Μπορεί ακόμα ο πόλεμος να μην έχει χαθεί, αλλά είναι σαφές ότι οι προοπτικές είναι μάλλον σκοτεινές. Θα ήταν άδικο να μην αναγνωρίσουμε ότι συγκριτικά με το παρελθόν, το τελευταίο οκτάμηνο η κυβέρνηση έχει κάνει πολλά. Αυτό που μετράει, όμως, είναι το αποτέλεσμα. Και το αποτέλεσμα είναι απογοητευτικό, επειδή η κατεύθυνση είναι λάθος. Η πραγματική οικονομία βυθίζεται στον φαύλο κύκλο της ύφεσης κι όλα δείχνουν ότι τα χειρότερα είναι μπροστά. Εάν δεν υπάρξει δραστική αλλαγή πορείας, η κυβέρνηση Παπανδρέου θα κατασπαταλήσει ό,τι πολυτιμότερο: το απόθεμα υπομονής και διάθεσης για εξυγίανση, που επιδεικνύουν οι πολίτες. Εάν συμβεί αυτό, ο δρόμος προς την κοινωνική έκρηξη θα έχει ανοίξει.
Προς το παρόν, η κυβέρνηση ψήφισε την περαίωση για να καλύψει την υστέρηση στα έσοδα. Το τίμημα αυτής της επιλογής, όμως, είναι δυσανάλογα βαρύ. Στο ηθικό επίπεδο, για μία ακόμα φορά επιβραβεύονται οι ασυνεπείς φορολογούμενοι με αποτέλεσμα να υπονομεύεται καίρια η όποια προσπάθεια καλλιέργειας φορολογικής συνείδησης. Για την ακρίβεια, η κυβέρνηση ωθεί τους φορολογούμενους στην ασυνέπεια, επειδή επιβεβαιώνει τη διάχυτη εντύπωση ότι ο ασυνεπής φορολογούμενος καλείται κατά καιρούς να κλείσει τις εκκρεμότητές του με πολύ λιγότερα χρήματα απ’ όσα θα πλήρωνε εάν ήταν συνεπής.
Οι πρωθυπουργικές δηλώσεις ότι αυτή η περαίωση θα είναι η τελευταία κι ότι θα αρχίσει μια νέα εποχή δεν πείθουν κανένα. Για την ακρίβεια, προκαλούν μειδιάματα. Ετσι όπως τα κάνει η κυβέρνηση, η ορθολογική επιλογή για το Homo Economicus είναι η φοροδιαφυγή και η φοροαποφυγή. Ζυγίζοντας το κόστος και το όφελος, εκεί τον ωθεί το συμφέρον του. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η επόμενη περαίωση μετατρέπεται σε αυτοεκπληρούμενη προφητεία, δεδομένου ότι κανένας φοροεισπρακτικός μηχανισμός δεν μπορεί να αντιμετωπίσει ένα εκτεταμένο φαινόμενο φορολογικής «ανυπακοής».
Αλλά και με στενά δημοσιονομικά κριτήρια, η περαίωση είναι ασύμφορη επιλογή. Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση Παπανδρέου ξεπουλάει φθηνά μία απτή δυνατότητα είσπραξης μεγάλων ποσών από κατά σύστημα κλεπτοκράτες και φοροφυγάδες. Ποσά, που δεν θα μείωναν σημαντικά τη συνολική ζήτηση, αφού κατά κανόνα είναι παρκαρισμένα σε ελληνικές και ξένες τράπεζες.
Αντί να δικαιολογεί τον εαυτό της με τον ισχυρισμό ότι είναι αδύνατη η διεκπεραίωση εκκρεμουσών υποθέσεων και η είσπραξη χρεών προς το Δημόσιο, η κυβέρνηση όφειλε να έχει επιβάλει αποτελεσματικές ρυθμίσεις για να καθαρίσει την «κόπρο του Αυγείου». Οι φορολογικές υποθέσεις πρέπει να δικάζονται κατά προτεραιότητα με τη διαδικασία της «πρότυπης δίκης». Μία εκστρατεία συστηματικών ελέγχων σε κατηγορίες υπόπτων φορολογουμένων θα απέφερε πολλαπλάσια έσοδα απ’ όσα αναμένεται να προσκομίσει η περαίωση. Η κυβέρνηση, όμως, προτίμησε για μία ακόμα φορά τον εύκολο δρόμο. Ενα δρόμο, ο οποίος αναπαράγει τις νοοτροπίες και τις πρακτικές, που μας οδήγησαν στον γκρεμό.