Η ελληνική
περίπτωση αποτελεί κρας τεστ για την επόμενη μέρα της Ευρωζώνης, ως
προς τη συνοχή της κι όχι μόνο. Αυτό πλέον διαπιστώνεται από τις
χτεσινές δραματικές δηλώσεις του Ελληνα πρωθυπουργού στις Βρυξέλλες
μετά το πέρας της συνάντησής του με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζ.
Μπαρόζο.
Κάποιοι θα υποστήριζαν πως η τραγωδία ήταν αναπόφευκτη
από τη στιγμή που η Ελλάδα έγινε δεκτή στην Ευρωζώνη. Αλλοι, πως δεινά
θα έπλητταν σίγουρα, αργά ή γρήγορα, μια τόσο ετερόκλητη νομισματική
ένωση: αν όχι η Ελλάδα, τότε κάποιος «αδύναμος κρίκος» θα γινόταν η
αιτία. Αναπόφευκτο ή μη, το πρόβλημα ανέκυψε. Η Ελλάδα και υφίσταται δραματική
δημοσιονομική λιτότητα και εκλιπαρεί από τους Ευρωπαίους να
ενορχηστρώσουν ένα ταπεινωτικό πακέτο διάσωσης. Και ενδιαμέσως απειλεί!
Κανείς
φυσικά δεν αναμένει ότι η Ε.Ε. θα αφήσει την Ελλάδα ή άλλες χώρες-μέλη
της ΟΝΕ να χρεοκοπήσουν, αλλά ακόμη και αν ασκεί πιέσεις στις
προβληματικές χώρες δεν θα μπορέσει να ξεπεράσει το βασικό μειονέκτημα
του ευρώ, που είναι η μεγάλη απόκλιση που υπάρχει ανάμεσα στις εθνικές
οικονομίες των κρατών που μοιράζονται το κοινό νόμισμα. Μέσα σε
κατάσταση πολιτικού πανικού, ο κ. Παπανδρέου απαντώντας σε ερώτηση είπε
ότι οι αποφάσεις που θα λάβει η Ελλάδα μετά το Συμβούλιο Κορυφής της
Ε.Ε. στις 25 και 26 Μαρτίου θα βασίζονται στη βιωσιμότητα της ελληνικής
οικονομίας και στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων του ελληνικού λαού και
της χώρας, τονίζοντας παράλληλα ότι θα θέλαμε αυτή μας η επιθυμία να
συμπέσει με ευρωπαϊκή λύση.
Προφανώς πέρα από την ηθελημένη
ασάφεια και τιμωρία από την Ε.Ε. εις βάρος της χώρας μας, υπάρχουν και
άλλα κρίσιμα ερωτήματα. Πρώτον, κατά πόσο το τριετές Πρόγραμμα
Σταθεροποίησης θα εφαρμοστεί, παρά την εργασιακή εξέγερση και τη
διαφαινόμενη ανάγκη σφαγής κάποιων «ιερών αγελάδων» όπως οι συλλογικές
συμβάσεις εργασίας, η μονιμότητα στο Δημόσιο και ο περιορισμός των
απολύσεων. Δεύτερον, πώς θα εξελιχθεί η ρευστότητα των ελληνικών τραπεζών μετά την
αύξηση του spread που επιδρά αρνητικά στο κόστος δανεισμού και στην
καθαρή θέση των τραπεζών - πρόβλημα που εντάθηκε με τις εκροές
καταθέσεων και το νομοσχέδιο για τη ρύθμιση ακόμη και ενήμερων
τραπεζικών δανείων προς τις επιχειρήσεις. Τρίτον, αν θα υπάρξει
κύμα πωλήσεων ελληνικών ομολόγων στο τέλος του έτους σε περίπτωση που
παύσουν να γίνονται δεκτά σαν ενέχυρο για δανεισμό από την ΕΚΤ.
Πίσω
από τις ανησυχίες αυτές κρύβεται το ρίσκο της χρεοκοπίας, που ακόμα
υπάρχει, εν όψει της συγκέντρωσης λήξεων ομολόγων ύψους 20 δισ. ευρώ τον
Απρίλιο-Μάιο, που δημιουργεί ρίσκο αναχρηματοδότησης. Το πρόβλημα είναι ότι
αν συνεχίσουμε να δανειζόμαστε με υπέρογκο κόστος, ενώ η οικονομία
βρίσκεται σε ύφεση, η εκρηκτική πορεία του χρέους δεν θα αντιστραφεί
ακόμα και αν το έλλειμμα μηδενιστεί άμεσα - στόχος ανέφικτος. Αλλά τόσο
οι αγορές όσο και η Ε.Ε. ή το ΔΝΤ, θα μας δανείσουν μόνο αν έχουν
βάσιμες ελπίδες να πάρουν πίσω τα δανεικά. Σε αντίθετη περίπτωση, η Ελλάδα θα κηρύξει στάση πληρωμών και οι
πιστωτές θα κληθούν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να
αποφασιστεί τι ποσοστό της ονομαστικής αξίας των ομολόγων στο
χαρτοφυλάκιό τους θα εισπράξουν (από την Αργεντινή εισέπραξαν γύρω στα
30 cents στο δολάριο).
Για
να αποτραπεί αυτό το ενδεχόμενο, που θα έχει βαριές συνέπειες για την
Ευρωζώνη και τη δυνατότητα της Ελλάδας να δανειστεί στο μέλλον, έχει
πυροδοτηθεί σύγχυση παντού. Βεβαίως, το πρόβλημα της οικονομίας της
Ελλάδας έχει εξελιχθεί σε μείζον πολιτικό τεστ για τις 16 χώρες της
Ευρωζώνης, καθώς η ανεξάρτητη οικονομική και δημοσιονομική πολιτική
κάθε κράτους εμποδίζει την Ε.Ε. στο σύνολό της να ασκήσει την
απαραίτητη πολιτική για να αντιμετωπίσει με επιτυχία την οικονομική
κρίση. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες χειρίστηκαν με άσχημο τρόπο την κρίση σε
βάρος της Ελλάδος, τροφοδοτώντας την κερδοσκοπία και την απληστία των
αγορών. Η σχέση δημοσίου χρέους
και ΑΕΠ της Ελλάδας δεν είναι υψηλότερη από της Γερμανίας, και η Ελλάδα
δεν έχει χρεοκοπήσει, αλλά οι Ευρωπαίοι ηγέτες σχεδόν υπέθαλψαν τα
σενάρια των αγορών και των διεθνών οίκων αξιολόγησης για την κατάρρευση
του ελληνικού κράτους.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 18/03/2010)