Ύποπτη Πρακτική το Χρηματιστήριο για τους Ρύπους

«Εχει χτυπήσει ήδη ο συναγερμός, απαιτούνται αποφασιστικά βήματα απεξάρτησης από το πετρέλαιο και τον άνθρακα, ενώ λογικές διαχείρισης του προβλήματος και πολύ αργών βημάτων δεν δίνουν διέξοδο. Και πρακτικές όπως τα χρηματιστήρια ρύπων είναι τουλάχιστον επικίνδυνες έως και ύποπτες», τονίζει στην «Κ» ο καθηγητής Φυσικής της Ατμόσφαιρας και ακαδημαϊκός Χρήστος Ζερεφός, σχολιάζοντας την αποτυχία της Συνόδου στην Κοπεγχάγη.

Για μια διαφορετική πορεία στην προσπάθεια αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής κάνει λόγο ο ίδιος, καλώντας σε απεξάρτηση όχι μόνο από το πετρέλαιο, αλλά και από τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, που «βούλιαξαν» την Κοπεγχάγη. «Καθοριστικό ρόλο έπαιξαν τα οικονομικά συμφέροντα των ταχέως αναπτυσσόμενων χωρών και βεβαίως ο δισταγμός των ΗΠΑ και ορισμένων άλλων ανεπτυγμένων χωρών, όσον αφορά τον τρόπο και κυρίως το χρονοδιάγραμμα απεξάρτησης από το πετρέλαιο. Ευτυχώς όμως η Κοπεγχάγη δεν ήταν η απόλυτη αποτυχία, άφησε ανοιχτό ένα παράθυρο ελπίδας».

Ο έμπειρος σε διεθνείς συναντήσεις καθηγητής, δεν διστάζει να μιλήσει για την υποκρισία που κυριαρχεί σε αυτές. «Το 1992 παραβρέθηκα στη μεγάλη σύνοδο του Ρίο ντε Τζανέιρο. Εκεί αποφασίστηκε η δημιουργία ενός Ταμείου για τα Τροπικά Δάση. Iστορική στιγμή. Δεν θα ξεχάσω τον ενθουσιασμό από την κοινή παρουσία δεκάδων ηγετών από τις ανεπτυγμένες χώρες της Δύσης και αρχηγών των φυλών του Αμαζονίου. Τι έγινε; Γιατί από το 1992 μέχρι σήμερα χάσαμε τόσα εκατομμύρια στρέμματα τροπικού δάσους;».

Σύμφωνα με κοινή Διακήρυξη 52 Ακαδημιών των Επιστημών (μαζί και η Ακαδημία Αθηνών) κάθε χρόνο υποβαθμίζονται ή αποψιλώνονται πάνω από 40 εκατομμύρια στρέμματα τροπικών εκτάσεων. «Η αποψίλωση αυτή ισοδυναμεί με 17% επιπλέον εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Για ποια μέτρα προστασίας του κλίματος μιλάμε;» σχολιάζει ο κ. Ζερεφός.

Oι τεχνολογίες

Ποιο είναι το βασικό πρόβλημα; «Δεν τίθεται ο στόχος μιας γενναίας και όσο το δυνατόν ταχύτερης απεξάρτησης από το πετρέλαιο και τον άνθρακα. Είναι λάθος η λογική αξιοποίησης των συγκεκριμένων οικονομικών πόρων μέχρι να τους εξαντλήσουμε. Οπως κάνουμε στην Ελλάδα με τον λιγνίτη. Το αποτέλεσμα της Κοπεγχάγης είχε λίγο πολύ προδιαγραφεί όταν ο Μπαράκ Ομπάμα επισκέφθηκε την Κίνα και μίλησε για τις “ελπιδοφόρες” τεχνολογίες “καθαρού άνθρακα”. Θα συνεχίσουμε να παίζουμε με το πετρέλαιο και τις μετοχές του; Μεγάλο μέρος της επιστημονικής κοινότητας, εδώ και πολλά χρόνια, ήμασταν κάθετα αντίθετοι στο χρηματιστήριο ρύπων. Πρόκειται για μία πρακτική τουλάχιστον επικίνδυνη έως και ύποπτη, που δεν οδηγεί σε πραγματικές μειώσεις των εκπομπών».

Ερευνα για λογαριασμό της Greenpeace αποκάλυψε ότι ακόμα και ο στόχος της Ευρωπαϊκής Ενωσης για μείωση των εκπομπών κατά 20% μέχρι το 2020 μπορεί να καλυφθεί κατά ένα πολύ μεγάλο μέρος από τη χρήση των… δικαιωμάτων ρύπανσης, που εξοικονομήθηκαν από την αποβιομηχάνιση της Ανατολικής Ευρώπης!

«Πραγματικά, οι στόχοι που τίθενται είναι ιδιαίτερα μικροί. Εχει αποδειχθεί ότι ο στόχος του Κιότο για μείωση των εκπομπών κατά 6% (η Ευρώπη είχε αναλάβει ως στόχο το 8%) μπορούσε να καλυφθεί μόνο από τη μείωση του θερμοστάτη των σπιτιών στις ανεπτυγμένες χώρες κατά 1 βαθμό Κελσίου τους χειμερινούς μήνες και μια άνοδο 4 - 5 βαθμών τους καλοκαιρινούς», τονίζει στην «Κ» ο κ. Ζερεφός.

«Το όλο πράγμα έχει ξεφύγει από την επιστήμη και έχει υποταχθεί στην οικονομία. Οι φίλοι του Πρωτοκόλλου του Κιότο, οι Κιοτολάτρες, λησμόνησαν ότι υπάρχει ένα άλλο πρωτόκολλο, το οποίο αν και πέρασε τις δοκιμασίες του Κιότο, κατάφερε τελικά να εφαρμοστεί: πρόκειται για το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ για την προστασία της στοιβάδας του όζοντος. Γιατί; Στηρίχθηκε στα επιστημονικά δεδομένα και σε μηχανισμό παρακολούθησης της εφαρμογής του. Η απαγόρευση των αέριων χλωροφθορανθράκων πραγματοποιήθηκε!» μας λέει ο κ. Ζερεφός, που είναι και πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής Οζοντος.

Επισημαίνεται ότι το Μόντρεαλ αφορούσε έναν πολύ πιο περιορισμένο τομέα. «Ακριβώς γι’ αυτό χρειάζονται πολύ πιο αποφασιστικά μέτρα. Η τεχνολογία υπάρχει. Το μέλλον ανήκει στα νέα Εμιράτα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η Ελλάδα μπορεί να είναι ανάμεσά τους. Θα στενοχωρηθεί μια 12άδα επιχειρηματικών ομίλων και χωρών, αλλά θα σταματήσει η καταστροφή».

Για παράδειγμα, απαιτείται άμεση στροφή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στο υδρογόνο, εξοικονόμηση ενέργειας (ειδικά στα σπίτια και στις μεταφορές), αλλαγή των προϊόντων. «Ηρθε η ώρα για τηλεοράσεις χωρίς αναμονή (stand by) και για αυτοκίνητα που σβήνει η μηχανή όταν σταματάς για αρκετή ώρα», σημειώνει ο διακεκριμένος Ελληνας καθηγητής. «Δεν πρέπει να υποτιμούμε τις δυνατότητες της Ελλάδας: άφθονη ηλιακή και αιολική ενέργεια, γεωθερμία… Κι όμως, υπάρχουν ακόμα ελληνικά νησιά που καίνε πετρέλαιο το καλοκαίρι! Ηδη το ΚΑΠΕ παράγει πειραματικά υδρογόνο από αιολική ενέργεια. Γιατί δεν αξιοποιούνται οι εφαρμογές αυτές;».

(από την εφημερίδα «Καθημερινή», 3/1/2010)