Επιφανειακά, οι μεγάλες πετρελαϊκές φαίνεται να πανηγυρίζουν εξαιτίας των ικανοποιητικών αποτελεσμάτων της περασμένης εβδομάδας. Η Shell ανακοίνωσε τα δικά της στις 4 Φεβρουαρίου, δηλώνοντας ότι είχε κέρδη 9,8 δις δολαρίων το 2009. Δύο ημέρες νωρίτερα, η ΒΡ περηφανευόταν για κέρδη ύψους 14 δις. Πάντως, τα δισεκατομμύρια αυτά είναι μια απογοήτευση σε σχέση με την έκρηξη των προηγούμενων ετών.

Επιφανειακά, οι μεγάλες πετρελαϊκές φαίνεται να πανηγυρίζουν εξαιτίας των ικανοποιητικών αποτελεσμάτων της περασμένης εβδομάδας. Η Shell ανακοίνωσε τα δικά της στις 4 Φεβρουαρίου, δηλώνοντας ότι είχε κέρδη 9,8 δις δολαρίων το 2009. Δύο ημέρες νωρίτερα, η ΒΡ περηφανευόταν για κέρδη ύψους 14 δις. Πάντως, τα δισεκατομμύρια αυτά είναι μια απογοήτευση σε σχέση με την έκρηξη των προηγούμενων ετών (η Shell για παράδειγμα κέρδισε 31,4 δις το 2008), όταν οι αυξανόμενες τιμές του πετρελαίου ωθούσαν ψηλά την κερδοφορία.

Μακροπρόθεσμα όμως, η επιτυχία των εταιρειών βασίζεται στη συντήρηση των αποθεμάτων. Οι μεγάλες δυτικές πετρελαϊκές προσπαθούν να επεκταθούν μέσω εξαγορών και επενδύσεων, αλλά οι ευκαιρίες γίνονται ολοένα και πιο σπάνιες. Οι επιχειρήσεις ξοδεύουν όπου μπορούν. Η ExxonMobil, η μεγαλύτερη από όλες, δηλώνει πως οι κεφαλαιακές δαπάνες και οι δαπάνες για την εξερεύνηση ανήλθαν σε 27,1 δις δολάρια το 2009, 4% επιπλέον σε σχέση με το 2008. Ο όμιλος αναμένει να δαπανήσει 25-30 δις στα επόμενα πέντε χρόνια, ενώ η ΒΡ 20 δις φέτος για τα νέα σχέδια και την εξόρυξη.

Υπάρχουν πάντως όρια στο τι μπορεί να αγοράσει κανείς. Οι κρατικοί ανταγωνιστές, στη Μέση Ανατολή, τη Ρωσία και αλλού, προφυλάσσουν με ζήλο τα αποθέματα στις πατρίδες τους. Λιγοστά νέα μεγάλα κοιτάσματα πετρελαίου έχουν ανακαλυφθεί τα τελευταία χρόνια, τα οποία να είναι εύκολα και φθηνά στην εκμετάλλευση. Και όπου παρουσιάζονται οι ευκαιρίες αυτές, όπως στο Ιράκ, οι δυτικές πετρελαϊκές αγωνίζονται να πληρώσουν τεράστια ποσά σε δημοπρασίες για τα δικαιώματα εξόρυξης σε περιοχές όπου οι κυβερνήσεις περιορίζουν σημαντικά τις επιστροφές τους. Ακόμα και στην περίπτωση αυτή όμως, ο ανταγωνισμός από κινεζικές, ρωσικές και άλλες κρατικές εταιρείες είναι ισχυρός. Οι κρατικές συχνά πληρώνουν ποσά τα οποία θα ανησυχούσαν τους μετόχους των διεθνών ομίλων.

Με τον τρόπο αυτό, οι δυτικές πετρελαϊκές αναζητούν όλο και πιο έντονα διαφορετικούς τομείς ανάπτυξης. Μια επιλογή είναι να εφαρμόσουν την τεχνογνωσία τους στην αναζήτηση πετρελαίου, το οποίο βρίσκεται σε πιο δυσπρόσιτες περιοχές, όπως τα μεγάλα βάθη ή να εκμεταλλευθούν αποθέματα όπως η πετρελαϊκή άμμος, τα οποία παρουσιάζουν προκλήσεις και είναι πιο ακριβά στην διΰλιση.

Μια άλλη οδός είναι η επιτάχυνση της αναζήτησης άλλων ενεργειακών πηγών. Η γαλλική Total έχει επεκταθεί στην παραγωγή πυρηνικής ενέργειας. Την εβδομάδα αυτή, η Shell ανακοίνωσε μια κοινοπραξία ύψους 12 δις δολαρίων με την Cosan της Βραζιλίας, η οποία παράγει αιθανόλη από ζαχαροκάλαμο. Πρόκειται για μια αλλαγή πλεύσης. Η Exxon και η Shell δαπανούν χρήματα για τα βιοκαύσιμα δεύτερης γενιάς, τα οποία παράγονται από την άλγη ή τα απόβλητα, αλλά ο κλάδος θα χρειαστεί χρόνια για να αναπτυχθεί. Προς το παρόν, η Shell μπορεί να πουλά τα προϊόντα πρώτης γενιάς της Cosan μέσω του παγκόσμιου δικτύου της.

Το μεγαλύτερο στοίχημα πάντως είναι το φυσικό αέριο. Το 40% της ημερήσιας παραγωγής της Shell έχει πλέον τη μορφή αυτή. Η Total και η ΒΡ δεν υπολείπονται επίσης. Το αέριο είναι όλο και πιο σημαντικό για την παραγωγή ενέργειας και τη θέρμανση, ενώ η παγκόσμια αγορά αναμένεται να μεγεθυνθεί κατά 50% ως το 2030. Οι μεγάλες πετρελαϊκές επιζητούν την επέκταση, υπολογίζοντας πως οι ικανότητές τους στη διαχείριση μεγάλων σχεδίων θα είναι χρήσιμες στην κατασκευή σταθμών LNG. Στα τέλη του 2009, η Chevron, η Shell και η Exxon συμφώνησαν να δαπανήσουν 37 δις δολάρια για την ανάπτυξη του κοιτάσματος Gorgon στην Αυστραλία.

Παρόλα αυτά, οι επενδυτές παραμένουν σκεπτικοί λόγω της διακύμανσης των τιμών. Η μετοχή της Exxon έπεσε τον Δεκέμβριο, όταν η εταιρεία ανακοίνωσε την προσφορά της για την αγορά της ΧΤΟ έναντι 30 δις δολαρίων. Η ΧΤΟ δραστηριοποιείται στην μη συμβατική παραγωγή φυσικού αερίου από αργιλικά πετρώματα. Οι τιμές του αερίου έχουν υποχωρήσει τα τελευταία δύο χρόνια, καθώς νέα σχέδια, ειδικά μη συμβατικά, ξεκινούν τη λειτουργία τους τη στιγμή που η κρίση μειώνει τη ζήτηση για αέριο. Επίσης, οι τεχνολογικές καινοτομίες έχουν καταστήσει εκμεταλλεύσιμες τις αργιλικές πηγές στις ΗΠΑ. Η ΒΡ θεωρεί πως οι παράγοντες αυτοί θα διατηρήσουν τις τιμές χαμηλά για τα επόμενα 3-4 χρόνια, ή και παραπάνω. Αν και οι κρατικές εταιρείες ανάγκασαν τις δυτικές πετρελαϊκές να ψάξουν αλλού για νέα αποθέματα, οι τιμές του βαρελιού διατηρούνται (αντίθετα από ότι αυτές του αερίου) λόγω των μελών του OPEC.

(από το περιοδικό Economist)

Διαβάστε ακόμα