Για μία μεγάλη, παλαιά και καταξιωμένη επιχείρηση όπως είναι
η ΔΕΗ θα ήτο μέγιστη αφέλεια, εάν όχι ύβρη – με την αρχαιοελληνική έννοια του
όρου – να εκστομίσει κανείς τις λέξεις «τίτλοι τέλους» για να περιγράψει την
κατάσταση στην οποία έχει αυτή περιέλθει το τελευταίο διάστημα. Ασφαλώς και δεν
συμφωνούμε με τέτοιους υπερ-απλουστευμένους χαρακτηρισμούς οι οποίοι, πέραν του
ότι δεν αποδίδουν σωστά το νόημα των όσων συμβαίνουν σήμερα στον μεγαλύτερο
ηλεκτροπαραγωγό της χώρας, μεταδίδουν και ένα πνεύμα απραξίας και αδιεξόδου.
Αυτό είναι το τελευταίο πράγμα που έχουμε ανάγκη την στιγμή που κυβέρνηση,
επιχειρήσεις και εργαζόμενοι προσπαθούν εναγωνίως να δουν πως θα περισώσουν ότι
μπορούν, πως θα ξεφύγουν από την μαύρη τρύπα της ύφεσης και πως θα επιστρέψουν
στον φυσιολογικό κόσμο της ανάπτυξης.
Η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού, ως μία πολύ μεγάλη
επιχείρηση – τουλάχιστον για τα Ελληνικά δεδομένα - και διαθέτοντας ένα λαμπρό
επιστημονικό προσωπικό, όφειλε εδώ και καιρό να έχει αντιληφθεί τις δύσκολες
ατραπούς που οδηγείτο η χώρα και που αργά ή γρήγορα θα έπλητταν την ίδια - όπως
και την έπληξαν.
Σημαντική μείωση της κερδοφορίας το Α’ εξάμηνο, χιλιάδες
απλήρωτοι λογαριασμοί καταναλωτών, αυξημένο κόστος παραγωγής αλλά και αγοράς
ηλεκτρισμού από το pool, και ένα τεράστιο και διαρκώς διογκούμενο χρέος με
αποτέλεσμα την αδυναμία χρηματοδότησης πολύ απαραιτήτων επενδύσεων. Με όλα αυτά
να έχουν αρκούντως αποτιμηθεί από τις αγορές, οι οποίες και προεξοφλούν ακόμα
χειρότερες ημέρες και έχουν στείλει την μετοχή της Επιχείρησης στα Τάρταρα, (€
5,75 την 9/9 σε σύγκριση με 13,1 στις 21/2/2011).
Η πλήρως αρνητική και εμφανιζόμενη σήμερα ως και αδιέξοδη
κατάσταση θα μπορούσε κάλλιστα να είχε αποφευχθεί κατά μεγάλο μέρος εάν η
σημερινή αλλά και οι προηγούμενες διοικήσεις και οι επιβλέπουσες αυτές
πολιτικές ηγεσίες είχαν αντιμετωπίσει θαρραλέα και σε βάθος χρόνου – όπως έχει
κάθε μεγάλη επιχείρηση υποχρέωση να βλέπει τα πράγματα – την όλη κατάσταση και
την είχαν αξιολογήσει ως έπρεπε στο πλαίσιο της συμμετοχής της Ελλάδας στην
Ε.Ε. (και όχι με την λογική μπακάλη, δηλαδή ότι «Πού ξέρεις; Μπορεί να
αποχωρήσει η Ελλάδα από την Ε.Ε. και άρα να σωθεί η ΔΕΗ ως έχει…»).
Μία τέτοια θεώρηση θα αναδείκνυε τις τεράστιες ευθύνες που
είχε και έχει η ΔΕΗ για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας με τα
όσα ρητώς προβλέπονται από τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες. Η ΔΕΗ ως κραταιά επιχείρηση
του κλάδου (δηλαδή ως incumbent) έπρεπε αυτή όλα τα προηγούμενα χρόνια να έχει
πρωτοστατήσει, και άρα να έχει η ίδια καθορίσει τις διαδικασίες για το άνοιγμα
της αγοράς, δημιουργώντας χώρο για τους ανταγωνιστές της και ορίζοντας και
υπαγορεύοντας εκείνη τους όρους και τις διαδικασίες της απελευθέρωσης. Παράλληλα
θα είχε επενδύσει σε πάγια εκτός Ελλάδας ακολουθώντας την Ευρωπαϊκή τακτική.
Τίποτα απ’ όλα αυτά δεν έγινε αφού διοικήσεις, ΓΕΝΟΠ και κυβερνήσεις, από το
1990 μέχρι και σήμερα, κορόιδευαν εαυτούς και αλλήλους παίζοντας ένα ανώφελο
και εκνευριστικό κρυφτούλι με την Κομισιόν και κουτοπόνηρα αποφεύγοντας να
προχωρήσουν στις απαραίτητες τομές, πιστεύοντας ότι θα γλίτωνε η ΔΕΗ - και κατ’
επέκταση η Ελλάδα – από τις προβλεπόμενες διαδικασίες συμμόρφωσης.
Ακόμα και πέρυσι (αρχές Αυγούστου 2010), όταν, μέσα από αυτήν
την στήλη, υποστηρίξαμε ότι η λύση του σπασίματος της ΔΕΗ δεν ήτο μία
απαραίτητα κακή λύση, τεκμηριώνοντας απόλυτα τις προτάσεις μας – απόψεις για
τις οποίες λοιδορηθήκαμε και τιμωρηθήκαμε από την σημερινή διοίκηση της ΔΕΗ –
εάν η Επιχείρηση είχε τότε προχωρήσει στην πώληση λιγνιτικών και υδροηλεκτρικών
μονάδων, θα μπορούσε να ελέγξει σε μεγάλο βαθμό τους όρους και τις διαδικασίες
προς όφελος της, και με αυτό τον τρόπο να είχε προλάβει την φοβερή πολιτική
φθορά και κατακρήμνισμα της μετοχής της. Γι’ αυτό οι ευθύνες της διοίκησης, της
ΓΕΝΟΠ και της κυβέρνησης είναι τεράστιες.
Σήμερα, η ΔΕΗ είναι στριμωγμένη στην γωνία χωρίς επιλογές σε
πολιτικό ή τεχνικό επίπεδο και υποχρεωμένη να πωλήσει πάγια, όχι αυτά που αυτή
επιθυμεί, αλλά αυτά που της υποδεικνύει η Τρόικα, την οποία ουδόλως ενδιαφέρει
η σημασία των μονάδων αυτών για την σωστή και αποδοτική λειτουργία της
Επιχείρησης. Το παιχνίδι της ΔΕΗ και των συμπαικτών της έφθασε τώρα στο τραγικό
τέλος του και το μόνο που κατάφεραν όλοι αυτοί, με τις βλακώδεις και
παιδαριώδεις καθυστερήσεις τους, είναι να κάνουν την ΔΕΗ μέρος του προβλήματος
της χώρας. Γιατί πώς αλλιώς να ερμηνεύσουμε την ακλόνητη στάση της Τρόικας για
την έναρξη διαδικασίας πώλησης των ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων της ΔΕΗ εδώ και
τώρα, μέσω της δημοσίευσης διεθνούς πρόσκλησης ενδιαφέροντος, την οποία θεωρεί
συνθήκη sine quo non για την εκταμίευση της 6ης δόσης;