Δεν είναι οριστική απόφαση, όμως το πρώτο σχετικό δημοσίευμα επιβεβαιώθηκε χθες και έκανε τον γύρο των, ανά τον κόσμο, μέσων ενημέρωσης. Το Ιράν, δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγός χώρα του ΟΠΕΚ, επιθυμεί να σταματήσει να δέχεται πληρωμές για το πετρέλαιο που εξάγει σε δολάρια και ευρώ και να τα αντικαταστήσει με... ντιράμ, το νόμισμα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
«Το Ιράν είναι ελεύθερο να χρησιμοποιεί όποιο νόμισμα επιθυμεί», δήλωσε χθες ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Μοχάμαντ Ρεζά Ραχίμι. «Θα πράξουμε ό,τι είναι προς το συμφέρον της χώρας». Παρότι δεν αναφέρθηκε σε συγκεκριμένο νόμισμα της προτίμησής του, ο αξιωματούχος επιβεβαίωσε με τον τρόπο αυτό πρόσφατο δημοσίευμα της International Oil Daily, βάσει του οποίου η Τεχεράνη εξετάζει στροφή από το ευρώ στο ντιράμ για τις εξαγωγές στην Ευρώπη. Ερωτηθείς σχετικά, ο υπουργός τόνισε ότι «έχουμε διάφορα συμβόλαια με διάφορες χώρες, το σημαντικό όμως είναι να φύγουμε από το ευρώ και το δολάριο». Σημαντική λεπτομέρεια: τα ΗΑΕ είναι σύμμαχοι των ΗΠΑ και το ντιράμ είναι συνδεδεμένο με το δολάριο.
Αναλυτές εξηγούν ότι το Ιράν δεν είναι υποχρεωμένο να πληρώνεται σε δολάρια. Αλλωστε, για τη χώρα είναι πλέον όλο και πιο δύσκολο να πραγματοποιεί συναλλαγές τόσο σε αμερικανικό όσο και σε κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα. Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ έχει απειλήσει τις τράπεζες σε όλο τον κόσμο με αποκλεισμό από το αμερικανικό τραπεζικό σύστημα, αν δεχθούν να πραγματοποιήσουν συναλλαγές με το Ιράν σε δολάρια.
Η τακτική αυτή, όπως παραδέχονται οι αναλυτές, είναι προς το παρόν «επιτυχής»: η κατοχή δολαρίων γίνεται για τη χώρα όλο και πιο δύσκολη και το ίδιο προφανώς θα συμβεί και με το ευρώ. Στις 17 Ιουνίου, ο Μπαράκ Ομπάμα προειδοποίησε την Ευρωπαϊκή Ενωση ότι θα πρέπει να επιβάλει και εκείνη επιπλέον περιορισμούς στις οικονομικές συναλλαγές με το Ιράν.
Οι προθέσεις της Τεχεράνης αμφισβητήθηκαν έντονα από τον διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας των Εμιράτων ήδη μετά την πρώτη δημοσιοποίησή τους, με το αιτιολογικό ότι τα ΗΑΕ «δεν έχουν χρόνο για αστεία». Οι Ευρωπαίοι πελάτες του Ιράν αντέδρασαν «χλιαρά» στην πρώτη, διερευνητική πρόταση, χαρακτηρίζοντάς την περίπλοκη και κοστοβόρα.
Στις αγορές πετρελαίου, πάντως, το ενδιαφέρον στράφηκε χθες σε άλλους παράγοντες, οι οποίοι πυροδότησαν άλμα στις τιμές. Το αργό της Νέας Υόρκης κατέγραφε το απόγευμα άνοδο 2,22 δολαρίων το βαρέλι, ξεπερνώντας και πάλι τα 78 δολάρια, ενώ νωρίτερα έφθασε ώς και τα 78,95 δολάρια, στα υψηλότερα επίπεδα μετά τα 79,38 της 28ης Ιουνίου. Το Brent του Λονδίνου κέρδιζε 1,96 δολάρια, στα 77,33 δολάρια το βαρέλι.
Στο άλμα αυτό ώθησε τις τιμές το ράλι των χρηματιστηρίων και τα θετικά στοιχεία για τους κλάδους μεταποίησης και υπηρεσιών της Ευρωζώνης, τα οποία αντιστάθμισαν εκείνα για τα νέα επιδόματα ανεργίας και την αγορά κατοικίας στις ΗΠΑ. Ρόλο έπαιξε και η αισιοδοξία που δημιούργησε το ρεκόρ πετρελαϊκής ζήτησης στην Κίνα τον Ιούνιο -κατά 10% υψηλότερη έναντι της αντίστοιχης περυσινής περιόδου- παρά το γεγονός ότι στις ΗΠΑ τα αποθέματα αργού αυξήθηκαν και πάλι την περασμένη εβδομάδα, θέτοντας και εκείνα εν αμφιβόλω την πορεία ανάκαμψης της κατανάλωσης.
Τα οικονομικά στοιχεία Ευρωζώνης και ΗΠΑ πυροδότησαν όμως και ράλι του ευρώ, το οποίο ενισχύθηκε περισσότερο από 1% έναντι του δολαρίου, με τους επενδυτές «να επανέρχονται σε πιο ριψοκίνδυνη διάθεση». Το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα έφθασε ώς και στα 1,2933 δολάρια. Αντιθέτως, το ράλι των μετοχών συνέβαλε στη βελτίωση του κλίματος μετά τις προχθεσινές συγκρατημένες δηλώσεις του προέδρου της Fed, Μπεν Μπερνάνκι, για την αμερικανική οικονομία, με αποτέλεσμα το γιεν να απολέσει τα αρχικά κέρδη του ως προς το δολάριο.