Την επόμενη ημέρα που συνεδρίασε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για
να πάρει μέτρα για την διάσωση της Ελλάδας, ένα άρθρο στους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς»
κατέληγε ως εξής. «Οι σκεπτόμενοι επενδυτές δεν είναι τυφλοί, και δεν
επηρεάζονται από διθυραμβικές εξαγγελίες. Βλέπουν ότι τα μέτρα που λήφθηκαν δεν
ικανοποιούν τις προσδοκίες όσον αφορά την εξάλειψη του χρέους της Ελλάδας».
Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι οι επενδυτικοί οίκοι έβαλαν
κάτω τα νούμερα, έκαναν τους υπολογισμούς τους και είδαν ότι η εξυπηρέτηση του
χρέους παραμένει αδύνατη. Δεν είμαι ειδικός για να κάνω τέτοιες αναλύσεις αλλά
μπορούμε να δούμε προσεγγιστικά τι συμβαίνει από ένα άρθρο του πρώην υπουργού
Οικονομικών της Χιλής Άντρες Βελάσκο. Γράφει: «Αυτή τη στιγμή το χρέος της
Ελλάδας είναι 160% του ΑΕΠ. Ας υποθέσουμε ότι δίδεται χρόνος 25ετών ώστε η
Ελλάδα να κατεβάσει το χρέος της στο όριο του Μάαστριχ (60%). Ας υποθέσουμε
επίσης ότι το επιτόκιο δανείων είναι 4%, και ότι τα επόμενα 25 χρόνια η
ανάπτυξη θα είναι 2%. Τότε η Ελλάδα για να πετύχει τον στόχο χρειάζεται ένα
πλεόνασμα στον προϋπολογισμό της 5,7% ως προς το ΑΕΠ.
Τι μας διδάσκει η κυβερνητική εμπειρία του κ. Βελάσκο; Ότι
το χρέος είναι τεράστιο και χρειάζονται θυσίες για να μειωθεί. Ακόμα και με αυτό
το λογικό σενάριο χρειάζονται 13,1 δις. ευρώ το χρόνο για 25 χρόνια. Είναι αυτό
δυνατόν να συμβεί μέσα σε ένα αβέβαιο περιβάλλον, συνυπολογίζοντας και τις αβάσταχτες
θυσίες του Ελληνικού λαού; Η απάντηση είναι όχι.
Ας προχωρήσουμε όμως με την εξειδίκευση των μέτρων που
ανακοίνωσε η Ευρώπη. Έχει ενδιαφέρον να αναφέρουμε εδώ ότι πριν ανακοινωθούν τα
μέτρα είχαν ήδη προταθεί τρεις μέρες πριν από τον καθηγητή Νουριέλ Ρουμπινί.
Είναι τυχαίο αυτό; Όχι βέβαια αφού ο καθ. Ρουμπινί είχε προβλέψει την παγκόσμια
κρίση του 2008.
Το σχέδιο Β της Ευρώπης έχει τρία κύρια μέρη: α) Ανταλλαγή
παλιών ομολόγων με καινούργια στην ίδια τιμή. β) Μεγαλύτερος χρόνος ωρίμανσης
25-30 χρόνια. γ) Μείωση επιτοκίων (3,5%). Το ερώτημα είναι θα πετύχουν τα μέτρα
αυτά; Θα βοηθήσουν να μειωθεί το χρέος; Ο καθ. Ρουμπινί δεν απαντά σε αυτό και
περιγράφει απλώς την διαδικασία. Όμως ο κ. Βελάσκο δίνει την απάντηση. Γράφει:
«Το ερώτημα, είναι η ανταλλαγή αυτή του χρέους, με την μεγαλύτερη ωρίμανση, και
τα χαμηλά επιτόκια (3,5%) μπορεί να βοηθήσουν την Ελληνική οικονομία να
αναπτυχθεί; Για να γίνει αυτό χρειάζεται ένα πλεόνασμα γύρω στο 2% του ΑΕΠ ένα
ποσοστό αρκετά μεγάλο αν λάβουμε υπόψη και το σημερινό έλλειμμα που είναι 10%»,
καταλήγει.
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Σημαίνουν ότι τα μέτρα της Ευρώπης
για να πετύχουν, πρέπει η Ελλάδα να παρουσιάζει πλεόνασμα 4,6 δις. ευρώ
ετησίως. Αυτό είναι δύσκολο. Πως θα πάμε από τα 24 δις. ευρώ του ελλείμματος σε
πλεόνασμα 4,6 δις. ευρώ; Πως θα καλυφθεί αυτή η διαφορά των 28,6 δις.; Και σε
πόσο χρόνο θα γίνει αυτό; Άρα σύμφωνα με τον κ. Βελάσκο είναι ουτοπία να
πιστεύει κανείς ότι τα μέτρα αυτά θα συμβάλουν στην μείωση του χρέους και
ταυτόχρονα στην ανάπτυξη. Επομένως οι διεθνείς επενδυτικοί οίκοι, αλλά και ο κ.
Βελάσκο συμφωνούν ότι τα μέτρα αυτά είναι αναποτελεσματικά και μη ρεαλιστικά.
Και πώς να είναι ρεαλιστικά όταν ο Βόλφγκαν Μυνχάου σε ένα άρθρο του γράφει ότι
η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι συνέχεια σε διαμάχη με την Γερμανική
κυβέρνηση για το θέμα των τραπεζών; Ή ακόμη ότι όταν κάθονται σε ένα τραπέζι η
Ευρώπη, η ΕΚΤ, το ΔΝΤ και η Ελλάδα έχουν ακριβώς αντίθετα συμφέροντα;
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Σημαίνουν ότι πηγαίνουμε μάλλον προς
πραγματική πτώχευση. Μένει να καθορισθεί η ημερομηνία πτώχευσης. Πότε θα γίνει
αυτό; Η Ευρώπη όπως βλέπουμε κάνει προσπάθειες ώστε να συντηρηθούμε τουλάχιστον
μέχρι το 2015. Γιατί; Αυτοί ξέρουν γιατί. Προσωπικά θα προσθέσω ένα ακόμα
ερώτημα. Η Ελλάδα θα πτωχεύσει πρώτα ή κάποια άλλη χώρα από αυτές (Πορτογαλία,
Ιρλανδία) που είναι στο μηχανισμό στήριξης; Από προσωπική μου έρευνα έχω διαπιστώσει ότι και η Ιρλανδία βρίσκεται
ακριβώς στην ίδια οικονομική κατάσταση με μας. Είναι και αυτή μια αφερέγγυα
χώρα όπως εμείς και έχει αρκετά προβλήματα με την εξυπηρέτηση του χρέους της. Αρκετά
καλύτερα και από τις δύο χώρες βρίσκεται η Πορτογαλία. Έχει τις λιγότερες
πιθανότητες να χρεοκοπήσει γιατί η οικονομία της είναι πιο προσαρμοστική προς
την οικονομία της Ευρωζώνης.
Άρα το ερώτημα είναι πλέον ποια θα πτωχεύσει πρώτη η Ελλάδα
ή η Ιρλανδία; Η απάντηση είναι ότι η Ελλάδα αποκλείεται να πτωχεύσει μέχρι το
2015. Άρα αυτή που μπορεί να πτωχεύσει μέχρι τότε είναι η Ιρλανδία.