Στον αγώνα για την ανάπτυξη της πράσινης τεχνολογίας, η
πρωτοκαθεδρία της Ευρώπης και των ΗΠΑ τίθεται υπό αμφισβήτηση. Στη διάρκεια του
καλοκαιριού, το υπουργείο Εμπορίου της Κίνας μείωσε κατά 72% την ποσότητα των
σπανίων γαιών που επιτρέπεται να εξαχθούν από τη χώρα, δηλαδή τα σπάνια μέταλλα
εκείνα που χρησιμοποιούνται σε πολλές κατηγορίες πράσινων προϊόντων, από τις ανεμογεννήτριες
μέχρι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
Η απόφαση αυτή έχει σοβαρές συνέπειες, αφού τα υλικά αυτά παίζουν
έναν ολοένα και αυξανόμενο ρόλο στην ανάπτυξη της πράσινης οικονομίας. Το
στοιχείο τέρβιο για παράδειγμα, είναι σε θέση να ελαττώνει τις απαιτήσεις
ηλεκτρισμού στις λάμπες μέχρι και κατά 80%, ενώ το δυσπρόσιο μειώνει το βάρος
των μαγνητών στα ηλεκτρικά οχήματα.
Η Κίνα διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθέματα από τα στοιχεία αυτά
και παράγει το 95% της παγκόσμιας παραγωγής. Το Πεκίνο έχει συνειδητοποιήσει τη
στρατηγική τους σημασία ήδη από το 1992, όταν ο Ντενγκ Ζιάοπινγκ δήλωνε πως «η
Σαουδική Αραβία διαθέτει πετρέλαιο και η Κίνα σπάνιες γαίες». Από τη στιγμή που
η οικονομία της χώρας στρέφεται προς πιο πράσινες κατευθύνσεις, λογικό είναι να
διατηρεί για την ίδια την πλειοψηφία της παραγωγής αυτών των πρώτων υλών.
Στα πλαίσια αυτά ανήκει και η απόφαση για μείωση των
εξαγωγών. Το υπουργείο Βιομηχανίας μάλιστα είχε προτείνει πέρυσι την καθολική
παύση τους. Από την άλλη, η Ευρώπη και οι ΗΠΑ καλούνται να βρουν μια λύση για
την εξασφάλιση των αναγκαίων σπανίων γαιών. Για τον σκοπό αυτό μέλη της αμερικανικής
βουλής και του ευρωκοινοβουλίου έχουν έρθει σε επαφή ώστε να ενισχυθεί η διμερής
συνεργασία.
Ένα πρώτο στοιχείο είναι η ανάγκη για καλύτερη πληροφόρηση όσον
αφορά τα παγκόσμια αποθέματα και τις δυνατότητες παραγωγής. Αρκετοί ειδικοί
μιλούν ήδη για ελλείψεις από το 2012, ενώ άλλοι θεωρούν τη λειτουργία νέων
ορυχείων επαρκή για την κάλυψη των αναγκών. Σε οποιαδήποτε περίπτωση, το μονοπώλιο
της Κίνας εμπόδισε τις δυτικές χώρες από το να αναζητήσουν αλλού πιθανά αποθέματα.
Επίσης, χρειάζεται μια συνδυασμένη ερευνητική προσπάθεια για
την πιθανή αντικατάσταση των υλικών αυτών με άλλα, όπου αυτό είναι εφικτό, καθώς
επίσης και για την ανακύκλωσή τους. Η υιοθέτηση προγραμμάτων ανακύκλωσης όχι μόνο
θα εξασφαλίσει την επάρκεια στις πρώτες ύλες, αλλά θα έχει και οφέλη για το
περιβάλλον.
Εν τέλει, η απόφαση της Κίνας σήμανε συναγερμό στη Δύση. Η
ατλαντική συνεργασία είναι σε θέση να ανοίξει νέες αγορές και να βοηθήσει την
ανάπτυξη της πράσινης οικονομίας χαμηλού άνθρακα.
Ο συγγραφέας είναι Γερμανός βουλευτής και μέλος της επιτροπής
για τη Βιομηχανία, την Ενέργεια και την Έρευνα.