Νέα δεδομένα προκύπτουν
για τον πολύπαθο αγωγό πετρελαίου Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη, που δημιουργούν προβληματισμό για την εξέλιξη του έργου.
Μόλις δύο μέρες πριν ο υπουργός Ενέργειας της Ρωσίας Σεργκέι Σματκό, από την Τουρκία όπου βρισκόταν, στο πλαίσιο της επίσημης επίσκεψης του Ρώσου Προέδρου,
ανακίνησε ζήτημα συνένωσης του Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη με τον ανταγωνιστικό αγωγό Samsun-Ceyhan, το οποίο επιθυμεί διακαώς να προωθήσει η Τουρκία, σε μια προσπάθεια να αποσυμφορηθεί εντελώς ο Βόσπορος από τη διέλευση των τάνκερς που δημιουργούν σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα στην Κωνσταντινούπολη.
Η δήλωση αυτή του
κ. Σματκό έχει διπλή σημασία.
Από τη μία φαίνεται να λειτουργεί κυρίως
ως μέσο πίεσης προς τη Βουλγαρία, που καθυστερεί τη συμμετοχή της στο έργο, με «άλλοθι» την διεκδίκηση καλύτερων οικονομικών και περιβαλλοντικών όρων, αλλά δευτερευόντως και προς την Ελλάδα, που απομένει να λύσει, όπως φαίνεται, αρκετά ζητήματα με την τοπική κοινωνία της Αλεξανδρούπολης και να ξεκαθαρίσει σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο ότι πράγματι ενδιαφέρεται για το έργο.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η ρωσική πλευρά θεωρεί ότι το έργο έχει, επί της ουσίας, «παγώσει». Το είπε ξεκάθαρα ο κ. Σματκό. «Μόλις η βουλγαρική κυβέρνηση επιδείξει προθυμία για την εφαρμογή του σχεδίου και προβεί σε έμπρακτα βήματα, εμείς από την πλευρά μας θα προτείνουμε να συζητηθεί η συνένωση αυτών των δύο σχεδίων (σ.σ. με τον Samsun-Ceyhan)».
Από την άλλη πλευρά,
οι Ρώσοι «με ένα σμπάρο πετυχαίνουν δύο τρυγόνια». Βάζοντας ξεκάθαρα πλέον στο τραπέζι τη συνένωση των δύο αγωγών, μια προσπάθεια που ξεκίνησε από τον περασμένο Οκτώβριο, αλλά επισημοποιήθηκε μόλις προχθές, εκτιμάται ότι επιδιώκουν να αναλάβουν ρόλο «τροχονόμου» σε δύο αγωγούς καίριας σημασίας, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου γεωστρατηγικού παιχνιδιού.
Παράγοντες που παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς το όλο θέμα επισημαίνουν ότι αν η Τουρκία καταφέρει να προωθήσει τελικά τον αγωγό Samsun-Ceyhan, θα αναδείξει το μεσογειακό λιμάνι Ceyhan, απέναντι από την Κύπρο, σε ένα Ρότερνταμ της Ανατολής, με πολύ σημαντικές γεωπολιτικές επιπτώσεις.
Το ζήτημα που ανακύπτει τώρα είναι «ποιος θα πληρώσει το μάρμαρο» για τους δύο αγωγούς.
Οι ιδιωτικές εταιρίες που θα βάλουν τα κεφάλαια τους θέτουν ένα τέτοιο ζήτημα. Πάντως, ο Samsun-Ceyhan θεωρείται πιο «βαρύ» έργο, καθώς εκτείνεται σε 600 χλμ, με κατ’ εκτίμηση προϋπολογισμό πλέον των 6 δισ. ευρώ. Αντίθετα, ο Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη έχει συνολικό μήκος 336 χλμ, εκ των οποίων ο κύριος κορμός είναι 256 χλμ, με εκτιμώμενο κόστος κοντά στα 2 δισ. ευρώ.
Οι ίδιοι παράγοντες εκτιμούν ότι
«για να γίνει ο αγωγός Samsun-Ceyhan θα πρέπει πρώτα να κατασκευασθεί ο Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη» και υπό αυτήν την έννοια εκφράζουν αισιοδοξία ότι τελικά «έχει πολλές προοπτικές να γίνει το έργο αυτό».
Όμως απαραίτητη προϋπόθεση καταρχήν θεωρείται
η αποσαφήνιση της στάσης της Βουλγαρίας.
Η γειτονική χώρα είχε θέσει ένα διάστημα 18 μηνών για την ολοκλήρωση νέων περιβαλλοντικών μελετών και ήδη έχουν περάσει οι 15 μήνες, άρα θεωρείται ότι στενεύουν πλέον τα χρονικά περιθώρια για την τελική απόφαση της. Στο μεταξύ δεν έχει καταβάλει οικονομικές υποχρεώσεις 6 εκατ. ευρώ για αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου της διεθνούς εταιρίας Trans-Balkan Pipeline, που έχει αναλάβει την κατασκευή και λειτουργία του αγωγού, πράγμα που ανάγκασε Ελλάδα και Ρωσία να καλύψουν τη διαφορά.
Από ελληνικής πλευράς, υπάρχουν επίσης ορισμένες εκκρεμότητες που πρέπει να διευθετηθούν. Το ΥΠΕΚΑ είχε δεσμευθεί ότι θα έφερνε αμέσως μετά το Πάσχα το νομοσχέδιο για τη διαδρομή και εγκατάσταση του Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη, κάτι το οποίο δεν έχει γίνει ως τώρα. Πληροφορίες αναφέρουν ότι υπάρχουν ισχυρές αντιδράσεις από την Αλεξανδρούπολη για το ζήτημα των απαλλοτριώσεων, καθώς το αρχικό σχέδιο νόμου, κατά την άποψη τους, δεν εμπεριέχει ελκυστικά κίνητρα γι αυτό.
Το ελληνικό τμήμα της Trans-Balkan Pipeline έχει καταθέσει από το Δεκέμβριο του 2009 στο αρμόδιο υπουργείο την Προκαταρκτική Περιβαλλοντική Μελέτη του έργου, χωρίς, όμως, να έχει πάρει απάντηση ως τώρα, ενώ οι τεχνικές μελέτες προβλέπεται να ολοκληρωθούν ως τον Ιούνιο. Οι Περιβαλλοντικές Μελέτες έχουν δοθεί στα αρμόδια υπουργεία Ελλάδος και Βουλγαρίας και στα τέλη Μαΐου θα γίνει μια δεύτερη συνάντηση για το θέμα αυτό με τη βουλγαρική πλευρά. Παράλληλα, είναι σε εξέλιξη η δημόσια διαβούλευση με τους δημόσιους φορείς, την τοπική κοινωνία και ΜΚΟ του Έβρου.
Τα επόμενα βήματα περιλαμβάνουν τη Συμφωνία Διέλευσης, που θεωρείται πολύ σημαντικό κείμενο και το οποίο δεν θα υπογραφεί αν δεν συμφωνήσουν τελικά οι Βούλγαροι και δεν προηγηθεί η υπογραφή της Συμφωνίας Μεταφοράς Πετρελαίου με τη ρωσική Transeft. Ένα draft της τελευταίας έχει δοθεί ήδη στους Ρώσους και συζητείται από τις αρχές του έτους.
Η αισιόδοξη, πάντως, εκτίμηση είναι ότι τουλάχιστον το θέμα αυτό θα έχει κλείσει εντός του έτους.
(από www.euro2day.gr)