Στα τέλη Μαρτίου, το πετρέλαιο σημείωσε την πέμπτη
συνεχόμενη άνοδο της τιμής του σε τριμηνιαία βάση: Κυμαίνεται πλέον σταθερά άνω
των 80 δολαρίων ανά βαρέλι. Αν φτάσει και πάλι στα 125 δολάρια, όπως το 2008,
τότε περίπου ο μισός πλούτος του πλανήτη, επάνω και κάτω από το έδαφος, θα
ελέγχεται από τα μέλη του
OPEC.
Το πετρέλαιο κυριαρχεί στις μεταφορές: Το 95% των καυσίμων
στις ΗΠΑ προέρχεται από αυτό. Επιπλέον, τα δύο τρίτα των αποδεδειγμένων
αποθεμάτων βρίσκονται στα χέρια του
OPEC. Αλλά ο οργανισμός παράγει λιγότερο από ότι στη δεκαετία του
1970, παρά τον διπλασιασμό της ζήτησης διεθνώς, καθώς επιχειρεί να αυξήσει τα
κέρδη του. Ο
OPEC
ορίζει τις τιμές σε επίπεδα που εκμεταλλεύονται την εξάρτησή μας, δίχως να
είναι υπερβολικά υψηλά για να μας «κόψουν» την όρεξη.
Τα κέρδη από το πετρέλαιο ενισχύουν την ικανότητα των
δικτατόρων και των απολυταρχικών καθεστώτων να επιβάλλονται στους λαούς τους. Αυτός είναι
ένας λόγος που οι οκτώ από τους εννέα μεγαλύτερους εξαγωγείς (πλην της
Νορβηγίας) είναι δικτατορίες ή βασίλεια, όπως και τα 22 κράτη που βασίζονται
στο πετρέλαιο και το αέριο για τουλάχιστον τα δύο τρίτα των εξαγωγών τους.
Ο πετρελαϊκός πλούτος της Σαουδικής Αραβίας της επιτρέπει να
ελέγχει το 90% των ισλαμικών θεσμών διεθνώς, αν και διαθέτει μόλις το 2% των
μουσουλμάνων. Άρα, οι διδασκαλίες στα περισσότερα ισλαμικά σχολεία δεν γίνονται
με βάση την ανεκτική μορφή του Ισλάμ που πρότεινε ο πρόεδρος της Ινδονησίας,
Αμπντουραχμάν Ουαχίντ. Τα σχολεία αυτά διδάσκουν το δόγμα Ουαάμπι της Σαουδικής
Αραβίας, το οποίο χαρακτηρίζεται από εχθρική αντιμετώπιση των Σιϊτών, των
Εβραίων, των ομοφυλόφιλων, από την καταπίεση έναντι των γυναικών και από την
εγκαθίδρυση ενός παγκόσμιου χαλιφάτου ή αλλιώς μιας θεοκρατικής δικτατορίας. Το
δόγμα μοιάζει πολύ με τις διδασκαλίες των Ταλιμπάν και της Αλ Κάιντα (αν
μάχονται ο ένας τον άλλο για τον έλεγχο). Το αποτέλεσμα είναι ότι πλέον
χρηματοδοτούμε και τις δύο πλευρές στον πόλεμο με το ριζοσπαστικό Ισλάμ.
Παρόλα αυτά, μέχρι στιγμής κάθε εθνική πολιτική που έχουμε
επιχειρήσει για τον περιορισμό της εξάρτησης από το πετρέλαιο έχει αποτύχει,
ανάμεσά τους και η επιλογή συγκεκριμένων πλευρών. Ούτε η
Synfuels
Corporation (στη δεκαετία του
1980), ούτε η «λεωφόρος του υδρογόνου» είχαν πιθανότητες επιτυχίας. Ήταν πολύ
εύκολο για τον
OPEC να
μειώσει τις τιμές και να επιβληθεί ενάντια σε έναν τόσο πολυέξοδο αντίπαλο.
Οι υποστηρικτές της νομοθεσίας για τις εκπομπές ρύπων
υποστηρίζουν ότι η τιμολόγησή τους θα μας βοηθήσει να απεξαρτητοποιηθούμε από
το πετρέλαιο. Αλλά το αποτέλεσμα θα ήταν αμελητέο. Είκοσι δολάρια ανά τόνο
διοξειδίου ισούται με 20 σεντς ανά γαλόνι στο πρατήριο βενζίνης.
Κάποιοι ισχυρίζονται ότι αν οι ΗΠΑ αντικαταστήσουν το ξένο
πετρέλαιο με εγχώριο θα λύσουν όλα τα προβλήματα. Οι εγχώριες εξορύξεις θα
βοηθήσουν στη μείωση του κόστους των 1 δις δολαρίων ανά ημέρα και θα
δημιουργήσουν θέσεις εργασίας. Αλλά μέχρι εκεί. Ο
OPEC διαθέτει εκτενή αποθέματα και
χαμηλό κόστος παραγωγής, ενώ στις ΗΠΑ το κόστος θα είναι πολλαπλάσιο. Η Αμερική
δεν μπορεί να απομακρυνθεί από τον έλεγχο της παγκόσμιας αγοράς πετρελαίου
εξορύσσοντας.
Η μεταβολή στην παραγωγή ηλεκτρισμού επίσης δεν σχετίζεται
με την εξάρτηση από το πετρέλαιο: Λιγότερο από το 2% του ηλεκτρισμού στις ΗΠΑ
προέρχεται από το πετρέλαιο. Η χώρα μπορεί να επιλέξει να στραφεί από τον
λιγνίτη προς τις ΑΠΕ ή την πυρηνική ενέργεια για περιβαλλοντικούς λόγους ή να
μη το πράξει για λόγους κόστους, αλλά τα θέματα αυτά δεν είναι κεντρικά στη
συζήτηση για το πετρέλαιο.
Η Αμερική πρέπει άμεσα να μειώσει την εξάρτησή της
βραχυπρόθεσμα. Αυτό σημαίνει μείωση της ζήτησης και χρήση υποκατάστατων όσο πιο
φθηνά και γρήγορα γίνεται. Ιδού τέσσερις στρατηγικές που οι ΗΠΑ μπορούν να
εφαρμόσουν ξεκινώντας από σήμερα:
Πρώτον, οι Αμερικανοί θα έπρεπε να εκμεταλλευτούν τις
ηλεκτρονικές ρυθμίσεις που αναπτύσσονται για τους κινητήρες εσωτερικής καύσης
στα υπάρχοντα οχήματα. Οι βελτιώσεις στα κυκλώματα και τις βαλβίδες υπόσχονται
σημαντικές βελτιώσεις στην απόδοση ρυθμίζοντας την καύση.
Δεύτερον, οι ΗΠΑ θα έπρεπε να δώσουν έμφαση στις προτάσεις
του
T.
Boone
Pickens για στροφή προς το
φυσικό αέριο σε οχήματα όπως τα λεωφορεία. Τα οχήματα αυτά είναι εύκολο να
μετατραπούν και θα χρειάζονταν μόλις μερικοί σταθμοί ανεφοδιασμού σε κεντρικά
σημεία.
Τρίτον, η Αμερική θα πρέπει να αναγκάσει τα πετρελαϊκά
προϊόντα να ανταγωνιστούν τα υπόλοιπα καύσιμα το συντομότερο. Υπάρχουν πολλοί
τρόποι για αυτό και πρέπει να τους χρησιμοποιήσουμε όλους. Για παράδειγμα, η
ενσωμάτωση των καυσίμων από τα απόβλητα και την άλγη μπορούν εύκολα να
συνδυαστούν με τη βενζίνη και το ντίζελ στα οχήματα.
Οι ΗΠΑ πρέπει επίσης να απαιτήσουν από όλα τα νέα
βενζινοκίνητα οχήματα να είναι ευέλικτα όσον αφορά τα καύσιμα. Αυτό σημαίνει
πως τα αυτοκίνητα αυτά θα χρησιμοποιούν ένα τύπο πλαστικού στην τροφοδοσία, το
οποίο δέχεται τα εναλλακτικά καύσιμα όπως η αιθανόλη. Πρόκειται για μια φθηνή
και απλή αλλαγή: Η Βραζιλία την έπραξε εύκολα αρκετά χρόνια πριν. Η μεθανόλη
που προέρχεται από το φυσικό αέριο μπορεί να παραχθεί προς 1,20 δολάρια ανά
γαλόνι.
Τέταρτον, οι ΗΠΑ θα πρέπει να κινηθούν προς την
ηλεκτροκίνηση. Τα ηλεκτρικά-υβριδικά, όπως το
Volt
της
Chevrolet μπορούν να φτάσουν
τα 40 μίλια απόσταση δίχως να χρειάζονται φόρτιση ή ανεφοδιασμό σε καύσιμο. Τον
περισσότερο καιρό, το μέσο αυτοκίνητο στις ΗΠΑ δεν διανύει πάνω από 40 μίλια.
Τα αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα υπάρχουν πλέον και η ακτίνα
δράσης τους θα αυξηθεί, καθώς η τεχνολογία στις μπαταρίες βελτιώνεται. Οι
άνθρωποι θα ενθαρρύνονται να τα φορτίσουν το βράδυ, εκτός των ωρών αιχμής του
δικτύου. Και τρεις σημαντικές μελέτες τονίζουν ότι η Αμερική δεν χρειάζεται
νέους σταθμούς παραγωγής μέχρι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα να ξεπεράσουν το 50% του
στόλου.
Η Αμερική μπορεί να κινηθεί γρήγορα και να πλήξει το
πετρέλαιο και την κυριαρχία του
OPEC
εφόσον υιοθετήσει μια προσέγγιση χαρτοφυλακίου και σταματήσει να επιτρέπει στο
«τέλειο» να είναι ο εχθρός του «καλού». Μπορούμε να κάνουμε πολλά
χρησιμοποιώντας τα υπάρχοντα αυτοκίνητα, την υπάρχουσα τεχνολογία και το φυσικό
αέριο. Καθώς άλλες βελτιώσεις καθίστανται πρακτικές, μπορούν να εφαρμοστούν.
Στο μεταξύ, οι Αμερικανοί χρειάζονται τη στάση του Ρούσβελτ. Εκείνος αποφάσισε
να ενισχύσει τον ανταγωνισμό διασπώντας το καρτέλ της
Standard
Oil σε 30 διαφορετικές
επιχειρήσεις. Πρόεδρε Ομπάμα, ιδού το δικό σου καρτέλ. Ονομάζεται
OPEC.
Ο Τζέιμς Γούλσεϊ είναι πρόεδρος της
Woolsey
Partners και πρώην διευθυντής
της
CIA
(από την
Wall Street Journal
,
16/4/2010
)