Εχει περάσει ένας μήνας από την ανακοίνωση του προγράμματος στήριξης
των 750 δισ. ευρώ για τη διάσωση της αγοράς κρατικών ομολόγων της
ευρωζώνης και τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα είναι κάθε άλλο παρά
ενθαρρυντικά. Βασικό στοιχείο του προγράμματος ήταν η απόφαση της
Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να προχωρήσει σε αγορά κρατικών ομολόγων
της ευρωζώνης, προκειμένου να διακοπεί η συνεχής αύξηση των αποδόσεων
στα χρεόγραφα των πιο αδύναμων οικονομιών της περιφέρειας της
νομισματικής ένωσης.
Ωστόσο, οι αποδόσεις των ομολόγων της Ιταλίας και της Ισπανίας
άγγιξαν νέα υψηλά τη Δευτέρα και βρίσκονται σε υψηλότερο επίπεδο απ’
ό,τι ήταν πριν την ανακοίνωση του προγράμματος. Την περασμένη εβδομάδα
-με εξαίρεση τη Γερμανία- οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων της
ευρωζώνης σημείωσαν απότομη άνοδο, με ορισμένους αναλυτές να
προειδοποιούν ότι το ευρώ δεν θα επιβιώσει από την κρίση χρέους της
ευρωζώνης.
Η άνοδος των αποδόσεων πυροδότησε νέες επικρίσεις κατά της ΕΚΤ και
της αδυναμίας της να πείσει τις αγορές. Την περασμένη εβδομάδα η ΕΚΤ
αγόρασε ομόλογα αξίας μόλις 5,5 δισ. ευρώ, γεγονός που, σύμφωνα με
ορισμένους επενδυτές, εξηγεί γιατί οι αποδόσεις συνέχισαν την ανοδική
τους πορεία. Στις τρεις πρώτες εβδομάδες του προγράμματος, η ΕΚΤ είχε
αγοράσει κρατικά ομόλογα ύψους 16,5 δισ. ευρώ, 10 δισ. ευρώ και 8,5 δισ.
ευρώ αντίστοιχα. Συνολικά έχει προχωρήσει σε αγορές της τάξεως των 40,5
δισ. ευρώ.
Ο Χάρβιντερ Σάιαν, οικονομικός αναλυτής της Royal Bank of Scotland,
εκτιμά ότι «η ΕΚΤ δεν αγοράζει αρκετά ομόλογα, το διοικητικό της
συμβούλιο εμφανίζεται διχασμένο ως προς το συγκεκριμένο πρόγραμμα, ενώ
την ίδια στιγμή τα προβλήματα σε Ελλάδα, Ισπανία και Πορτογαλία
παραμένουν άλυτα». Προσθέτει επίσης ότι «εκτός αυτού, Γερμανοί
αξιωματούχοι εμφανίζονται απρόθυμοι να δείξουν πλήρη στήριξη στις
περιφερειακές αγορές. Αυτό έχει οδηγήσει σε μεγαλύτερη αστάθεια την
ευρωζώνη και έχει εγείρει περισσότερα ερωτήματα σχετικά με το κατά πόσον
το ευρώ θα κατορθώσει να επιβιώσει».
Ο Ραλφ Προύσερ, επικεφαλής ευρωπαϊκών ερευνών και αξιολογήσεων στην
BofA Merrill Lynch, υποστηρίζει ότι «βρισκόμαστε σε μία κρίσιμη καμπή
για την ευρωζώνη. Υπάρχουν πολύ λίγοι αγοραστές των ομολόγων της, με
εξαίρεση τις αγορές με καλύτερη ρευστότητα. Καθώς οι λεπτομέρειες και τα
μέτρα στήριξης για την περιφέρεια της ευρωζώνης δεν είναι ακόμη
ξεκάθαρα, οι επενδυτές δεν φαίνεται να έχουν εμπιστοσύνη ώστε να
προχωρήσουν σε αγορές ομολόγων της ευρωζώνης και αυτό θα διαρκέσει για
κάποιο ακόμη διάστημα».
Χρηματιστηριακοί κύκλοι εκτιμούν ότι η ΕΚΤ απέτυχε να διευρύνει το
πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων. Αγοράζει, όπως υποστηρίζουν, κυρίως
ομόλογα Ελλάδας, Πορτογαλίας και Ιρλανδίας και γι’ αυτό οι αποδόσεις των
ισπανικών και ιταλικών ομολόγων ενισχύονται. Η αξιοπιστία του
εγχειρήματος είναι σαφές ότι έχει υπονομευτεί και από τις δηλώσεις του
επικεφαλής της Bundesbank, Αξελ Βέμπερ, ο οποίος ζήτησε οι αγορές
ομολόγων να γίνονται με ιδιαίτερη φειδώ.
Οπως υποστηρίζει, το πρόγραμμα θα πρέπει να λειτουργήσει ως «γέφυρα»
έως ότου οι κυβερνήσεις προχωρήσουν στην εφαρμογή των κατάλληλων μέτρων.
Η ΕΚΤ δεν αναμένεται να βιαστεί να καταλήξει σε συμπεράσματα για την
έκβαση του προγράμματος σε ένα τόσο πρώιμο στάδιο, ούτε θα στηριχθεί
στην πορεία των spread για κάτι τέτοιο, καθώς στόχος της ήταν η
ομαλοποίηση της λειτουργίας των αγορών, που ως ένα βαθμό έχει
επιτευχθεί.
Κρίσιμη καμπή
Ο Ραλφ Προύσερ, αναλυτής στην BofA
Merrill Lynch, υποστηρίζει ότι «βρισκόμαστε σε μία κρίσιμη καμπή για την
ευρωζώνη. Υπάρχουν πολύ λίγοι αγοραστές των ομολόγων της, με εξαίρεση
τις αγορές με καλύτερη ρευστότητα. Καθώς οι λεπτομέρειες και τα μέτρα
στήριξης για την περιφέρεια της ευρωζώνης δεν είναι ακόμη ξεκάθαρα, οι
επενδυτές δεν φαίνεται να έχουν εμπιστοσύνη ώστε να προχωρήσουν σε
αγορές ομολόγων».
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 09/06/2010)