Τους τελευταίους αιώνες ο άνθρωπος, κυρίως εις το βόρειον
ημισφαίριον της Γης, απηλλάγη εις μεγάλο ποσοστό από την ανάγκη της παραγωγής
έργου με την προσφορά κινητικής ενέργειας, από την δουλείαν, τα ζώα, τις
υδατοπτώσεις και τον άνεμον.
Η εξόρυξις του άνθρακος και η χρήσις του εις την θέρμανσιν,
την μεταλλουργία κλπ. και εν συνεχεία η επινόησις της ατμομηχανής υπό του ΒΑΤ (J. WATT) το 1765, απήλλαξεν αρχικώς, κυρίως
την Ευρώπην και την Βόρειον Αμερικήν, από την παραγωγήν έργου από άλλες πηγές
ενέργειας. Η ανακάλυψις του ηλεκτρισμού και η παραγωγή του με την χρήσιν
ατμομηχανών, κινητήρων εσωτερικής και εξωτερικής καύσεως, υδατοπτώσεων,
πυρηνικής ενέργειας και της αιολικής ενεργείας, έδωσε νέαν μορφήν εις την ζωήν
των ανθρώπων. Η ανθρώπινη κοινωνία περιετυλίχθη με ένα ηλεκτροφόρον συρμάτινον
πλέγμα το οποίον τροφοδοτεί πλήθος εφαρμογών, διά μία ζωήν ανέσεως και σχετικής
ευμάρειας. Η παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας γίνεται σήμερον, διά της καύσεως
στερεών, υγρών και αερίων υδρογονανθράκων, διά της σχάσεως του πυρήνος ουρανίου
(πυρηνική ενέργεια), διά των υδατοπτώσεων, διά της χρήσεως της κινητικής
ενέργειας του ανέμου (αιολική ενέργεια), διά της δεσμεύσεως της ηλιακής
ακτινοβολίας, παραγωγή θερμότητος και ηλεκτρικής ενέργειας, ή ηλεκτρικής
ενέργειας (φωτοστοιχεία) και από την γεωθερμία, ενέργεια προερχόμενη από τα
έγκατα της γης.
Οι ανωτέρω πηγές ενέργειας χωρίζονται εις δύο ομάδες. Εκείνες
οι οποίες καιόμενες εκπέμπουν διοξείδιον του άνθρακος (ΔΑ) και άλλα αέρια, και
εις εκείνες που δεν εκπέμπουν ΔΑ, ήτοι η ηλιακή ενέργεια, η αιολική ενέργεια,
πυρηνική ενέργεια, και εις ορισμένες περιπτώσεις η γεωθερμία. Η καύσις των
υδρογονανθράκων είχε και έχει ως συνέπειαν την εκπομπήν ποσοτήτων ΔΑ εις την
ατμόσφαιραν και της αυξήσεως του περιεχομένου αυτού εις αυτήν. Από τον 19ον
αιώνα όπου υπάρχουν μετρήσεις, η περιεκτικότης του ΔΑ εις την ατμόσφαιραν
ακολουθεί ανοδική πορείαν, εις την οποίαν αποδίδεται το φαινόμενο του
θερμοκηπίου. Ένας άλλος σημαντικός παράγων είναι η εκπομπή του μεθανίου,
προερχομένου από τα έγκατα της γης και από τον πάσης φύσεως εμβίων όντων.
Το φαινόμενον του θερμοκηπίου δημιουργείται όταν η
εισερχομένη ηλιακή ακτινοβολία απορροφουμένη υπό της γης παγιδεύεται και η
υπερέρυθρος εκπεμπόμενη συνιστώσα
αυτής δεν δύναται να εκπεμφθή εις το διάστημα
λόγω του ΔΑ. Αποτέλεσμα του γεγονότος αυτού είναι η αύξησις της θερμοκρασίας
της ατμόσφαιρας και η αποδιδόμενη εις αυτήν των κλιματικών αλλαγών των κύκλων
της γης. Παρά ταύτα, η γη, εις παλαιοτέρους αιώνες, πριν από χιλιάδες είχεν εις
την ατμόσφαιράν της σημαντικές ποσότητες ΔΑ. Υπάρχει και μια άλλη άποψις, ότι η
παρατηρούμενη μεταβολή της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας οφείλεται εις κάποιαν
συμπαντική επίδρασιν, αφού η γη κινείται εις το διάστημα και είναι διαπιστωμένη
η μεταβολή της [μέσης] θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας της γης από τις έρευνες του
πάγου των πόλων της εις παλαιοτέρας περιόδους με ταυτόχρονον συμπόρευσιν της
ανθρωπογενούς εκπομπής του ΔΑ.
Εν πάση περιπτώσει, η ιστορία ομοιάζει ωσάν η ανθρωπότης και
γενικώς ο έμβιος κόσμος λειτουργεί ως καταλύτης απελευθερώσεως του ΔΑ, το
οποίον είχεν αποθηκευθεί υπό μορφήν υδρογονανθράκων, διά να απορροφηθεί εν
συνεχεία και πάλιν, κάποιαν μεταγενεστέραν χρονικήν περίοδον της γης και ούτω
καθ’ εξής! Εξάλλου, το κίνημα των οικολόγων και όλη η επιστημονική κοινότης
πίεσαν τις κυβερνήσεις εις τα διάφορα διεθνή συνέδρια να προβούν εις τα
αναγκαία προστασίας του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής, με ταυτόχρονο
στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Πολλές κυβερνήσεις διεφώνησαν και
ελήφθησαν μεμονωμένες τελικώς αποφάσεις οι οποίες ανησυχούν, περισσότερον διά
την επερχόμενην ενεργειακή κρίσιν και τον υπερπληθυσμόν της γης.
Τελευταίως σοβαρές αμφιβολίες εξεφράσθησαν διά ορισμένες «επιστημονικές μετρήσεις και
προβλέψεις», ώστε να κλονίζεται αυτός ο οικολογικός συναγερμός. Συνεπώς
εικάζεται, μετά βεβαιότητος η επερχόμενη ενεργειακή κρίσις. Η οποία κρίσις
προηγείται πολύ της κλιματικής αλλαγής. Η ενεργειακή κρίσις θα προέλθη από την
έλλειψιν των υδρογονανθράκων οι οποίοι συνιστούν την πρώτην ύλην διά τις
μεταφορές, την παραγωγήν τροφίμων, οι οποίοι αποτελούν τον σύγχρονον
τεχνολογικόν πολιτισμόν. Τα αποθέματα του γαιάνθρακος αφθονούν επί της γης και
εκτιμάται η επάρκειά διά 200 με 300 χρόνια, ενώ ο ελληνικός λιγνίτης επαρκεί
διά περίπου 30 χρόνια. Οπωσδήποτε, η καύσις του γαιάνθρακος θα προσθέσει
μελλοντικώς τεράστιες ποσότητες ΔΑ εις την ατμόσφαιραν, επίσης η καύσις του
λιγνίτη προσθέτει και αιωρούμενα ακτινενεργά υλικά εις ορισμένες περιπτώσεις.
Η καύσις όλων των υδρογονανθράκων, των αποθηκευμένων εις τον
φλοιόν της γης υπό της ανθρωπότητος, εγκυμονεί απρόβλεπτους κινδύνους διά την
ίδιαν την ανθρωπότητα χωρίς να αποκλείουν πιθανά φαινόμενα εξισορροπήσεως. Ο
άνθρωπος, μόνος αγγίζει τα όρια της αυτοκαταστροφής του. Επιστροφή εις τα
σπήλαια; Η εξόρυξις του πετρελαίου γίνεται δυσκολότερη με την παρέλευσιν του
χρόνου, αφού αναγκάζονται να αντλούν πετρέλαιον κάτω από τον βυθόν της
θαλάσσης. Πραγματοποιούνται βαθιές πολυδάπανες γεωτρήσεις αλλά η πετρελαϊκή
περιπέτεια δεν φαίνεται να έχει τελειώσει, αφού νέον κεφάλαιον ανοίγεται με την
πιθανότητα εξορύξεως πετρελαίου εις τους πόλους, αλλά και χωρίς να αποκλείονται
εκπλήξεις. Πέραν, όμως, του πετρελαίου, υπάρχουν ιλείς πετρελαϊκής φύσεως από
όπου είναι δυνατόν να ληφθούν σημαντικές ποσότητες πετρελαίου.
Η επάρκεια του πετρελαίου εκτιμάται εις 30 περίπου χρόνια,
το περιθώριο αυτό είναι ελαστικό, εξαρτώμενο από την κατανάλωσιν και την
εύρεσιν νέων κοιτασμάτων. Η επάρκεια του φυσικού αερίου εκτιμάται εις
πεντήκοντα έτη. Με την εξάντλησιν του πετρελαίου και του φυσικού αερίου η
ανθρωπότης θα επιχειρήσει να προμηθευθεί υγρούς και αέριους υδρογονάνθρακες, από
τους γαιάνθρακας διά καταλλήλου τεχνικής, τοιουτοτρόπως θα επιταχυνθεί η εξόρυξις
του γαιάνθρακος και η εξάντλησις των κοιτασμάτων του.
(από την εφημερίδα "ΕΣΤΙΑ", 27/08/2010)