Με τον δείκτη τιμών καταναλωτή στην ευρωζώνη να εκτινάσσεται στο 2,5%, το υψηλότερο επίπεδο από τον Μάρτιο του 2002, πολλαπλασιάζονται και οι πιθανότητες για αύξηση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Στην πραγματικότητα, όμως, ίσως η καλύτερη αντίδραση θα ήταν μια μείωση των ευρωπαϊκών επιτοκίων.
Φαίνεται ότι η πρόσφατη άνοδος των τιμών του πετρελαίου είναι η βασική αιτία των πληθωριστικών πιέσεων. Έτσι, η ενδεδειγμένη νομισματική πολιτική εξαρτάται από το εάν και κατά πόσο αναμένεται να τροφοδοτήσει μελλοντικά τον γενικό πληθωρισμό. Υπό αυτό το πρίσμα, στις ΗΠΑ υπάρχει βάσιμη αιτία για αύξηση των επιτοκίων ως απάντηση στο ακριβό πετρέλαιο - στην Ευρώπη, όμως, όχι.
Μιλώντας με αριθμούς, τα πετρελαϊκά σοκ προκαλούν σχεδόν αυτόματα αύξηση των τιμών και, κατά συνέπεια, προσωρινές πληθωριστικές πιέσεις. Όμως, είναι γνωστό σε όλους ότι η χρονική υστέρηση ανάμεσα σε μια αύξηση επιτοκίων και την επίδραση αυτή της κίνησης στον πληθωρισμό είναι τόσο μεγάλη, ώστε οι επιπτώσεις του πετρελαϊκού σοκ δεν μπορούν νʼ αντιμετωπιστούν κατʼ αυτόν τον τρόπο. Εκτός αυτού, τέτοια σοκ προκαλούν και αποπληθωριστικά φαινόμενα, καθώς μειώνουν το πραγματικό εισόδημα των καταναλωτών και τα καθαρά κέρδη των επιχειρήσεων.
Κατά συνέπεια, η ενδεδειγμένη νομισματική πολιτική απέναντι σε σοκ που προέρχονται από τις απότομες αυξομειώσεις των τιμών του πετρελαίου, ανεξαρτήτως του εάν είναι θετικά ή αρνητικά, είναι πως η αντίδραση πρέπει να έρχεται μόνο στην περίπτωση που το σοκ έχει και δευτερογενείς συνέπειες, επηρεάζοντας για παράδειγμα τις συλλογικές διαπραγματεύσεις για τους μισθούς ή τη γενική τιμολογιακή πολιτική. Είναι αλήθεια ότι, σε παγκόσμιο επίπεδο, η παρατηρούμενη άνοδος των τιμών του πετρελαίου φαίνεται να εξαρτάται περισσότερο από την αυξανόμενη ζήτηση που προκαλεί η οικονομική ανάκαμψη παρά σε μία απότομη μείωση της προσφοράς μαύρου χρυσού, κάτι που σημαίνει ότι θα προκαλέσει μεσοπρόθεσμες πληθωριστικές πιέσεις και, κατά συνέπεια, η απάντηση θα πρέπει να δοθεί με μια πιο σφικτή νομισματική πολιτική.
Όμως, αυτή η γενική διαπίστωση δεν αποτελεί απαρέγκλιτο κανόνα και η κάθε κεντρική τράπεζα πρέπει να δράσει με βάση την κατάσταση που επικρατεί στη δική της ζώνη ευθύνης. Στην ευρωζώνη, συγκεκριμένα, οι ισχνοί ρυθμοί ανάκαμψης καθιστούν μάλλον πολύ δύσκολο να προκληθεί ένα πληθωριστικό ντόμινο με αιτία το πετρέλαιο. Έτσι, η ΕΚΤ δεν θα πρέπει να επιτρέψει στις τιμές του πετρελαίου να την εμποδίσουν από το να μειώσει τα επιτόκιά της.
(Από τους Financial Times 01/06/2004)