Η ώρα της αλήθειας πλησιάζει για το Ιράν. Αυτή είναι η μοναδική
σημαντική πληροφορία που αξίζει να συγκρατήσει κανείς από τη συνάντηση των
προέδρων Νικολά Σαρκοζί και Μπαράκ Ομπάμα στην Ουάσιγκτον. Γνωρίζουμε ότι όσον
αφορά το ζήτημα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, για το οποίο όλοι οι
ειδήμονες ξέρουν ότι παρά τις αρνήσεις της Τεχεράνης είναι στρατιωτικό, ο
γάλλος πρόεδρος υιοθέτησε σκληρές θέσεις.
Επανέλαβε από την Ουάσιγκτον ότι «έχει έρθει η ώρα να πάρουμε αποφάσεις.Το
Ιράν δεν μπορεί νασυνεχίσει την ανεξέλεγκτη πορείατου». Η
καινοτομία έγκειται στο ότι ο κ. Ομπάμα δήλωσε πως θα ήταν σε θέση να πείσει
τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) «να δράσει δυναμικά» όχι εντός των
επόμενων μηνών, αλλά εντός των επόμενων εβδομάδων! Η ιδέα ήταν να
εφαρμοστεί ένα σύστημα αυστηρότερων κυρώσεων που θα απομονώσει το Ιράν και θα
πείσει τους ηγέτες του να υποχωρήσουν. Μέχρι στιγμής υπήρχε μια σφαιρική
συναίνεση μεταξύ Ευρω παίων και Αμερικανών ως προς αυτό το ζήτημα. Οι μόνες
χώρες που δεν εξέφραζαν άποψη ήταν η Ρωσία και η Κίνα.
Η άλλη καινοτομία αυτής της εβδομάδας είναι ότι
και η Κίνα φαίνεται να κάνει κάποια κίνηση προς αυτή την κατεύθυνση. Αυτό
ακριβώς υπέδειξε και η υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Χίλαρι Κλίντον,
υπογραμμίζοντας ότι της δινόταν η αίσθηση μιας «αυξανόμενης συνειδητοποίησης»
από την πλευρά της Κίνας όσον αφορά τις αποσταθεροποιητικές συνέπειες που θα
είχε σε τοπικό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο η απόκτηση πυρηνικών όπλων από το
Ιράν.
Εξάλλου και το αντικείμενο της επίσκεψης της
κυρίας Κλίντον στο Πεκίνο ήταν να προσπαθήσει να πείσει την Κίνα να
συμπαραταχθεί με τις υπόλοιπες χώρες του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, οι
οποίες έχουν ήδη αποφανθεί υπέρ της επιβολής κυρώσεων στο Ιράν.
Από την πλευρά τους, ορισμένοι γάλλοι αξιωματούχοι
μιλώντας ανεπίσημα άφησαν να εννοηθεί στην Ουάσιγκτον ότι σε περίπτωση
«αποσκίρτησης» της Ρωσίας και της Κίνας, και συνεπώς αδυναμίας σύγκλησης του
Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, οι ευρωπαϊκές χώρες και οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να
δεσμευτούν μονόπλευρα για την επιβολή κυρώσεων. Η αλήθεια είναι ότι αυτή η
εκδοχή μοιάζει να είναι η τελευταία ευκαιρία για να αποφύγουμε την καταιγίδα.
Διότι πρέπει να θυμόμαστε ότι από τη μεριά τους οι Ισραηλινοί συνεχίζουν να
ετοιμάζονται να πλήξουν μέσω αέρος ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις. Ας μην
ξεχνάμε την προσβολή που έγινε στον αμερικανό αντιπρόεδρο Τζο Μπάιντεν από την
κυβέρνηση του Τελ Αβίβ κατά την τελευταία επίσκεψή του στο Ισραήλ. Την ημέρα
της άφιξής του ανακοινώθηκε ένα πρόγραμμα κατασκευής νέων εποικισμών στην
Ανατολική Ιερουσαλήμ, κίνηση που ισοδυναμούσε με κατάφωρη κοροϊδία προς τις
αμερικανικές φιλοδοξίες να παγώσουν οι εποικισμοί και να ξεκινήσει πάλι ο
διάλογος για την ειρήνη.
Αυτό το επεισόδιο, το οποίο στις ΗΠΑ θεωρήθηκε
πραγματική προσβολή, αποτέλεσε την αιτία για την ψύχρανση των σχέσεων μεταξύ
της αμερικανικής και της ισραηλινής κυβέρνησης, η οποία θα μπορούσε να έχει
πολιτικές συνέπειες για το Ισραήλ. Ξαφνικά, όμως, το άλλο σημαντικό αντικείμενο
της επίσκεψης του κ. Μπάιντεν στην Ιερουσαλήμ, η κοινοποίηση του αμερικανικού
βέτο στους μονόπλευρους ισραηλινούς βομβαρδισμούς ιρανικών στόχων, ξεχάστηκε.
Ταυτόχρονα ο αμερικανός στρατηγός Ντέιβιντ Πετρέους, ο οποίος επιβλέπει τις
αμερικανικές δυνάμεις από την Εγγύς Ανατολή ως το Αφγανιστάν και στον οποίο
οφείλεται η ανάκαμψη των στρατιωτικών επιχειρήσεων στο Ιράκ, καταθέτοντας
ενώπιον επιτροπής της Γερουσίας εξήγησε ότι η ισραηλινή πολιτική είναι πλέον
βλαπτική για τα συμφέροντα των ΗΠΑ και καθιστά δυσχερέστερο και πιο επικίνδυνο
το έργο των αμερικανικών στρατευμάτων στην περιοχή.
Έχοντας εκφράσει την αντίρρησή του για τη
διενέργεια προληπτικών στρατιωτικών χτυπημάτων, ο κ. Ομπάμα πρέπει να αποδείξει
ότι υπάρχει και άλλη οδός για να αποφευχθεί η αποσταθεροποίηση της περιοχής σε
περίπτωση που το Ιράν αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Εξ ου και η ανακοίνωση της
επικείμενης επιβολής κυρώσεων που θα αλλάζουν τους συσχετισμούς στο πολιτικό
σκηνικό του Ιράν και θα συντελούν υπέρ της ειρήνης.
Όπως έχουν τα πράγματα, θα είναι εξαιρετικά
σημαντικό να επιβεβαιωθεί αν η Κίνα θα δεχτεί να διαδραματίσει τον δικό της
ρόλο στο πλαίσιο των συλλογικών προσπαθειών ή αν θα προτιμήσει να αναδιπλωθεί
στα αυστηρώς διμερή συμφέροντά της. Σε αυτή την περίπτωση όμως η κατάσταση θα
γίνει ακόμη πιο δύσκολη και επικίνδυνη.
Ο κ. Ζαν-Μαρί Κολομπανί είναι πρώην
διευθυντήςτης εφημερίδας «Le Μonde».
(από την εφημερίδα "Το Βήμα", 3/4/2010)