένα πυρηνικό εργοστάσιο και να παράγει ηλεκτρικό ρεύμα!» λέει έξω από τα δόντια στο «business stories», προσθέτοντας ότι η πυρηνική ενέργεια αποτελεί ιδανική λύση για την Ελλάδα, αφού αυτά τα εργοστάσια χρειάζονται νερό για την ψύξη του αντιδραστήρα. «Και επειδή θα σπεύσετε να με ρωτήσετε για τα πυρηνικά ατυχήματα και τα απόβλητα», συνεχίζει, «θα σας πω ότι, πρώτον, τέτοια ατυχήματα έχουν εξαφανιστεί με τη βοήθεια της τεχνολογίας από το διεθνές προσκήνιο και, δεύτερον, ότι είναι ελάχιστες οι ουσίες στα απόβλητα οι οποίες διατηρούνται ‘‘εν ζωή’’ για μεγάλο χρονικό διάστημα».
«Πανάκριβες οι ΑΠΕ, φθηνή η πυρηνική ενέργεια»
Το θέμα της πυρηνικής ενέργειας κατά τον δρα Δρόλλα αντιμετωπίζεται επιφανειακά από πολιτικούς, φορείς και κοινή γνώμη: «Οπως επιφανειακά προσεγγίζεται και το θέμα της πράσινης ενέργειας. Κανείς δεν λέει ‘‘όχι’’, βεβαίως, στην ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Αλλά και λίγοι δείχνουν να σκέφτονται κρίσιμες παραμέτρους, όπως είναι το κόστος τους, τα προβλήματα ανταπόκρισής τους ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, καθώς και ο βαθμός απόδοσής τους».
Ως προς το κόστος, ο κ. Δρόλλας παραθέτει κάποιες από τις πλέον πρόσφατες εκτιμήσεις της Deutsche Bank, κατά τις οποίες μία κιλοβατώρα ηλεκτρικής ενέργειας κοστίζει 20-45 δολάρια αν παράγεται από φωτοβολταϊκά, 12-25 δολάρια από ηλιοθερμία, 7 -12 δολάρια από ανεμογεννήτριες σε θαλάσσιες περιοχές (offshore), 5-8 δολάρια από φυσικό αέριο, λιγνίτη και ανεμογεννήτριες στη στεριά και 3-6 δολάρια, εφόσον παράγεται από πυρηνική μονάδα!
Σε σχέση δε με τις καιρικές συνθήκες, ο στενός συνεργάτης του σεΐχη Γιαμάνι επισημαίνει ότι σε περιόδους με νηνεμία δεν δουλεύουν τα αιολικά, ενώ σε περιόδους με θυελλώδεις ανέμους παθαίνουν ζημιές! Ανάλογα, τα φωτοβολταϊκά αντιμετωπίζουν πρόβλημα χωρίς ηλιοφάνεια, ενώ κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και όταν υπάρχει καύσωνας! Είναι προφανές ότι οι συγκεκριμένες πηγές ενέργειας δεν μπορούν να λειτουργήσουν ως βάση για την ηλεκτροδότηση, καθώς και ότι η εκτεταμένη χρήση τους απαιτεί την εγκατάσταση σημαντικού αριθμού εφεδρικών μονάδων παραγωγής ενέργειας που θα μπορούν να στηρίζουν το σύστημα όταν οι ΑΠΕ αντιμετωπίζουν πρόβλημα».
Επιπλέον, ο κ. Δρόλλας τονίζει: «Η μέση απόδοση μιας ανεμογεννήτριας κυμαίνεται στο 30% της δυναμικότητάς της, ενώ η μέση απόδοσης μονάδας παραγωγής ηλεκτρισμού από πυρηνική ενέργεια κυμαίνεται στο 93% της δυναμικότητάς της, σχεδόν σε δωδεκάμηνη βάση, εκτός των τριών εβδομάδων που αναστέλλεται η λειτουργία της λόγω εργασιών συντήρησης. Τα πράγματα, λοιπόν, δεν είναι καθόλου απλά με την πράσινη ενέργεια».
Μάλιστα με την παρουσίαση που ο ίδιος πραγματοποίησε στην Εβδομάδα Ενέργειας του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ) φρόντισε να τα κάνει ακόμη πιο σύνθετα! Ο κ. Δρόλλας υποστήριξε ότι για να φτάσουμε στον γνωστό στόχο των 20-20-20 έως το 2020 (20% συμμετοχή των ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο, 20% μείωση εκπεμπόμενων ρύπων διοξειδίου του άνθρακα και 20% εξοικονόμηση ενέργειας), θα πρέπει η συμμετοχή του πετρελαίου να μειωθεί από 43% (τώρα) σε 35% (τότε) στην Ευρώπη.
Προκειμένου όμως να ανταποκριθεί η αγορά στις συγκεκριμένες συνθήκες, θα πρέπει το 1 λίτρο βενζίνης που κοστίζει τώρα περί το 1 ευρώ, να κοστίζει τότε 4,34 ευρώ! «Είναι σαν να γεμίζεις τώρα ένα ρεζερβουάρ αυτοκινήτου των 60 λίτρων με 60 ευρώ και έπειτα από δέκα χρόνια να χρειάζεσαι για να γεμίσεις το ίδιο ρεζερβουάρ… 260 ευρώ», υπολογίζει!
Ο δρ Δρόλλας βρίσκεται, πλέον, και πάλι στη…βάση του, το Λονδίνο, και προφανώς δεν έχει και πολλούς λόγους να αφήσει μια τέτοια σταδιοδρομία για να γυρίσει στην Ελλάδα. Επιστρέφει όμως αρκετά συχνά και νοερά, τουλάχιστον στα «περασμένα μεγαλεία», ζώντας δίπλα στην αλεξανδρινής καταγωγής Ελληνίδα γυναίκα του και στην 17χρονη κόρη του που θέλει να ακολουθήσει κλασικές σπουδές…
Το πετρέλαιο θα πέσει όταν ανεβούν τα επιτόκια
Μπορεί αλήθεια να υπάρξει ασφαλής πρόβλεψηγια τις τιμές των καυσίμων; «Από τη στιγμή που το πετρέλαιο δεν είναι απλώς ένα εμπόρευμα αλλά ένα οικονομικό παιχνίδι, κάτι τέτοιο είναι πολύ παρακινδυνευμένο», λέει ο δρ Δρόλλας, παρόλο που -εμείς θυμόμαστε- ο ίδιος πέρυσι τέτοια εποχή είχε προβλέψει σε μια άλλη ενεργειακή ημερίδα ότι το αργό θα κινείται αυτή την περίοδο λίγο πάνω από τα 80 δολάρια ανά βαρέλι, δηλαδή… έπεσε -σχεδόν- διάνα! «Επιπλέον, παίζουν ρόλο και τα εσωτερικά του ΟΠΕΚ, αφού λ.χ. η Σαουδική Αραβία είναι ικανοποιημένη και με τιμές περί τα 60 δολάρια ανά βαρέλι, αλλά κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει με παραγωγούς όπως το Ιράν, η Βενεζουέλα κ.ά. Το σίγουρο είναι πως με βάση τους νόμους προσφοράς και ζήτησης, τιμές στα τρέχοντα επίπεδα των 75-80 δολαρίων ανά βαρέλι είναι υπερβολικές», τονίζει ο ίδιος.
Ο ίδιος τολμά πάντως να προβλέψει ότι, εφόσον ξεκινήσει άνοδος των επιτοκίων διεθνώς στο δεύτερο μισό του 2010, είναι λογικό να πέσει και η τιμή του πετρελαίου, καθώς «επενδυτικά κεφάλαια θα φύγουν από τα συμβόλαια του αργού και θα αναζητήσουν πιο σίγουρες αποδόσεις σε προθεσμιακές καταθέσεις». Και συμπληρώνει κλείνοντας αυτή την κουβέντα μας: «Να είστε σίγουροι ότι οι οικονομίες διεθνώς δεν έχουν εξέλθει ακόμη από την κρίση»!
(Από την εφημερίδα ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ, 15/11/2009)