Ολοι σήμερα συμφωνούν ότι η Αντιπυραυλική Ασπίδα στην αρχική της
μορφή -ραντάρ στην Τσεχία και συστοιχία πυραύλων στην Πολωνία- στόχευε
στην αποδυνάμωση του κύρους της Ρωσίας ως ισότιμης πυρηνικής δύναμης με
τις ΗΠΑ , παρά τι διαβεβαιώσεις του Μπους ότι αποκλειστική αποστολή του
συστήματος δεν ήταν άλλη παρά οι -μελλοντικές- πυραυλικές απειλές του
Ιράν.
Η απόφαση του Ομπάμα να εγκαταλείψει την αρχική μορφή της Ασπίδας
επέτρεψε την επανέναρξη του διαλόγου με την Μόσχα με πρώτο σταθμό τη
συμφωνία για τη μείωση των Στρατηγικών Πυρηνικών Όπλων και στην συνέχεια
τη συνεργασία της ρωσικής διπλωματίας στην επιβολή νέου πακέτου
κυρώσεων στην Τεχεράνη από το Συμβούλιο Ασφαλείας.
Απειλή ή άλλοθι;
Η νέα έκδοση της Αντιπυραυλικής
Ασπίδας είναι κάτι παραπάνω από προφανές ότι επικαλείται ως άλλοθι την
πυραυλική απειλή του Ιράν:
Πρώτον ο χρονικός ορίζοντας με σταθμούς το 2011, το 2015, το 2018 και
ολοκλήρωση ανάπτυξης του συστήματος μέχρι το 2020 αν πάρουμε κατά
γράμμα την αμερικανική ρητορική φαίνεται να προεξοφλεί την απρόσκοπτη
ανάδειξη της Τεχεράνης σε πυρηνική πυραυλική δύναμη, σε μια στιγμή όπου η
συμμόρφωση της ιρανικής ηγεσίας με τη διεθνή κοινότητα φαίνεται να έχει
τον χαρακτήρα του κατεπείγοντος.
Είναι σαφές ότι το δημοσίευμα της Washington Post αν γίνει αποδεκτό
κατά γράμμα εμπεδώνει την πεποίθηση σε εταίρους και μη των ΗΠΑ στην
Ευρύτερη Μέση Ανατολή ότι η Ουάσιγκτον αποδέχεται ως μη αντιστρέψιμη
δυναμική την ανάδειξη της Τεχεράνης σε πυρηνική δύναμη καθώς ήδη
προετοιμάζεται για την επόμενη μέρα, για μια δηλαδή αποτελεσματική
ανάσχεση.
Δεύτερον η γεωγραφική κατανομή της Ασπίδας ? Βουλγαρία η Τουρκία,
Ισραήλ, Ρουμανία, Πολωνία αλλά και η ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής
Μεσογείου- όπου θα διασπαρούν οι περίπου 450 πύραυλοι αναχαίτισης
παραπέμπει περισσότερο στη διασφάλιση της επιρροής της Ουάσιγκτον στην
Μέση Ανατολή και στην Νοτιοανατολική Ευρώπη μέσω της εξύφανσης ευνοϊκών
προς τα αμερικανικά συμφέροντα ισορροπιών.
Προφανώς η εγκατάσταση του συστήματος αποτελεί ένα πολιτικό μήνυμα
παρουσίας παρά την αποχώρηση από το Ιράκ και την προγραμματισμένη
απεμπλοκή από την Βοσνία και το Κοσσυφοπέδιο.
Ανασύνθεση Ισορροπιών
Οι επιχειρησιακοί-πολιτικοί
αυτοματισμοί της ανάπτυξης των στοιχείων της Ασπίδας αγγίζουν
περισσότερο περιφερειακές γεωπολιτικές ισορροπίες παρά την προερχόμενη
από το Ιράν απειλή.
Αν, για παράδειγμα, επιλεγεί η Τουρκία για την εγκατάσταση του Ραντάρ
τότε στην πράξη θα συνεργάζεται στενά με το Ραντάρ που βρίσκεται στο
Ισραήλ και φυσικά θα υποχρεωθεί να οριοθετήσει την συνεργασία της με την
Τεχεράνη αλλά και να αλλάξει τη στάση της έναντι του πυρηνικού της
προγράμματος.
Στην περίπτωση αυτή η Αντιπυραυλική Ασπίδα μάλλον περισσότερο θα
εξυπηρετεί τον έλεγχο της μεσανατολική πολιτικής της Αγκυρας παρά την
αναχαίτιση των ιρανικών πυραύλων. Με δεδομένη την σημερινή πολιτική
Ερντογάν κα κυρίως την ψυχροπολεμική ατμόσφαιρα στις σχέσεις με το
Ισραήλ -με τον υπουργό Άμυνας Μπάρακ να θεωρεί τον επικεφαλής της
τουρκικής υπηρεσίας πληροφοριών ΜΙΤ ύποπτο για διαρροή πληροφοριών στο
Ιράν είναι ελάχιστες οι πιθανότητες επιλογής της Τουρκίας.
Αν επιλεγεί η Βουλγαρία για το Ραντάρ και στη συνέχεια
πραγματοποιηθεί η εγκατάσταση πυραύλων τύπου Aegis στην Ρουμανία τότε οι
δύο αυτές βαλκανικές χώρες θα αναδειχθούν -με την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ
και τις ήδη εγκατεστημένες αμερικανικές βάσεις- σε βασικά ερείσματα της
Ουάσιγκτον σε σχέση με την προβολή δύναμης η άσκηση αποτροπής προς την
Ευρύτερη Μέση Ανατολή και τον Καύκασο.
Δεν χρειάζεται ιδιαίτερος προβληματισμός για να γίνει αντιληπτό ότι η
παραπάνω προοπτική ενοχλεί τη Μόσχα σε παρόμοιο αν όχι στον ίδιο βαθμό
που την ενοχλούσε η εγκατάσταση της αρχικής ασπίδας στην Πολωνία και
στην Τσεχία καθώς επί πλέον η εγκατάσταση ενός συστήματος που από τη
θέση του θα αμφισβητεί την ρωσική ισχύ θα καταστήσει ακόμη περισσότερο
πολιτικά δυσχερή την κατασκευή τόσο του Πετρελαιαγωγού
Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη όσο και του Αγωγού Φυσικού Αερίου Southstream.
Μετατόπιση προς Νότο
Η γεωγραφική μετατόπιση της
Ασπίδας προς Νότον δεν λύνει το πρόβλημα που δημιουργείται για την Ρωσία
και δεν είναι ούτε τυχαίο ούτε συμπτωματικό που στη Γερουσία οι
Ρεπουμπλικάνοι εμφανίζονται επιφυλακτικοί ως προς την επικύρωση της
Συμφωνίας START που υπεγράφη πριν από λίγους μήνες με την Μόσχα καθώς
φοβούνται ότι δίνει στο Κρεμλίνο την δυνατότητα να την ερμηνεύσει ως
απαγορευτική για την εγκατάσταση και της νέας έκδοσης της Αντιπυραυλικής
Ασπίδας.
Απλά η μετατόπιση προς Νότον δίνει επικοινωνιακά την αίσθηση της
υποχώρησης έναντι της Μόσχας, ενώ η υλοποίηση της εγκατάστασης της στην
Νοτιοανατολική Ευρώπη επιβεβαιώνει τον διπλό στρατηγικό ρόλο της
περιοχής που υπήρχε και την εποχή του Ψυχρού Πολέμου όταν η Ελλάδα και η
Τουρκία αποτελούσαν την Νοτιοανατολική Πτέρυγα του ΝΑΤΟ: Οι υποδομές
και τα οπλικά συστήματα είχαν διπλή χρήση , τόσο τη άσκηση πίεσης στις
νότιες παρυφές του Συμφώνου της Βαρσοβίας και της ΕΣΣΔ αλλά την
αξιοπιστία της δυνατότητας άμεσης παρέμβασης στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή.
Είναι προφανές ότι η θερινή διαρροή της νέας έκδοσης της Ασπίδας στην
έγκυρη αμερικανική εφημερίδα αποβλέπει πρώτα από όλα στην καταγραφή των
αντιδράσεων όλων των εμπλεκομένων και ενδιαφερομένων.
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 03/08/2010)