Για πρώτη φορά, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ)
παρουσιάζει μία συνδυαστική έκδοση, με τίτλο “Medium-Term Oil and Gas Markets: 2010” η οποία αναλύει τις πρόσφατες τάσεις, αλλά και
τις μελλοντικές προοπτικές των παγκόσμιων αγορών πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Παρά τις επιμέρους διαφορές, οι δύο αγορές παρουσιάζουν βασικά κοινά
χαρακτηριστικά των δύο αγορών, τα οποία, άλλωστε, έγιναν εμφανή από το γεγονός
ότι αμφότερες επηρεάζονται από την αβεβαιότητα για την οικονομική ανάκαμψη στις
χώρες του ΟΟΣΑ, αλλά και τις προσδοκίες για ραγδαία ανάπτυξη στις
αναπτυσσόμενες οικονομίες.
Για τα επόμενα χρόνια, η αγορά πετρελαίου αναμένεται να έχει
μεγαλύτερα διαθέσιμα αποθέματα απ’ ότι προεβλέπετο πέρυσι, ενώ η τρέχουσα
υπερπροσφορά φυσικού αερίου σε κάποιες περιοχές πιθανόν να διαρκέσει πέραν και
του 2013. Τα δεδομένα αυτά, ωστόσο, δεν θα έπρεπε να μας οδηγήσουν σε
εφησυχασμό, όπως παρατηρεί και ο Εκτελεστικός Διευθυντής του ΙΕΑ κ. NobuoTanaka, προλογίζοντας την
σημαντική αυτή έκδοση. Υπενθυμίζει ότι η διεύρυνση της προσφοράς τόσο στο
πετρέλαιο, όσο και στο φυσικό αέριο απαιτεί μακροπρόθεσμες επενδύσεις. Η
παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου αναμένεται να σημειώσει αύξηση κατά 2% εφέτος, ενώ
η αγορά φυσικού αερίου παρουσιάζει ασύμμετρα χαρακτηριστικά, καθώς η ζήτηση
μπορεί να αγγίξει ξανά υψηλά επίπεδα, ιδίως στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής. Η
παραγωγή από ώριμα πεδία πετρελαίου και φυσικού αερίου συνεχίζει την πτωτική
της πορεία, ενώ όλο και πιο πολύ η αύξηση της παραγωγής συγκεντρώνεται σε μικρό
αριθμών χωρών, οι οποίες είναι τις περισσότερες φορές απομακρυσμένες από τις
περιοχές κατανάλωσης.
Το πρόσφατο δυστύχημα στον Κόλπο του Μεξικού αναδεικνύει
τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν εταιρείες και ρυθμιστικές αρχές στην
προσπάθειά τους να διασφαλίσουν την πρόσβαση σε πιο δύσκολες πηγές
υδρογονανθράκων. Για τον λόγο αυτό, ο ΙΕΑ προτρέπει σε ασφαλείς και βιώσιμες
επενδύσεις σε όλο το φάσμα της αλυσίδας προσφοράς, για λόγους ασφάλειας
τροφοδοσίας, πέραν του βραχυπρόθεσμου και μεσοπρόθεσμου ορίζοντα. Στην Έκθεση ωστόσο, υπογραμμίζεται και η ευθύνη των
καταναλωτριών χωρών για ενίσχυση της εξοικονόμησης ενέργειας, με τελικό στόχο
την ομαλή μετάβαση σε μία οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Η μεσοπρόθεσμη
πρόβλεψη του ΙΕΑ για το πετρέλαιο περιλαμβάνει δύο σενάρια, ανάλογα με τους ρυθμούς
ανάπτυξης που τελικά θα παρουσιάσει η παγκόσμια οικονομία, αλλά και την πρόοδο
στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας. Μακροπρόθεσμα, απαιτείται οι
κυβερνήσεις να ενθαρρύνουν ένα τρίτο σενάριο: το σενάριο μίας οικονομικής
ανάπτυξης εφικτής χωρίς μία υπερβολικά σφιχτή ισορροπία προσφοράς και ζήτησης.
Αυτό απαιτεί μια συστηματικότερη προώθηση μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας σε
κάθε μορφή ενέργειας, κάτι το οποίο πρέπει να αρχίσει σήμερα κιόλας.
Η Έκθεση “Medium-Term Oil and Gas Markets: 2010” προσφέρει μία μεσοπρόθεσμη
θεώρηση των αγορών πετρελαίου και φυσικού αερίου. Μία τέτοια προσέγγιση
υπογραμμίζει την σημαντική και διαρκώς εξελισσόμενη πρόοδο στη διαφάνεια των
δεομένων τα τελευταία χρόνια όσον αφορά το πετρέλαιο, σε αντίθεση με την
απουσία αντίστοιχης βελτίωσης στο φυσικό αέριο. Ωστόσο, υπάρχει ακόμη πολύ
δουλειά όσον αφορά τα δεδομένα του πετρελαίου που σχετίζονται με τις
αναπτυσσόμενες χώρες, η οποία σε λίγο θα αντιστοιχεί στο 50% του συνόλου. Μολαταύτα, απαραίτητη κρίνεται η βελτίωση στο εύρος, την
ακρίβεια, και τον χρονικό ορίζοντα των στατιστικών στοιχείων των αγορών φυσικού
αερίου, οι οποίες διαδραματίζουν έναν όλο και πιο σημαντικό ρόλο την ενεργειακή
πολιτική και στην μετάβαση σε μία οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Η
εμπειρία από τις αγορές πετρελαίου δείχνει ότι η υψηλή ποιότητα, η έγκαιρη
παροχή δεδομένων είναι εξίσου απαραίτητα για τη διαχείριση πιθανών καταστάσεων
ανάγκης, ενώ περιορίζει την πιθανότητα αστάθειας στις αγορές λόγω αβεβαιότητας.
Οι μετέχοντες στην πρωτοβουλία JointOilDataInitiativeαποφάσισαν πρόσφατα να συνεχίσουν τις προσπάθειες για βελτίωση
της ποιότητας και της έγκαιρης συλλογής πληροφοριώνκαι διεύρυνση της κάλυψης, όσον αφορά τις αγορές φυσικού αερίου.
Παρ’ όλες τις διαφορές, ο κ. Tanaka υπογραμμίζει
ότι αναδεικνύεται η όλο και μεγαλύτερη αλληλεπίδραση ανάμεσα στις αγορές
πετρελαίου, φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού, ενώ προσθέτει ότι στόχος της Έκθεσης
είναι να συμβάλει στην μεγαλύτερη διαφάνεια και κατανόηση των σημερινών και
μελλοντικών τάσεων στις αγορές, αναγκαιότητα ιδιαίτερης σημασίας στις τρέχουσες
συνθήκες αβεβαιότητας.