Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης, άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στον μακρόχρονο αγώνα των ξένων δυνάμεων που θέλουν να ασκήσουν επιρροή στην περιοχή.
Αυτό που άρχισε τον 19ο αιώνα ως αγώνας μεταξύ της Βρετανίας και της τσαρικής Ρωσίας για εδαφική κυριαρχία εξελίχθηκε σε έναν διεθνή αγώνα για την πρόσβαση στα μεγάλα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου της περιοχής.
Η κεντρική Ασία θα μπορούσε να βοηθήσει στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του κόσμου, παρ’ όλο που η θέση της και η ανυπαρξία ευνοϊκής νομοθεσίας αποτρέπουν τους επενδυτές.
Το Καζακστάν προσκάλεσε πολύ γρήγορα μετά την ανεξαρτησία του, τους πετρελαϊκούς κολοσσούς με διεθνή παρουσία για να αναπτύξουν τα μεγαλύτερα κοιτάσματά του και έχει βάλει σκοπό να γίνει ένας από τους 10 μεγαλύτερους εξαγωγείς πετρελαίου παγκοσμίως μέσα σε μια δεκαετία.
Το Τουρκμενιστάν, η χώρα της κεντρικής Ασίας με τα μεγαλύτερα αποθέματα φυσικού αερίου, άνοιξε μόλις πρόσφατα τα σύνορά της στους ξένους επενδυτές, με τη Ρωσία, την Ευρώπη και την Κίνα να διεκδικούν πρόσβαση στα κοιτάσματά της.
Η Ρωσία εκμεταλλεύεται το γεγονός ότι μονοπωλεί τους αγωγούς που οδηγούν εκτός της κεντρικής Ασίας για να έχει ενισχύσει την επιρροή της στον ενεργειακό κλάδο, αλλά στο παιχνίδι του ανταγωνισμού έχει εισέλθει δυναμικά και η Κίνα, η οποία επενδύει σε αγωγούς για να οδηγήσει τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου της περιοχής προς Ανατολάς.
Εκμεταλλευόμενη την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, η Κίνα «πήρε κεφάλι» στον αγώνα για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο της κεντρικής Ασίας, δίνοντας στο Καζακστάν και στο Τουρκμενιστάν δάνεια πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων για να εξασφαλίσει τον μελλοντικό εφοδιασμό της.
Η παγκόσμια κλιματική αλλαγή ενδέχεται να διευρύνει αυτόν τον αγώνα για τον έλεγχο των φυσικών πόρων, καθώς το ενδιαφέρον αναμένεται να στραφεί και στον έλεγχο των υδάτινων αποθεμάτων.
Τα ποτάμια που πηγάζουν από τα βουνά του Κιργιστάν και του Τατζικιστάν θα μπορούσαν να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος προς εξαγωγή, αποτελώντας για τις δύο φτωχότερες χώρες της κεντρικής Ασίας μια πολύτιμη πηγή πρόσθετων εισοδημάτων.
Ο έλεγχος των υδάτινων πόρων έχει αρχίσει ήδη να θέτει σε δοκιμασία τις σχέσεις μεταξύ των κρατών της κεντρικής Ασίας, ένα φαινόμενο που μπορεί να λάβει επικίνδυνες διαστάσεις αν τα υδροηλεκτρικά έργα στερήσουν πόρους από τη γεωργία στις χώρες που τροφοδοτούνται από τα ποτάμια αυτά, αλλά δεν ελέγχουν τις πηγές τους.
(από την εφημερίδα "Ημερησία", 30/4/2010)