«Στον Άρη υπάρχει πάρα πολύ διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα- φτάνει περίπου το 95,3%. Επειδή οι ποσότητες εκεί είναι τεράστιες μπορούμε να καταλάβουμε ποια είναι η επίδρασή του στην άνοδο της θερμοκρασίας. Με τις μελέτες της ατμόσφαιρας του Άρη θα μπορούμε να αντιμετωπίσουμε καλύτερα την κλιματική αλλαγή στον πλανήτη μας».
«Στον Άρη υπάρχει πάρα πολύ διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα- φτάνει περίπου το 95,3%. Επειδή οι ποσότητες εκεί είναι τεράστιες μπορούμε να καταλάβουμε ποια είναι η επίδρασή του στην άνοδο της θερμοκρασίας. Με τις μελέτες της ατμόσφαιρας του Άρη θα μπορούμε να αντιμετωπίσουμε καλύτερα την κλιματική αλλαγή στον πλανήτη μας». 

Από το 2005, ο δρ Θανάσης Οικονόμου, που συνεργάζεται τις τελευταίες 5 δεκαετίες με τη ΝΑSΑ, παρακολουθεί τις μετρήσεις που γίνονται στην ατμόσφαιρα, αλλά και στα εδάφη του Κόκκινου Πλανήτη. Κάποιες από αυτές μάλιστα γίνονται με ρομπότ και όργανα που σχεδίασε ο ίδιος. «Λόγω του ότι η ποσότητα του διοξειδίου του άνθρακα στη Γη είναι σχετικά μικρή, η ακρίβεια των μοντέλων και των προγνώσεων που σχετίζουν την άνοδο της θερμοκρασίας με τις συγκεντρώσεις του στην ατμόσφαιρα δεν είναι η καλύτερη», λέει. 

Αυτή την περίοδο ο δρ Οικονόμου ασχολείται με τρεις αποστολές: μία στον Άρη, όπου συμμετέχουν δύο οχήματα με όργανα αναλύσεων που έχει σχεδιάσει ο ίδιος, μία στον Κρόνο και μία που θα ολοκληρωθεί το 2011 με το ραντεβού του σκάφους «Στάρνταστ» με κομήτη για να πραγματοποιήσει χημικές αναλύσεις στη σκόνη της ουράς του. «Στον κομήτη Γουάιλντ 2, από τον οποίο πήραμε με το ίδιο σκάφος σκόνη και την αναλύσαμε, βρέθηκε η ουσία γλυκίνη που αποτελεί δομικό στοιχείο της ζωής. Τότε τα δείγματα είχαν σταλεί στη Γη. Στο ραντεβού του 2011, οι αναλύσεις θα πραγματοποιηθούν μόνο στο σκάφος», λέει ο δρ Οικονόμου. 

Ο Έλληνας επιστήμονας, που γεννήθηκε στον Ζιάκα Γρεβενών το 1937, άρχισε να ασχολείται με την... κατάκτηση του Άρη από το τέλος της δεκαετίας του 1980. Την τελευταία περίοδο ένα απρόοπτο συμβάν τον έχει προβληματίσει: «Εδώ και λίγο καιρό τo “Σπίριτ”- ένα από τα δύο οχήματα-ρομπότ που εξερευνούν τον Κόκκινο Πλανήτη- έχει κολλήσει στο χώμα και προσπαθούμε να το ξεκολλήσουμε. Με την περιστροφή τους οι τροχοί έχουν ανασκάψει ένα υλικό το οποίο είναι πολύ διαφορετικό από αυτό που βρίσκεται ακριβώς δίπλα. Όπως πιστεύουμε, εκεί πρέπει να υπήρχε θερμή πηγή ή πολύ θερμό νερό, που κυκλοφορούσε στην περιοχή, ή κάτι σαν θερμοπίδακας». Και πώς σκοπεύουν να ξεκολλήσουν το σκάφος; «Έχουμε ίδιο όχημα-εφεδρεία στο εργαστήριο JΡL της ΝΑSΑ και εκεί προσπαθούμε να προσομοιώσουμε τις συνθήκες. Δοκιμάζουμε διάφορες κινήσεις με το όχημα εδώ και μετά στέλνουμε τις ίδιες εντολές στο “Σπίριτ” για να κινηθεί αναλόγως μήπως ξεκολλήσει. Με αυτό τον τρόπο, το έχουμε καταφέρει άλλες δύο φορές», λέει ο δρ Οικονόμου. 

Οι δορυφόροι του Κρόνου
Όσον αφορά την αποστολή στον Κρόνο με το σκάφος “Κασίνι”, ο Έλληνας επιστήμονας, που είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου, έχει εκπλαγεί από τα ευρήματα ιδίως σε ό,τι αφορά το πλήθος των άγνωστων μέχρι πριν από λίγο καιρό δορυφόρων. Όπως θυμάται, όταν ξεκίνησε το σκάφος από τη Γη, οι γνωστοί δορυφόροι του Κρόνου ήταν 11, ενώ κατά τη διάρκεια του ταξιδιού ανακαλύφθηκαν άλλοι 10. Όταν το “Κασίνι” έφθασε στον Κρόνο, ανακάλυψε μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα άλλους 30 και τώρα οι δορυφόροι έχουν φτάσει τους 64! 

Η συμμετοχή του δρος Οικονόμου στα προγράμματα της ΝΑSΑ δεν ήταν θέμα τύχης. Σπούδασε πυρηνική φυσική στο Πανεπιστήμιο του Καρόλου στην Τσεχοσλοβακία όπου βρέθηκε εξαιτίας του εμφυλίου πολέμου και από εκεί μετέβη στις ΗΠΑ για να συνεχίσει τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου, όπου εξειδικεύτηκε στην Αστροφυσική. «Κάθε αποστολή είναι διαφορετική και ζεις κάποιες στιγμές ιδιαίτερα έντονα. Τις περισσότερες φορές η πιο αγωνιώδης στιγμή είναι αυτή της προσεδάφισης», λέει ο δρ. Οικονόμου που επισκέφθηκε την Αθήνα για να παραλάβει το βραβείο Νίκη του εκπαιδευτικού ιδρύματος Αthens Ιnformation Τechnology. (από την εφημερίδα «Τα Νέα», 5/1/2010)