Τον τελευταίο καιρό οι πολιτικές δυνάμεις
που ευθύνονται για τη σημερινή κρίση (δηλαδή οι κρατιστές Δεξιάς και
Αριστεράς) κατηγορούν την κυβέρνηση ότι ακολουθεί «νεοφιλελεύθερες»
συνταγές και μέτρα.
Τελείως ανακριβές. Τίποτα απ' ό,τι έχει κάνει η κυβέρνηση του
ΠΑΣΟΚ δεν είναι νεοφιλελεύθερο ούτε καν φιλελεύθερο. Και για να γίνει
αυτό αντιληπτό, ας δούμε τα μέτρα που θα λάμβανε μια νεοφιλελεύθερη
κυβέρνηση -ανεξάρτητα αν συμφωνεί κανείς ή διαφωνεί με αυτά τα μέτρα.
1) Μια νεοφιλεύθερη κυβέρνηση θα ενεργούσε με τέτοιο τρόπο ώστε
να είναι πάντα μπροστά από τις αγορές αντί να βρίσκεται πάντα ουραγός
τους. Μια τέτοια ενέργεια θα ήταν ευθύς εξ αρχής η υιοθέτηση ενός
πακέτου αναπτυξιακών-διαρθρωτικών μέτρων που κυριολεκτικά θα έφερνε μια
επανάσταση στις δομές της χώρας. Αυτά τα μέτρα θα αποσκοπούσαν στην
κατάργηση των προνομιών των διαφόρων συντεχνιών («κλειστά επαγγέλματα»),
στο άνοιγμα των αγορών και την κατάργηση των ρυθμίσεων, στην κατάργηση
των «εισφορών υπέρ τρίτων», εκτεταμένες αποκρατικοποιήσεις κ.λπ. Εχουν
περάσει περίπου 6 μήνες από τότε που ξέσπασε η κρίση και η κυβέρνηση δεν
έχει εφαρμόσει ούτε ένα σοβαρό διαρθρωτικό μέτρο.
2) Μια νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση ποτέ δεν θα έκανε περικοπές
μισθών σε όλους τους εργαζομένους του Δημοσίου. Αντ' αυτού θα κατέγραφε
πόσοι από τους εργαζομένους του Δημοσίου έχουν διοριστεί με αξιοκρατικά
μέτρα και έχουν αντικείμενο εργασίας και πόσοι είναι αργόμισθοι και
έχουν διορισθεί «από το παράθυρο». Θα προχωρούσε κατά πάσα πιθανότητα
στην απόλυση των δευτέρων για να πετύχει περιστολή δαπανών -πολύ
μεγαλύτερη απ' αυτή που επιτυγχάνει η κυβέρνηση με τα σημερινά -εν
πολλοίς- άδικα μέτρα της.
3) Μια νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση θα προωθούσε μια συνταγματική
μεταρρύθμιση που θα υιοθετούσε μια σειρά δημοσιονομικούς περιορισμούς,
όπως:
α) Ενα συνταγματικό άρθρο δημοσιονομικού χαρακτήρα που θα
προσδιόριζε το εύρος του πεδίου εντός του οποίου θα κινούνται τα
ελλείμματα/πλεονάσματα (π.χ. συν-πλην 3% του ΑΕΠ) και τη χρονική
διάρκειά τους.
β) Ενα συνταγματικό άρθρο που θα προσδιόριζε σαφώς τα όρια του
κρατικού παρεμβατισμού. Θα μπορούσε να διατυπωθεί π.χ. ως εξής: «Το
κράτος αναλαμβάνει μόνο εκείνες τις δραστηριότητες τις οποίες ο
ιδιωτικός τομέας δεν μπορεί να αναλάβει λόγω εγγενών δομικών αδυναμιών».
4) Είναι πολύ πιθανόν επίσης ότι μια νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση θα
προχωρούσε σε αναδιαπραγμάτευση του χρέους, με στόχο κυρίως τη χρονική
επιμήκυνση εξόφλησης των κρατικών εκείνων ομολόγων που λήγουν σύντομα
και αυτό γιατί θα θεωρούσε ότι τα μέτρα θα έπειθαν τους πιστωτές πως η
αναδιαπραγμάτευση του χρέους δεν είναι ένα κόλπο της Ελλάδας για να
αποφύγει να πληρώσει, αλλά ένα μέσο που θα της επιτρέψει να ανταποκριθεί
πλήρως στις υποχρεώσεις της.
5) Τέλος, μια νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση θα επιχειρούσε να βγάλει
την Ελλάδα από την ευρωζώνη για ένα διάστημα. Αλλωστε, όπως πλέον
γίνεται πασιφανές σήμερα, η Ελλάδα απείχε παρασάγγας από το να πληροί τα
κριτήρια για την ένταξή της στην ευρωζώνη. Σε αυτό το διάστημα η δραχμή
θα ήταν θεσμικά δεμένη στο ευρώ -όμως στο πλαίσιο μιας διακύμανσης 15%
πάνω ή κάτω. Αυτό το μέτρο, σε συνδυασμό με τα μέτρα διαρθρωτικών
αλλαγών, θα έδινε κατά τη γνώμη τους στην Ελλάδα την αναγκαία
αναπτυξιακή ώθηση που θα την έβγαζε από την κρίση και θα μείωνε
σημαντικά τον κίνδυνο της ανεργίας.
Αυτό πιστεύω ότι θα ήταν σε γενικές γραμμές το πακέτο μέτρων που
θα υιοθετούσε μια νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση. Μπορεί κανείς να διαφωνεί ή
να συμφωνεί με αυτά τα μέτρα τα οποία επιβλήθηκαν άλλωστε σε μεγάλο
βαθμό από Ε.Ε. - ΔΝΤ, όμως είναι σίγουρο ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ούτε
κατά διάνοια ενστερνίζεται αυτή τη συλλογιστική και κατά συνέπεια είναι
άδικο να κατηγορείται ότι η πολιτική της έχει οποιαδήποτε σχέση με τον
νεοφιλελευθερισμό.
(από την εφημερίδα "ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ", 12/05/2010)