Ο υπουργός Οικονομικών Τίμοθι Γκάιτνερ δέχθηκε χθες τα πυρά από τους
γερουσιαστές και των δύο κομμάτων που επέκριναν δριμύτατα την κυβέρνηση
Ομπάμα για την αποτυχία των χειρισμών της να πείσει το Πεκίνο να
σταματήσει να «χειραγωγεί» την υποτιμημένη ισοτιμία του γουάν για
εμπορικά οφέλη και να παραβιάζει την αμερικανική νομοθεσία. Οντως, η
κυβέρνηση Ομπάμα έχει διαψευσθεί πλήρως στις εκτιμήσεις της πως η Kίνα
θα επιτρέψει κάποτε την πλήρη «απελευθέρωση» στη διακύμανση των δύο
νομισμάτων. Το έγκυρο αμερικανικό Ινστιτούτο Peterson υπολογίζει ότι το
γουάν είναι ακόμη υποτιμημένο 15% έως και 25% έναντι του δολαρίου.
Ηδη,
συμπληρώθηκαν πέντε χρόνια που «ξεκλείδωσε» τυπικά το γουάν από το
δολάριο. Στις 21 Iουλίου του 2005, η Kίνα προχώρησε στη συναλλαγματική
μεταρρύθμιση, καταργώντας το καθεστώς της 10ετούς σταθερής ισοτιμίας
γουάν - δολαρίου και εφαρμόζοντας την «ελεγχόμενη διακύμανση». Πρόκειται
για μια πανούργα κίνηση που κρατάει ουσιαστικά «αιχμάλωτο» το δολάριο
στο γουάν. Δεν είναι τυχαίο, όπως αποκαλύφθηκε χθες στη Γερουσία, ότι το
Πεκίνο δαπανά σε ημερήσια βάση 1 δισεκατομμύριο δολάρια για να κρατάει
σε ισχύ το νέο καθεστώς της «ελεγχόμενης διακύμανσης». Ωστόσο, το έγκυρο
αμερικανικό Ινστιτούτο Peterson υπολογίζει ότι το γουάν είναι ακόμη
υποτιμημένο 15% έως και 25% έναντι του δολαρίου.
Bεβαίως, το
Πεκίνο δικαιούται να έχει τη δική του άποψη περί της εμμονής στην
πολιτική της «ελεγχόμενης διακύμανσης» δολαρίου - γουάν, καθώς τα
πολιτικά και οικονομικά πλεονεκτήματα είναι σαφώς περισσότερα, με
αποτέλεσμα τη ραγδαία οικονομική της ανάπτυξη, αν δεν επιτρέψει το
καθεστώς της ελεύθερης διακύμανσης. H αντίσταση του Πεκίνου στις πιέσεις
των Aμερικανών και των Eυρωπαίων να ανατιμήσει περαιτέρω το γουάν
έναντι του δολαρίου απασχολεί συνεχώς την επικαιρότητα. Ωστόσο, το
Πεκίνο κρατάει πλέον στα χέρια του το μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου
χρέους! Και εάν δεν βάλει νερό στο κρασί του, οι ΗΠΑ θα εξαναγκαστούν να
επιβάλουν μέτρα προστατευτισμού.
Η σκοτεινή πλευρά των κινεζικών
πλεονασμάτων αντικατοπτρίζεται στα ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών
δυτικών χωρών, κυρίως της Βρετανίας και των ΗΠΑ. Οι καταναλωτές
αγοράζουν φθηνά κινεζικά προϊόντα, ο πληθωρισμός διατηρήθηκε χαμηλός, η
Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ και η Τράπεζα της Αγγλίας κράτησαν σε μηδενικά
σχεδόν επίπεδα τα επιτόκια.
Μπορεί ο Μάο Τσε Τουνγκ να έλεγε ότι η
ισχύς προέρχεται από την κάννη του όπλου, όμως τώρα ο Χου Ζιντάο έχει
βελτιώσει το απόφθεγμα του προκατόχου του: Στην εποχή του παγκόσμιου
εμπορίου και των διεθνών χρηματιστικών συναλλαγών, η ισχύς αναβλύζει
είτε από μια πετρελαιοπηγή είτε από ένα βουνό διαθεσίμων δολαρίων.
H
επίσημη αποκάλυψη του κρατικού μυστικού της Κίνας ότι τα αστρονομικά
συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας, αξίας 2,45 τρισ. δολαρίων, είναι
επενδεδυμένα σε ποσοστό 65% σε δολάρια, έκανε τον γύρο του κόσμου. Η
σύνθεση του συνόλου των κινεζικών διαθεσίμων είναι 65% σε δολάρια, 26%
σε ευρώ, 5% σε στερλίνες και 3% σε γιεν, όπως αποκάλυψε χθες η εφημερίδα
China Securities Journal. Η συσσώρευση αυτή αποτελεί συστημικό κίνδυνο
όχι μόνο για το δολάριο αλλά για την παγκόσμια οικονομία. Πρωτίστως,
όμως, υποδηλώνει το μέγεθος της εξάρτησης των ΗΠΑ.
Οπως έχει
επισημάνει επανειλημμένως η στήλη, η εξάρτηση των ΗΠΑ από το κινεζικό
χρήμα προφανώς και δεν είναι ακίνδυνη. Ο δανεισμός από την Κίνα ως μια
κολοσσιαία τονωτική ένεση στην αμερικανική οικονομία, έχει καταστεί
γόρδιος δεσμός. Στην ουσία, η Κίνα χρηματοδοτεί το τεράστιο αμερικανικό
έλλειμμα και γι’ αυτό η σχέση της, ως εμπορικού «εταίρου» των ΗΠΑ, είναι
πολύ σημαντική. Αλλά ως ένα μικρότερο βαθμό, η Κίνα λειτουργεί και για
την υπόλοιπη Δύση με ένα καθοριστικό ρόλο.
Tο Πεκίνο ίσως να έχει
καταλήξει σε λάθος συμπεράσματα. H υπερβολική συσσώρευση συναλλαγματικών
δολαριακών διαθεσίμων δεν αποτελεί υγιές φαινόμενο. Eκτός και αν το
Πεκίνο προτίθεται να αυτοκτονήσει χρηματοοικονομικά. Η Κίνα κάθεται πάνω
σε ωρολογιακή βόμβα προειδοποιούν αρκετοί και εάν δεν αλλάξει
στρατηγική, η Δύση θα επιβάλει μέτρα προστατευτισμού, αφήνοντάς την να
προσπαθεί εν μέσω δεινής οικονομικής και πολιτικής κρίσης.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 17/09/2010)