Όταν η Barclays ανακοίνωνε, τον περασμένο Σεπτέμβριο, ότι θα
διοχέτευε χρεόγραφα μεγάλου ρίσκου, ύψους 12 δισ., σε μια νέα εταιρεία
που έφερε το όνομα Protium Finance κίνησε το ενδιαφέρον πολλών
επενδυτών και αναλυτών. Όχι τόσο εξαιτίας του... επιστημονικά
προχωρημένου ονόματος του fund (protium είναι εκείνο το ισότοπο του
υδρογόνου που βρίσκεται σε μεγαλύτερη αφθονία), αλλά για το ενδεχόμενο
αυτή η κίνηση να αποτελούσε «οδηγό» και για άλλες τράπεζες που θα
επιθυμούσαν να περιορίσουν την έκθεσή τους σε μελλοντικές μαζικές
διαγραφές «τοξικών» ομολόγων.
Η εκκαθάριση των ισολογισμών των τραπεζών, την επαύριον της
χειρότερης παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης μετά τη δεκαετία του
'30, εξακολουθεί να συνιστά ένα καθήκον γιγαντιαίων διαστάσεων όχι μόνο
για τις ίδιες, αλλά και για τις κυβερνήσεις και τις ρυθμιστικές αρχές
όλου του κόσμου. Το ΔΝΤ εκτίμησε, τον Οκτώβριο, ότι οι τράπεζες από τις
ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Ασία θα διαγράψουν χρεόγραφα και δάνεια
συνολικής αξίας 2,8 τρισ. δολαρίων στο διάστημα 2007 - 2010, συνεπεία
του σπασίματος της φούσκας στην αγορά ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων.
Πρωτοβουλίες
Η προσπάθεια να σταματήσει η
αιμορραγία συνοδεύτηκε από μια γκάμα προγραμμάτων και πρωτοβουλιών, από
την ίδρυση ξεχωριστών «κακών τραπεζών» στη Βρετανία μέχρι το Tarp στις
ΗΠΑ. Παρά δε τον σχετικά αισιόδοξο τόνο που κυριάρχησε τις τελευταίες
εβδομάδες γύρω από τα αποτελέσματα των τραπεζών, οι προοπτικές για
πολλά από αυτά τα «τοξικά» στοιχεία παραμένουν άδηλες ή νεφελώδεις. Για
παράδειγμα, νωρίτερα φέτος, η δεύτερη μεγαλύτερη γαλλική τράπεζα,
Societe Generale, ανακοίνωσε ότι δεν θα πιάσει τους στόχους της για το
τέταρτο τρίμηνο.
Είναι γεγονός ότι στην κορύφωση της κρίσης τα
περιθώρια των τραπεζών ήταν πολύ μικρά και πρακτικά δεν μπορούσαν να
αποφύγουν τις μαζικές διαγραφές. Σήμερα, όμως, που έχουν πάρει το...
φάρμακό τους, τουλάχιστον εν μέρει, τι γίνεται με το παράθυρο που είχε
ανοίξει για τη δημιουργία οντοτήτων ανάλογων με της Protium;
Στο Global Financial Stability Report του Οκτωβρίου, το ΔΝΤ
εκτιμούσε ότι οι αμερικανικές τράπεζες είχαν αναγνωρίσει επισήμως
περίπου το 60% των προβλεπόμενων διαγραφών, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό
για τη Βρετανία και την ηπειρωτική Ευρώπη κυμαινόταν στο 40%. Οι αιτίες
γι' αυτή τη διαφορά πρέπει να αναζητηθούν, σύμφωνα πάντα με τον διεθνή
οργανισμό, στον πιστωτικό κύκλο, τη μεγαλύτερη αναλογία των χρεογράφων
στους ισολογισμούς των αμερικανικών τραπεζών, καθώς και στις
θεμελιώδεις διαφορές ανάμεσα στα λογιστικά πρότυπα που εφαρμόζονται
στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
Ωστόσο, καθώς η αποτίμηση των τοξικών χρεογράφων κινείται ανοδικά,
παράλληλα με τις αγορές, πολλές τράπεζες επιδιώκουν τώρα να τα
διατηρήσουν στην κατοχή τους, προκειμένου να επωφεληθούν, όπως δηλώνουν
στελέχη τους αλλά και αναλυτές. Οι τράπεζες έχουν τώρα «κίνητρο να τα
κρατήσουν και να τα πουλήσουν με ένα premium», όπως λέει ένας τακτικός
σύμβουλός τους. Προσθέτει, όμως, ότι «εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλη
ψαλίδα ανάμεσα στην τιμή προσφοράς και ζήτησης, και απαιτείται να
υπάρξει μεγαλύτερη σταθερότητα, καθώς και ενδείξεις ότι μειώνεται η
ανεργία». Πάντως, εφόσον η οικονομία συνεχίσει να βελτιώνεται,
περισσότεροι πιστωτές ενδέχεται να επιδιώξουν τη δημιουργία «κακών
τραπεζών» -έστω και μόνο για να αποδείξουν ότι γύρισαν τη σελίδα στη
χειρότερη κρίση εδώ και πολλές γενιές.
Οι διαγραφές τοξικών χρεογράφων και δανείων από τις τράπεζες
(από "Financial Times"/εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 30-31/01/2010)