Κόκκινη Κίνα, Πράσινη Κίνα

Η συζήτηση διεθνώς εστιάζεται και πάλι στις πράσινες πηγές ενέργειας, μετά το ατύχημα στον Κόλπο του Μεξικού. Αυτό που λίγοι εκτιμούν είναι ότι η ζήτηση για τα προϊόντα αυτά ήδη ανθίζει. Παγκοσμίως, 162 δις δολάρια δαπανήθηκαν το 2009 στην καθαρή ενέργεια.

Οι ΗΠΑ με την τεχνογνωσία, τα κεφάλαια και το καινοτόμο πνεύμα που τις χαρακτηρίζει βρίσκονται σε καλή θέση για να ηγηθούν στη νέα μεγάλη αγορά του 21^ου αιώνα. Αλλά όπως δείχνει η πρόσφατη κωλυσιεργία στο νομοσχέδιο για την ενέργεια, η χώρα δεν διαθέτει ένα βασικό στοιχείο: Την πολιτική βούληση για την ενθάρρυνση της καινοτομίας, της παραγωγής και των επενδύσεων που απαιτούνται ώστε να φτάσουν οι τεχνολογίες αυτές στην αγορά. Και όσο περισσότερο καθυστερεί η Αμερική, τόσο παραχωρεί τη δυναμική σε μια πηγή εθνικού πλούτου στην Κίνα, τη μόνη χώρα που μπορεί να την αποκτήσει.

Πράγματι, η Κίνα έχει μακρύ δρόμο προτού να αναλάβει τα ηνία στην καθαρή τεχνολογία. Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ όμως, έχει περάσει τα τελευταία χρόνια, σχηματίζοντας τη βιομηχανική πολιτική της ώστε να πετύχει ακριβώς αυτόν τον στόχο.

Η αποφασιστικότητα της Κίνας δεν σχετίζεται τόσο με το περιβάλλον, αλλά περισσότερο με τις θέσεις εργασίας. Για το άμεσο μέλλον, η μεγαλύτερη πρόκληση για το Πεκίνο είναι το να εξασφαλίσει πλήρη απασχόληση και αυξανόμενους μισθούς. Ο αναπτυσσόμενος κλάδος της καθαρής τεχνολογίας είναι από τους λίγους που είναι σε θέση να παράσχουν έναν ικανό αριθμό θέσεων εργασίας.

Αυτή δεν θα είναι η πρώτη φορά που η Κίνα εκμεταλλεύτηκε τις ευκαιρίες της Κλιματικής Αλλαγής. Το Πρωτόκολλο του Κιότο, το οποίο ρυθμίζει τις εκπομπές στην Ε.Ε. και την Ιαπωνία ως το 2012, περιλαμβάνει μηχανισμούς της αγοράς για τη μείωση των εκπομπών με το μικρότερο κόστος. Ο σημαντικότερος από αυτούς είναι ο Μηχανισμός Καθαρής Ανάπτυξης, ο οποίος επιτρέπει σε αναπτυσσόμενες χώρες, όπως η Κίνα, να παράγουν δικαιώματα από μειώσεις στις εκπομπές τους, τα οποία στη συνέχεια πωλούνται στο εξωτερικό.

Το Πεκίνο αρχικά καθυστέρησε στην εγκαθίδρυση των απαραίτητων ρυθμιστικών δομών και στην ανάπτυξη της τεχνογνωσίας που χρειάζεται η νέα αυτή αγορά. Σε μια ανάλυση του 2004, η Παγκόσμια Τράπεζα έκρινε πως η Κίνα εκπροσωπούσε μόλις το 5% των πράσινων επενδυτικών σχεδίων παγκοσμίως. Μέχρι το 2008 όμως, η τράπεζα αναφέρει πως το μερίδιο αυξήθηκε σε 84%.

Το Πεκίνο πρόκειται να πράξει το ίδιο και με την καθαρή τεχνολογία. Το 2009, η επένδυση στην καθαρή ενέργεια άγγιξε τα 35 δις δολάρια, σχεδόν διπλάσια σε σχέση με τα 19 δις των ΗΠΑ, κατά κύριο λόγο μέσω των εγχώριων πολιτικών που προωθούν τη χρήση των ΑΠΕ. Και η στρατηγική αυτή πετυχαίνει. Το 1999, η Κίνα παρήγαγε μόλις το 1% των φωτοβολταϊκών στον κόσμο. Το 2008 είναι ο ηγέτης με 32% και εξαγωγές αξίας 15 δις δολαρίων. Σε σύγκριση, το κύριο εξαγωγικό προϊόν των ΗΠΑ το 2009 ήταν τα αεροσκάφη, με εξαγωγές ύψους 35 δις δολαρίων.

Δίχως ταχεία δράση για την επέκταση της πράσινης βιομηχανίας, η Αμερική θα μείνει πίσω. Συνεπώς, η Γερουσία πρέπει να κινηθεί αποφασιστικά σε σχέση με τους εξής τρεις άξονες:

Πρώτον, να εισάγει εθνικές «ταρίφες» ή προδιαγραφές στο χαρτοφυλάκιο των ΑΠΕ, δύο τρόπους που απαιτούν από τις επιχειρήσεις κοινής ωφελείας να αγοράζουν καθαρή ενέργεια σε συγκεκριμένες ποσότητες ή τιμές. Οι πρακτικές αυτές έχουν τεθεί σε εφαρμογή σε αρκετές πολιτείες, όπως στο Τέξας στα αιολικά, αλλά μόνο ένα ομοσπονδιακό πρόγραμμα θα παράσχει την κλίμακα που απαιτείται για τον ανταγωνισμό με την Κίνα, η οποία έχει υιοθετήσει πρόγραμμα επιδοτούμενων τιμών.

Δεύτερον, να θέσει μια τιμή στον άνθρακα, είτε μέσω ενός φόρου, είτε μέσω της εμπορίας ρύπων ώστε να ενθαρρύνει τις τεχνολογίες χαμηλού άνθρακα. Ο Μηχανισμός Καθαρής Ανάπτυξης έθεσε μια τιμή στις αναπτυσσόμενες χώρες, επιτρέποντας την υλοποίηση χιλιάδων σχεδίων στην Κίνα. Η θέσπιση μιας τιμής άνθρακα στις ΗΠΑ θα παρείχε ένα κίνητρο στους εγχώριους επενδυτές.

Τέλος, η σοβαρή αντιμετώπιση της έρευνας στη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα και η διατήρηση της πρωτοπορίας σε έναν τομέα, ο οποίος είναι πολύ μεγάλος για να χρηματοδοτηθεί από την κάθε επιχείρηση χωριστά. Ο λιγνίτης είναι η μεγαλύτερη πηγή εκπομπών διοξειδίου και η πρώτη χώρα που θα αναπτύξει μια οικονομικά βιώσιμη τεχνολογία θα επιβάλει τους όρους για τις εγκαταστάσεις αυτές παγκοσμίως.

Η Κίνα είναι απασχολημένη με το να μετατρέπει την πρόκληση της Κλιματικής Αλλαγής σε μια εθνική ευκαιρία, αλλά χρειάζεται άλλη μια δεκαετία για να φτάσει η τεχνολογία της σε σημείο υπεροχής. Παρέχοντας στην Κίνα περισσότερο χρόνο για να αναβαθμίσει τις δυνατότητές της, ενώ αγνοούμε τις δικές μας, οι ΗΠΑ δεν χάνουν απλά τον αγώνα της καθαρής τεχνολογίας, αλλά τον κάνουν δώρο.

(από τους New York Times, 8/5/2010 )