Η εποχή της μεταπολίτευσης έκλεισε οριστικά με τη μοιραία προσφυγή στον τριμερή μηχανισμό στήριξης. Η περίοδος αυτή σημαδεύεται από δύο επιτεύγματα: την είσοδό μας στην ΕΟΚ το 1981 και στην Ευρωζώνη το 2001, που εξανεμίστηκαν από την ανικανότητα της πολιτικής και πνευματικής ηγεσίας της χώρας. Αντί να στηρίξουν επάνω τους μια πορεία εθνικής αναδημιουργίας, τα πρόβαλαν στον λαό, ως ανέξοδο εισιτήριο σε ένα ατέλειωτο φαγοπότι, εις υγεία των κορόιδων.
Με στερνή και πικρή γνώση, θα πρέπει να αποδεχθούμε ότι, αντί να αποδυθούμε σε μια έντονη προσπάθεια προσαρμογής στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, επικεντρωθήκαμε με εσωστρέφεια στην επίλυση του πολιτειακού και στην άρση των συνεπειών της περιόδου της χούντας. Πολύ ζωτικά θέματα και αυτά, αλλά πόρρω απείχαν από τον αναγκαίο εκσυγχρονισμό της οικονομίας και την απαλλαγή της κοινωνίας μας από το σύνδρομο του κρατισμού, που θέλει τους μισούς Ελληνες δημόσιους υπαλλήλους και τους λοιπούς κρατικοδίαιτους αγρότες, επιχειρηματίες και επαγγελματίες, ή μάλλον λυμεώνες και άρπαγες του δημόσιου πλούτου, με την ανοχή ή συνενοχή της ηγεσίας του έθνους μας.
Το τέλος ήταν προδιαγεγραμμένο και αναπόφευκτο, αντίγραφο του τι συμβαίνει σε κάθε νοικοκυριό που ξοδεύει παραπάνω από όσα κερδίζει. Η συγκεκριμένη μορφή του τέλους άρχισε να διαγράφεται στις αρχές Δεκεμβρίου. Οι αγορές περίμεναν από την Ελλάδα μέτρα «τύπου Ιρλανδίας». Οταν είδαν τη νέα κυβέρνηση να διστάζει χτύπησαν τα spreads, για να εξωθήσουν την Ε.Ε. σε σχέδιο διάσωσης. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Το αν οι ίδιες αγορές, με την ίδια τάση κερδοσκοπίας, προκάλεσαν τη διεθνή κρίση του 2008 είναι αδιάφορο. Εμείς έχουμε ανάγκη τα κεφάλαια τους και όχι αντιστρόφως. Τα πράγματα είναι έτσι απλά.
Ακόμα απλούστερο είναι ότι τα μέτρα θα έπρεπε να τα έχουμε πάρει από μόνοι μας αντί να μας τα επιβάλουν. Τα στοιχεία του ελλείμματος που τώρα –μετά το πάθημα– αναλύουμε, δείχνουν ότι η χρεοκοπία της Ελλάδας ήταν ζήτημα χρόνου από το 2006 και μετά. Οι κυβερνήσεις της Ν. Δ. το γνώριζαν, αλλά δεν έκαναν τίποτα γι’ αυτό. Η νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ μιλούσε πολύ για τη δεινή κατάσταση της οικονομίας, αλλά επί τέσσερις μήνες δεν μπορούσε να αποφασίσει ποιο ερχόταν πρώτο: η τήρηση των προεκλογικών υποσχέσεων ή η σωτηρία της οικονομίας; Αυτό πιστεύω ότι μας κόστισε τελικά ένα πολύ πιο τσουχτερό πακέτο μέτρων. Το ερώτημα είναι «τώρα σωθήκαμε»; Πιστεύω ότι προσωρινά και για τα επόμενα δύο χρόνια απετράπη η χρεοκοπία. Το αν θα σωθούμε οριστικά θα το δείξει η πορεία εφαρμογής των μέτρων. Οι προϋποθέσεις είναι:
Πρώτον, ότι όλοι θα καταλάβουμε ότι σώθηκαν τα ψέματα. Ο λαός φαίνεται ότι το έχει καταλάβει. Δεν φαίνεται όμως να το κατανοούν ούτε οι πολιτικοί, όλων των βαθμίδων, ούτε οι συγγενείς συνδικαλιστές. Οι υπεράριθμοι βουλευτές εξακολουθούν να βολεύονται αντί να βουλεύονται, πολλοί υπουργοί να ξοδεύουν και να ταξιδεύουν και η αντιπολίτευση να λαϊκίζει, καλώντας τον λαό σε πάλη. Το αποτέλεσμα είναι να μας βυθίζουν βαθύτερα στο τέλμα και να κόβουν τη δουλειά και το εισόδημα του εργαζόμενου. Βλέπε το κλείσιμο της Ακρόπολης ή την υπόθεση του ισπανικού κρουαζιερόπλοιου στον Πειραιά.
Δεύτερον, κανένα πακέτο μέτρων δεν θα πετύχει αν δεν συνοδευτεί από την επιβολή ποινών στους φταίχτες, όποιοι κι αν είναι. Το αίτημα του απλού λαού «φέρτε πίσω τα κλεμμένα» δεν είναι τυχαίο. Η κυβέρνηση πρέπει να συλλάβει και να καταδικάσει τουλάχιστο μερικούς φοροφυγάδες και επίορκους πολιτικούς ή υπαλλήλους. Τι κάνει η εξεταστική της Siemens και οι άλλες εξεταστικές; Πώς στη Γερμανία και στην Αγγλία καταδικάστηκαν για δωροδοκία αυτοί που λάδωσαν πρόσωπα στην Ελλάδα και εδώ οι λαδωμένοι κυκλοφορούν ελεύθεροι και «κύριοι»;
Τρίτον, πρέπει να γίνουν τάχιστα οι διαρθρωτικές αλλαγές. Αν προχωρήσουμε σε αναπτυξιακά μέτρα κατάργησης των κλειστών επαγγελμάτων και εύρυθμης λειτουργίας των αγορών, με πόλεμο κατά των καρτέλ και της διαφθοράς στις αγορές αγροτικών προϊόντων και βιομηχανιών διατροφής, στις τράπεζες, στα πετρελαιοειδή, στην ενέργεια και σε άλλους τομείς, τότε μπορεί πράγματι η ύφεση να αρχίσει να υποχωρεί σε δύο - τρία χρόνια. Εκεί είναι το κουμπί. Μπορεί η σημερινή κυβέρνηση να διαλύσει το μοντέλο της ελληνο-σοβιετικής οικονομίας που δομήθηκε μετά τη μεταπολίτευση και μάλιστα στην πρώτη οκταετία του ΠΑΣΟΚ, και πράγματι να κάνει το άλμα προς την πράσινη οικονομία;
Τέταρτον, η ανασύνταξη και η αποτελεσματική λειτουργία του φοροεισπρακτικού μηχανισμού. Η πείρα μου το 1990, όταν αντιμετώπισα έλλειμμα 20% του ΑΕΠ, χωρίς υποτίμηση, υπερδιπλασιάζοντας τα έσοδα σε τρία χρόνια και συγκρατώντας τις δαπάνες και το χρέος, ήταν ότι πρέπει να αξιοποιήσεις στο έπακρο ό, τι έχεις. Δεν μπορείς να πετύχεις χωρίς εφοριακούς, τελωνειακούς και εσωτερικούς ελεγκτές. Θέτεις συγκεκριμένους στόχους με κίνητρα και αντικίνητρα και κόβεις κεφάλια αν δεν τους πετύχουν, βελτιώνεις τα συστήματα και εισάγεις την πληροφορική και την τεχνολογία στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής, αλλά στο τέλος μετράει η ενσυνείδητη κινητοποίηση των ανθρώπων.
Πέμπτον, η αξιοποίηση της περιουσίας του Δημοσίου. Τότε είχαμε αναπτύξει και πουλήσει τα πρώτα οικόπεδα του Δημοσίου στον Διόνυσο και είχαμε ετοιμάσει, μαζί με το Πολεμικό Ναυτικό, ένα πρόγραμμα μακροχρόνιας μίσθωσης επιλεγμένων βραχονησίδων. Το εμπόδισαν τα ΜΜΕ με το γελοίο σύνθημα ότι δήθεν ξεπουλάμε την Ελλάδα. Εάν προχωρούσε, τώρα θα είχαμε μια ακόμη σοβαρή πηγή εσόδων και επιπλέον δεν θα υπήρχε θέμα Ιμίων και γκρίζων ζωνών.
Περπατούμε κυριολεκτικά στην κόψη του ξυραφιού. Η χρηματοδότησή μας από τον μηχανισμό είναι ανάσα, δεν είναι όμως η λύση. Πρέπει να βρούμε το κουράγιο να βαδίσουμε στις αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές της οικονομίας μας και της κοινωνίας μας σε όλους τους τομείς: οικονομία, δικαιοσύνη, παιδεία, υγεία, περιβάλλον, πολιτισμό. Να γίνουμε παραγωγικοί και ανταγωνιστικοί όπως είναι η ελληνική ναυτιλία που κυριαρχεί επί 40 χρόνια τώρα στους ωκεανούς, χωρίς καμιά κρατική υποστήριξη ή παρέμβαση. Η άμιλλα είναι ελληνική αρετή, αλλά στη σημερινή Ελλάδα θεωρείται λέπρα (βλέπε και την κατάργηση της βάσης του 10) ενώ η μαφία των καρτέλ είναι ο κανόνας. Καθήκον της κυβέρνησης είναι να σπάσει όλα τα καρτέλ και να κάνει όλες τις αγορές να λειτουργούν ανταγωνιστικά.
Να προωθήσουμε συνειδητά το μοντέλο της πράσινης ανάπτυξης βασισμένο στην ισότιμη μεταχείριση των τριών συντελεστών της παραγωγής: του ανθρώπου, περιβάλλοντος και κεφαλαίου.
Πράσινη ανάπτυξη δεν είναι απλώς και μόνο οι επιδοτούμενες ανεμογεννήτριες και τα φωτοβολταϊκά, αλλά η βιολογική γεωργία και ο εναλλακτικός τουρισμός, η τεράστια γκάμα των βιομηχανιών ανακύκλωσης, η σωστή διαχείριση και αξιοποίηση των σκουπιδιών, η ορθολογική διαχείριση των νερών μας (όχι ασφαλώς η εκτροπή του Αχελώου), ένα βιώσιμο και καθαρό σύστημα μεταφορών, καθώς και οι νέες πράσινες τεχνολογίες. Η πράσινη ανάπτυξη όμως δεν έρχεται με λόγια ή ευχολόγια. Το κύριο μέσο της εισαγωγής της είναι οι πράσινοι φόροι που οδηγούν αυτόματα στη δημιουργία όλων αυτών των βιομηχανιών και μετατοπίζουν το μεγάλο φορολογικό βάρος από την εργασία στη διατήρηση του περιβάλλοντος. Η Δανία που εφαρμόζει αυτό το μοντέλο είναι η χώρα με το υψηλότερο εισόδημα και τη χαμηλότερη ανεργία στην Ευρώπη.
Πιστεύω ότι το τελικό κυβερνητικό πακέτο μέτρων πρέπει να περιέχει σε ισχυρή δόση όλα τα παραπάνω στοιχεία. Γιατί:
Δημοσιονομική εξυγίανση, χωρίς ανάπτυξη, με μειούμενη φορολογική βάση, δεν γίνεται.
Ανάπτυξη, με σημερινούς όρους, είναι η εγκατάλειψη του σημερινού μοντέλου του κρατικοδίαιτου παρασιτισμού και η στροφή στη πράσινη οικονομία. Τέτοιος δραστικός μετασχηματισμός δεν γίνεται αν δεν πειστεί ο λαός ότι είναι προς όφελος των πολλών και υπέρ των λαμόγιων που μας έφεραν ώς εδώ.
(από την εφημερίδα "Καθημερινή", 9/5/2010)