Με τις καθυστερήσεις στην υλοποίηση του αγωγού
Nabucco και
South
Stream, οι χώρες της
Ανατολικής Ευρώπης στρέφονται προς την αναζήτηση ταχύτερων και φθηνότερων
τρόπων για να εξασφαλίσουν την παροχή φυσικού αερίου στο έδαφός τους.
Τα κυρίαρχα ζητήματα είναι η ενεργειακή ασφάλεια και η
διαφοροποίηση των πηγών, στη συνάντηση που πρόκειται να πραγματοποιηθεί την
Τετάρτη στη Βουδαπέστη, όπου θα συμμετέχουν οι ηγέτες της Πολωνίας, Τσεχίας,
Σλοβακίας και Ουγγαρίας.
Στον Ψυχρό Πόλεμο, η Σοβιετική Ένωση είχε κατασκευάσει
μεγάλους αγωγούς στον άξονα ανατολής-δύσης, οι οποίοι διακλαδώνονταν στις
χώρες-δορυφόρους της και εμπόδιζαν τις προσπάθειες διαφοροποίησης. Εξαιτίας της
στρατηγικής αυτής, πολλά κράτη της ανατολικής Ευρώπης παραμένουν δέσμια του
ρωσικού αερίου και πετρελαίου σήμερα, όπως επισημαίνει η ΙΗΤ.
Η άμεση επίπτωση ήταν η διακοπή της ροής του φυσικού αερίου
προς το έδαφός τους τον περσινό Ιανουάριο, λόγω της κρίσης στις σχέσεις
Μόσχας-Κιέβου. Το αρνητικό αυτό προηγούμενο ώθησε τις τέσσερις συγκεκριμένες
χώρες να βρουν βραχυπρόθεσμες λύσεις, καθώς τα μεγαλεπήβολα σχέδια των αγωγών
προχωρούν. Ήδη, η Τσεχία, η Ουγγαρία και η Πολωνία έχουν ξεκινήσει να
δημιουργούν διασυνδέσεις μεταξύ τους, ενώ η Ουγγαρία έχει προβεί και στην
κατασκευή αποθηκευτικών εγκαταστάσεων.
Οι αναλυτές τονίζουν πάντως ότι η διασύνδεση των δικτύων
αερίου, πετρελαίου και ηλεκτρισμού δεν πρόκειται να εξαλείψει από μόνη της την
εξάρτηση από τη Μόσχα. Τα κράτη όμως θα είναι σε θέση να αλληλοβοηθούνται στην
περίπτωση ελλείψεων, κάτι που έπραξε η Ουγγαρία πέρυσι, παρέχοντας αέριο στη
Σερβία και τη Βοσνία. Δεν ήταν μια ιδανική λύση, καθώς οι ποσότητες έπρεπε να
διοχετευθούν μέσω ενός περίπλοκου συστήματος ιταλικών και γαλλικών αγωγών και
συνεπώς κατέδειξε τις αδυναμίες του ευρωπαϊκού δικτύου.
Πέρα από τις εξελίξεις αυτές, η Ουγγαρία σχεδιάζει από
κοινού με την Κροατία την κατασκευή τερματικού
LNG, καθώς και αγωγού αξίας 300 εκατ.
ευρώ. Σε ανάλογες κατευθύνσεις κυμαίνεται και η συνεργασία της Πολωνίας με τα
κράτη της Βαλτικής. Τέλος, η κυβέρνηση της Ουγγαρίας έχει αποφασίσει να
επεκτείνει τις αποθηκευτικές εγκαταστάσεις κατά 1 δις κ.μ. και προς τον σκοπό
αυτό η γερμανική ΕΟΝ πρόκειται να επενδύσει στο σχέδιο.