Ο Κιμ Τζονγκ Ιλ είναι άρρωστος, απομονωμένος και βρίσκεται
εν μέσω μιας από τις πιο κρίσιμες στιγμές της ζωής του, καθώς παραδίδει την
εξουσία στον «άβγαλτο» 27χρονο γιο του. Έχει λίγα καλά χαρτιά στα χέρια του,
αλλά αυτή την εβδομάδα έπαιξε δύο από αυτά. Και με την περίεργη λογική της Πιόνγκγιανγκ,
ήταν και τα δύο άσσοι.
Το πρώτο χαρτί ήταν η αποκάλυψη στον Αμερικανό ειδικό, Σίγκρφριντ
Χέκερ, μιας «εξαιρετικά σύγχρονης» μονάδας εμπλουτισμού ουρανίου, η οποία διαθέτει
τουλάχιστον 1.000 συσκευές φυγοκέντρισης. Η Ουάσιγκτον φοβόταν εδώ και καιρό ότι
η Βόρεια Κορέα διέθετε αυτή τη μονάδα, αλλά δεν είχε αποδείξεις. Φανταστείτε
την έκπληξή τους όταν διαπίστωσαν ότι βρίσκεται κάτω από τη μύτη τους. Οι
απαστράπτουσες συσκευές βρίσκονταν κοντά στον αντιδραστήρα της Γιόνγκμπιον, μια
περιοχή που οι αμερικανικοί δορυφόροι παρακολουθούν στενά εδώ και χρόνια. Ο Βίκτορ
Τσα, πρώην σύμβουλος εθνικής ασφαλείας των ΗΠΑ, χαρακτήρισε αυτή την αποτυχία
των υπηρεσιών πληροφοριών ως «τον χειρότερο εφιάλτη».
Ο δεύτερος άσσος παίχτηκε το απόγευμα της Τρίτης, όταν ο
στρατός της Βόρειας Κορέας εξαπέλυσε επίθεση με το πυροβολικό ενάντια σε ένα
νησί της Νοτίου Κορέας, σκοτώνοντας δύο στρατιώτες. Σε αντίθεση με τον Μάρτιο, όταν
πνίγηκαν 46 ναύτες του Νότου στη βύθιση στρατιωτικού πλοίου, αυτή τη φορά ο
Βορράς δεν αρνήθηκε την ευθύνη της επίθεσης. Αυτός άλλωστε ήταν και ο σκοπός.
Γιατί όμως να παίξει ο Κιμ Τζονγκ Ιλ τους δύο αυτούς άσσους; Η απάντηση δεν είναι
εύκολη όταν μιλάμε για μια χώρα όπως αυτή, την οποία ο Κερτ Κάμπελ, υφυπουργός
Εξωτερικών, αποκαλεί το «μαύρο κουτί». Μπορούμε όμως να πιθανολογήσουμε.
Ο Μιν Γκίο Κου, ειδικός στις διεθνείς σχέσεις του Πανεπιστημίου
της Σεούλ, ισχυρίζεται ότι ο Κιμ Τζονγκ Ιλ επιδιώκει ορισμένες νίκες για το γιο
του, τον Κιμ Τζονγκ Ουν, ώστε να νομιμοποιήσει την άνοδό του. «Πρόκειται για ένα
επικίνδυνο παιχνίδι, αλλά αν κερδίσει θα είναι μια μεγάλη νίκη», τονίζει ο κ.
Κου.
Ένα δεύτερο κίνητρο είναι να αναγκάσει την Ουάσιγκτον να
ξανακαθήσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Οι συνομιλίες των Έξι επιχείρησαν
να πείσουν την Πιόνγκγιανγκ να εγκαταλείψει το πυρηνικό της πρόγραμμα, αλλά
καθυστέρησαν. Μετά από δύο πυρηνικές δοκιμές και από πράξεις αμφισβήτησης, λίγοι
πιστεύουν πλέον ότι η χώρα προτίθεται να εγκαταλείψει τα όπλα της. Ο μόνος σκοπός
των συνομιλιών αυτών θα ήταν να ανταλλάξουν ενεργειακούς πόρους και χρήματα έναντι
μικρών ανταλλαγμάτων και αυτό δεν είναι μια ελκυστική επιλογή.
Το πόκερ με υψηλό ρίσκο του Κιμ Τζονγκ Ιλ θέτει τον πρόεδρο της
Νοτίου Κορέας, Λι Μιούνγκ-μπακ σε δύσκολη θέση. Τουλάχιστον, μετά τη βύθιση του
σκάφους Τσεονάν κέρδισε πόντους, αφού δεν προχώρησε σε κλιμάκωση. Αυτή τη φορά όμως,
που η ευθύνη του Βορρά είναι σαφής, βρίσκεται υπό καθεστώς πίεσης για να απαντήσει.
Ακόμα και πριν την επίθεση της Τρίτης, ο υπουργός Άμυνας είχε προτείνει την ανάπτυξη
τακτικών πυρηνικών όπλων εκ νέου, τα οποία είχαν απομακρυνθεί το 1991. Αναλόγως
με το τι θα συμβεί στο εξής, ο κ. Λι ίσως νιώθει ότι οφείλει να απαντήσει σε κάποιο
βαθμό με στρατιωτικά μέσα. Κάτι τέτοιο θα προκαλούσε την κλιμάκωση με μια χώρα
που διαθέτει ένα εκατομμύριο στρατιώτες και αρκετούς πυραύλους. Η Πιόνγκγιανγκ
διαθέτει επίσης περίπου 1.000 «ομήρους», δηλαδή εργαζόμενους του Νότου στη
βιομηχανική ζώνη του Κάεσονγκ.
Η Νότιος Κορέα δεν μπορεί ούτε να ελπίζει σε μια μεσολάβηση της
Κίνας. Μετά το περιστατικό με το πλοίο, η Σεούλ πίστευε ότι μπορούσε να πείσει
το Πεκίνο να καταδικάσει την επίθεση, αλλά η Κίνα αρνήθηκε να το κάνει και τον
Αύγουστο δέχτηκε και επίσημη επίσκεψη του Κιμ Τζονγκ Ιλ. Εικάζεται ότι ο ηγέτης
της Βορείου Κορέας εξασφάλισε σε εκείνη την επίσκεψη χρήματα και τις ευλογίες
του Πεκίνου για τη διαδοχή.
Τον περασμένο μήνα, ο πρόεδρος Λι καθησύχαζε τους
Financial
Times
ότι
δεν ήταν μνησίκακος απέναντι στο Πεκίνο για τις εξελίξεις αυτές. Δήλωσε μάλιστα
ότι επιδοκιμάζει την προσκόλληση του Κιμ Τζονγκ Ιλ στο Πεκίνο, καθώς από μια πιο
ανοικτή οικονομία πηγάζουν οφέλη.
Η ανάθεση όμως της αναμόρφωσης της Βορείου Κορέας στο Πεκίνο
μοιάζει με μια απελπισμένη στρατηγική. Φανερώνει πόσο λίγα χαρτιά διαθέτει η
Σεούλ και κατ’ επέκταση η Ουάσιγκτον. Η ανησυχία είναι ότι η Δύση δεν έχει να
παίξει απολύτως τίποτα απέναντι στους άσσους του Κιμ Τζονγκ Ιλ.