Συνέντευξη με τον καθηγητή Κάρλος Μολίνα της οικονομικής
σχολής IESA της Βενεζουέλας δημοσίευσε ο Αμερικανός οικονομολόγος, Σέρινταν Τίτμαν,
στην οποία αναφέρεται στο πετρέλαιο της χώρας και στις προσπάθειες που γίνονται
για την ανάπτυξη της βιομηχανίας.
Σ.Τ.: Αναφέρετε ότι υπάρχει διαφορά ανάμεσα στα στοιχεία που
παρέχει η κρατική πετρελαϊκή PDVSA για την παραγωγή και στους αριθμούς που παρέχει
ο ΙΕΑ. Πως εξηγείτε εσείς τη διαφορά αυτή και ποια στοιχεία θεωρείτε πιο αξιόπιστα;
Κ.Μ.: Από τη στιγμή που η δραστηριότητα της PDVSA αντιστοιχεί
στο 13-18% του ΑΕΠ της Βενεζουέλας και στο 70% των εξαγωγών, ολόκληρη η οικονομία
της χώρας βασίζεται στα στοιχεία αυτά. Εξυπηρετεί την κυβέρνηση της Βενεζουέλας
να παραποιεί τα στοιχεία για την παραγωγή ώστε να εμφανίζει ένα θετικό πρόσωπο
για την οικονομία. Πιστεύω πως τα στοιχεία του ΙΕΑ είναι πιο αξιόπιστα. Είναι σύμφωνα
με αυτά του OPEC και με τις εκτιμήσεις της αμερικανικής ΕΙΑ.
Σ.Τ.: Ας αγνοήσουμε τα πολιτικά ζητήματα για λίγο και ας αναλογιστούμε
μόνο ότι είναι τεχνικά και οικονομικά δυνατό. Από αυτή την άποψη, πόσα βαρέλια
ανά ημέρα μπορεί να παράγει η Βενεζουέλα το 2015 και το 2020;
Κ.Μ.: Το υφιστάμενο στρατηγικό σχέδιο της PDVSA προβλέπει 5
εκατ. βαρέλια ανά ημέρα το 2015 και 6,5 εκατ. το 2020 (το προηγούμενο σχέδιο
προέβλεπε 8 εκατ. για το 2010). Κάθε πρόβλεψη για την παραγωγή εξαρτάται από τη
βούληση της κυβέρνησης και το πώς δομεί την βιομηχανία. Θεωρώ πως το σημερινό
σχέδιο είναι ρεαλιστικό. Επιπλέον, πιστεύω ότι με μια πιο επιθετική επενδυτική
ατζέντα, η Βενεζουέλα θα μπορούσε να φτάσει τα 10 εκατ. βαρέλια ως το 2020.
Φυσικά, αυτό θα απαιτούσε και την ιδιωτική επένδυση, καθώς και συνθήκες προστασίας
για τους επενδυτές, οι οποίες δεν πρόκειται να υπάρξουν με τη σημερινή κυβέρνηση.
Σ.Τ.: Φυσικά, τα πολιτικά ζητήματα δεν μπορούν να αγνοηθούν.
Μπορείτε να σχολιάσετε τον βαθμό στον οποίο η κυβέρνηση Τσάβες επηρεάζει την
παραγωγή και πως θα επηρεάσει την ικανότητα της PDVSA να αυξήσει την παραγωγή
στην επόμενη δεκαετία;
Κ.Μ.: Η θητεία του Τσάβες λήγει το 2012. Πιστεύω ότι η PDVSA
θα παράγει περίπου το ίδιο πετρέλαιο το 2012 όπως και σήμερα. Σύμφωνα με το
αρνητικό περιβάλλον για τις ιδιωτικές επενδύσεις στη Βενεζουέλα, είναι δύσκολο
να αυξηθεί η παραγωγή στα επόμενα δύο χρόνια.
Η πρόσφατη δημοπράτηση των τριών κοιτασμάτων στη ζώνη του
Ορινόκου αποδεικνύει ότι υπάρχει ενδιαφέρον για επενδύσεις στη Βενεζουέλα, ακόμα
και υπό αυτές τις συνθήκες. Όμως η επένδυση πιθανώς θα είναι μικρή σε σχέση με
το δυναμικό της περιοχής, ειδικά σύμφωνα με τα αποθέματα που έχουν εντοπιστεί.
Αν ο Τσάβες παραμείνει στην εξουσία μετά τις εκλογές του
2012, πιστεύω ότι η σημερινή πρόβλεψη της PDVSA για 6,5 εκατ. βαρέλια ως το
2020 θα είναι δύσκολο να πραγματοποιηθεί, εξαιτίας της αρνητικής επίδρασης της κυβέρνησής
του στην παραγωγή πετρελαίου. Όπως έχω επαναλάβει, απαιτούνται μεγάλες επενδύσεις
για την εκμετάλλευση των μεγάλων κοιτασμάτων της Βενεζουέλας. Δυστυχώς για την
κυβέρνηση, η νομική ασφάλεια και το πολιτικό ρίσκο πιθανώς θα τις εμποδίσουν.
Όμως, αν η κυβέρνηση αλλάξει το 2012, τα πράγματα είναι
διαφορετικά. Με ανοικτές πολιτικές και επαρκή προστασία των επενδυτών, τα αποθέματα
μπορούν να προσελκύσουν τις απαραίτητες επενδύσεις.
Σ.Τ.: Τι συμβουλή θα δίνατε στις διεθνείς πετρελαϊκές που
προχωρούν σε κοινοπραξία με την PDVSA; Υπάρχει πολιτικό ρίσκο στη δραστηριοποίηση
στη Βενεζουέλα; Είναι δυνατή η δόμηση συμβολαίων με έναν τρόπο που να το εξανεμίζει;
Κ.Μ.: Υπάρχει σίγουρα ένα υψηλό ρίσκο στη Βενεζουέλα. Μειωμένη
προστασία, συνεχής μεταβολή των νόμων, αυθαίρετη κρατικοποίηση εδαφών και
εταιρειών και έλλειψη διεθνούς διαιτησίας δημιουργούν ένα δύσκολο επιχειρηματικό
περιβάλλον. Υπό αυτές τις συνθήκες είναι σχεδόν αδύνατη η δόμηση συμβολαίων με
τρόπο που να εξανεμίζουν το πολιτικό ρίσκο.
Υπάρχει πάντως μια σημαντική ευκαιρία για εκείνους που είναι
έτοιμοι να το αναλάβουν. Οι ξένες πετρελαϊκές που θα αποφασίσουν να αντιμετωπίσουν
τις συνθήκες αυτές, μπορούν να επωφεληθούν στο μέλλον με την ανάληψη συμβολαίων
σε κοιτάσματα με σχετικά χαμηλό κόστος και αδύναμο ανταγωνισμό. Όποιες εταιρείες
παραμείνουν στη Βενεζουέλα θα επωφεληθούν όταν και αν αλλάξουν οι πολιτικές
συνθήκες. Θα εκμεταλλευτούν τα τεράστια κοιτάσματα αύριο ως αντάλλαγμα για το ρίσκο
που αναλαμβάνουν σήμερα.
Οι επιχειρήσεις γνωρίζουν πως λόγω της οικονομικής αβεβαιότητας,
ο κ. Τσάβες τις χρειάζεται. Η παραγωγή της PDVSA μειώνεται κάθε μήνα, η οικονομία
επιδεινώνεται και υπάρχει μια κρίση στους τομείς του ηλεκτρισμού και της υδατοδότησης.
Τα κοιτάσματα πετρελαίου δεν χρησιμεύουν, όντας θαμμένα στη ζώνη του Ορινόκου.
Η κυβέρνηση χρειάζεται την ιδιωτική επένδυση και την τεχνογνωσία για να τα
εκμεταλλευθεί, σήμερα περισσότερο από ποτέ και αυτό αποτελεί αντιστάθμισμα στο
πολιτικό ρίσκο.
Σ.Τ.: Έχετε άλλες προτάσεις για την PVDSA και την κυβέρνηση
Τσάβες; Τι θα πρεπε να κάνουν διαφορετικά για την ανάπτυξη της πετρελαϊκής
βιομηχανίας;
Κ.Μ.: Η κυβέρνηση πρέπει να κάνει την PDVSA πιο αποδοτική
και παραγωγική. Η είσοδος των ιδιωτικών επενδύσεων θα ενισχύσουν την παραγωγή.
Η ζώνη του Ορινόκου πρέπει να ανοιχθεί σε μια μεγάλη διεθνή δημοπράτηση, στην
οποία πρέπει να προσφερθούν καλύτερες συνθήκες στις ξένες εταιρείες, όπως α) η
συμμετοχή τουλάχιστον κατά 50% στα πλαίσια κοινοπραξίας, β) η διεθνής διαιτησία
γ) η μείωση της τιμής εκμετάλλευσης από το 33% στο 16,67%, όπως στις υπόλοιπες
χώρες και δ) η ανεύρεση εναλλακτικών επιλογών στη χρηματοδότηση.
Μια επιλογή είναι η πώληση μέρους των μετοχών στις διεθνείς
αγορές, όπως έκανε η Petrobras της Βραζιλίας. Σε μια οικονομία που εξαρτάται τόσο
πολύ από το πετρέλαιο, πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα προσέλκυσης ιδιωτικών
κεφαλαίων.