«Η Κατρίνα του Ομπάμα»: αυτό είπαν κάποιοι ειδήμονες και μέσα
ενημέρωσης καθώς προσπαθούσαν να κατηγορήσουν την αμερικανική κυβέρνηση
για τη διαρροή του πετρελαίου στον Κόλπο του Μεξικού. Φυσικά ήταν
ανοησίες. Ενας απολογισμός του Αssociated Ρress για τις ενέργειες και
τις δηλώσεις της κυβέρνησης Ομπάμα καθώς εκτυλισσόταν η καταστροφή
κατέληξε ότι οι ομοιότητες με τη χαοτική αντίδραση στον Κατρίνα είναι
λίγεςκαι τίποτε δεν θυμίζει εκείνες τις φρικτές ημέρες, όταν όλος ο
κόσμος είχε συνειδητοποιήσει την ανθρώπινη καταστροφή εκτός από τον
Τζορτζ Μπους και την ομάδα του.
Ωστόσο υπάρχει ένα κοινό
στοιχείο μεταξύ του Κατρίνα και της διαρροής πετρελαίου και
συγκεκριμένα η κατάρρευση της κυβερνητικής επάρκειας και
αποτελεσματικότητας που συντελέστηκε κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης
του Μπους. Αν και δεν είναι γνωστές όλες οι πτυχές γύρω από την
έκρηξη στην εξέδρα Deepwater Ηorizon, είναι εμφανές ότι η ΒΡ δεν είχε
φροντίσει να λάβει επαρκή μέτρα ασφαλείας και ότι η ομοσπονδιακή
κυβέρνηση δεν είχε κάνει καμία προσπάθεια προκειμένου να εξασφαλίσει πως
αυτά τα μέτρα ασφαλείας είχαν ληφθεί.
Επί χρόνια η Υπηρεσία
Διαχείρισης Μεταλλευμάτων, η υπηρεσία του υπουργείου Εσωτερικών που
επιβλέπει τη γεώτρηση πετρελαίου στον Κόλπο του Μεξικού, ήταν υπεύθυνη
για την ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών κινδύνων από την εξόρυξη.
Δεν απαίτησε όμως ένα εφεδρικό σύστημα διακοπής λειτουργίας, που στον
υπόλοιπο κόσμο είναι δεδομένο, παρ΄ ότι το προσωπικό της διακήρυττε ότι
ένα τέτοιο σύστημα ήταν απαραίτητο.
Δεν ζήτησε από τις
εταιρείες υποθαλάσσιας εξόρυξης να καταρτίσουν σχέδια δράσης σε
περίπτωση μεγάλης διαρροής πετρελαίου. Και συγκεκριμένα επέτρεψε στην ΒΡ
να αντλήσει πετρέλαιο από την Deepwater Ηorizon χωρίς μια λεπτομερή
περιβαλλοντική μελέτη. Φυσικά, κανένα από όλα αυτά- με εξαίρεση ίσως το
τελευταίο που έγινε την περίοδο διακυβέρνησης Ομπάμα- δεν εξέπληξε
όσους γνωρίζουν την ιστορία του υπουργείου Εσωτερικών επί εποχής Μπους.
Σε μεγάλο βαθμό η κυβέρνηση Μπους λειτουργούσε από και για
τις μεταλλευτικές βιομηχανίες- και δεν αναφέρομαι απλά στην Ειδική
Ομάδα Ενέργειας τουΝτικ Τσένι. Εν τέλει το υπουργείο Εσωτερικών έγινε
υποχείριο των λομπιστών και κυρίως του Τζ. Στίβεν Γκράιλς, ενός
λομπίστα της βιομηχανίας γαιάνθρακα ο οποίος έγινε υφυπουργός και
κινούσε τα νήματα του υπουργείου. (Το 2007 ο Γκράιλς παραδέχθηκε την
ενοχή του για παρακώλυση της έρευνας του Κογκρέσου γύρω από ένα
σκάνδαλο διαφθοράς.)
Δεδομένης αυτής της προϊστορίας, λοιπόν,
δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η Υπηρεσία Διαχείρισης
Μεταλλευμάτων έγινε υποχείριο των πετρελαϊκών εταιρειώναν και όσα
συνέβησαν είναι πολύ τρομακτικά για να τα πιστέψει κάποιος. Σύμφωνα με
την έκθεση του γενικού επιθεωρητή του υπουργείου Εσωτερικών, οι
παραβάσεις στην υπηρεσία δεν ήταν μια απλή περίπτωση κατάχρησης
εξουσίας: υπήρχε «μια κουλτούρα κατάχρησης ουσιών και ακολασίας»-
κοκαΐνη, σεξουαλικές σχέσεις με αντιπροσώπους της βιομηχανίας και άλλα.
Η προστασία του περιβάλλοντος προφανώς ήταν το τελευταίο ζήτημα που
απασχολούσε εκείνους τους κυβερνητικούς υπαλλήλους.
Βέβαια και
η κυβέρνηση Ομπάμα δεν είναι άμοιρη ευθυνών όσον αφορά την
πρόσφατη διαρροή πετρελαίου. Οπως προείπα, η ΒΡ πήρε άδεια για την
Deepwater Ηorizon αφού ο Μπαράκ Ομπάμα ανέλαβε την εξουσία. Είναι
αλήθεια ότι κυβερνούσε μόλις δυόμισι μήνες και η Γερουσία δεν
ενέκρινε τον νέο επικεφαλής της Υπηρεσίας Διαχείρισης Μεταλλευμάτων
παρά τέσσερις μήνες αργότερα. Αλλά το γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν είχε
τον χρόνο να βάλει τη σφραγίδα της στην υπηρεσία θα έπρεπε να είχε
οδηγήσει σε μεγαλύτερη προσοχή γύρω από τις άδειες εξόρυξης και τους
πιθανούς περιβαλλοντικούς κινδύνους.
Και αξίζει να σημειωθεί
ότι οι περιβαλλοντικές οργανώσεις δυσαρεστήθηκαν όταν ο κ. Ομπάμα
επέλεξε τον Κεν Σάλαζαρ για το αξίωμα του υπουργού Εσωτερικών.
Φοβόντουσαν ότι θα παραήταν φιλικός προς τη μεταλλευτική βιομηχανία
και ότι δεν θα απομακρυνόταν ιδιαίτερα από τις πολιτικές της εποχής
Μπους- και, όπως φαίνεται, είχαν δίκιο. Οπως και αν έχει το πράγμα,
τώρα ήρθε η ώρα για αλλαγή- και δεν εννοώ απλά το «ξεκαθάρισμα» στην
Υπηρεσία Διαχείρισης Μεταλλευμάτων. Αυτό που πρέπει να αλλάξει είναι η
συνολική στάση μας προς την κυβέρνηση. Και αυτό επειδή τα προβλήματα
στο υπουργείο Εσωτερικών δεν ήταν μοναδικά: ήταν μέρος μιας ευρύτερης
δομής που περιλαμβάνει την αποτυχία ρύθμισης του τραπεζικού τομέα και
τη μεταμόρφωση της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Εκτάκτων Καταστάσεων σε
ένα κακό αστείο.
Ο κ. Ομπάμα το καταλαβαίνει αυτό: όπως
διακήρυξε στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, «η κυβέρνηση διασφαλίζει ότι τα
ορυχεία τηρούν τα πρότυπα ασφαλείας και πως οι διαρροές πετρελαίου
καθαρίζονται από τις εταιρείες που τις προκάλεσαν». Παρ΄ όλα αυτά, η
αντικυβερνητική ιδεολογία παραμένει ισχυρή και ενισχύεται ακόμη
περισσότερο. Αν υπάρχει κάτι αισιόδοξο από την καταστροφή στον Κόλπο
του Μεξικού, αυτό είναι μια υπενθύμιση: ότι χρειαζόμαστε πολιτικούς που
να πιστεύουν στην καλή διακυβέρνηση επειδή υπάρχουν ορισμένες δουλειές
που μόνο η κυβέρνηση μπορεί να φέρει σε πέρας.
(από την εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ", 11/05/2010)