Η απόφαση-απειλή της Τουρκίας να προχωρήσει σε έρευνες
υδρογονανθράκων μέσα στην ελληνική υφαλοκρηπίδα δεν θα πρέπει να εκπλήσσει
κανέναν, ιδίως στο Υπουργείο Εξωτερικών. Και αυτό διότι πρόκειται για ένα παιχνίδι
το οποίο έχουμε ξαναπαίξει μαζί τους πολλάκις και γνωρίζουμε ότι οι πιθανές κινήσεις
σε κάθε «γύρο» είναι συγκεκριμένες και μετρημένες στα δάκτυλα. Τις τελευταίες
εβδομάδες προηγήθηκαν αρκετά βήματα κλιμάκωσης, τα οποία αύξησαν την ένταση,
αλλά με μια σημαντική διαφορά: Σε αντίθεση με το παρελθόν, τώρα μιλάμε για μια
κρίση που συμπεριλαμβάνει τέσσερις παίκτες και όχι τρεις.
Η Τουρκία λοιπόν, έστειλε τα πλοία της στην περιοχή της Ανατολικής
Μεσογείου και δήλωσε ότι θα προχωρήσει σε έρευνες νοτίως του Καστελόριζου με
νορβηγικά πλοία. Η αντίδραση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών ήταν προς το
παρόν διπλή: Από τη μια προχώρησε σε έντονες προφορικές αντιδράσεις και διαβήματα
και από την άλλη απέστειλε μήνυμα στην πλοιοκτήτρια εταιρεία ότι οι έρευνες αυτές
θα είναι παράνομες με βάση το διεθνές δίκαιο.
Το πρόβλημα όμως είναι ότι η κυβέρνηση είναι πλέον υποχρεωμένη
100% να στείλει τον στόλο στην περιοχή και να παρεμποδίσει ενεργά την τουρκική έρευνα,
διότι σε αντίθετη περίπτωση οι ζημιές θα είναι τεράστιες σε πολιτικό, οικονομικό
και διπλωματικό επίπεδο. Έχουμε τονίσει επανειλημμένα από αυτήν εδώ τη στήλη
την τεράστια σημασία του Καστελόριζου για τα εθνικά μας συμφέροντα. Το μέγεθος
και το σχήμα της ελληνικής ΑΟΖ θα άλλαζε σε πολύ μεγάλο βαθμό αν δεν υπήρχε το
μικρό αυτό νησί, το οποίο πραγματικά κάνει τη διαφορά σε ότι έχει σχέση με την
οικονομική εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου στην ευρύτερη περιοχή μεταξύ Ελλάδος
και Κύπρου.
Επιπλέον, αν η κυβέρνηση αποτύχει να υπερασπίσει ουσιαστικώς
και σε επίπεδο εντυπώσεων την υφαλοκρηπίδα, τότε αυτομάτως καταρρέει στην πράξη
το ενιαίο αμυντικό δόγμα Ελλάδος-Κύπρου. Αυτό ισχύει διότι το δόγμα μπορεί να
αφορά την περίπτωση επίθεσης κατά της νήσου, αλλά πλέον βλέπουμε ότι η Λευκωσία
και η Αθήνα ακολουθούν διαφορετικές γραμμές όσον αφορά την αντιμετώπιση της Τουρκίας.
Οι Κύπριοι έχουν υιοθετήσει μια στάση αμφισβήτησης και προχωρούν ταχύτατα με το
ερευνητικό τους πρόγραμμα, δίχως να λογαριάζουν την Άγκυρα, ενώ η ελληνική κυβέρνηση,
φοβούμενη τις αντιδράσεις, προχωρά με αργά βήματα σε έρευνες που αφορούν μονάχα
ουδέτερες περιοχές, όπως το Ιόνιο. Αν στα παραπάνω προστεθεί και μια αδυναμία
υπεράσπισης της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, τότε για ποια ελληνοκυπριακή σύμπλευση
μπορούμε να μιλάμε; Η ευθύνη φυσικά θα βαραίνει περισσότερο την Αθήνα.
Τέλος, πολύ σημαντικός είναι ο ρόλος του Ισραήλ, δηλαδή του
τέταρτου πόλου στο παιχνίδι ισχύος που παίζεται. Ανάμεσα στις πιο θετικές εξελίξεις
των τελευταίων ημερών ανήκει η πρόσκληση εκ μέρους του κ. Κασσίνη προς τους Ισραηλινούς
να προστατεύσουν με το ναυτικό και την αεροπορία τους όχι μόνο τα δικά τους κοιτάσματα,
αλλά και αυτά στο Οικόπεδο 12. Η υποστήριξη πάντως που παρέχει το Ισραήλ προς την
Κύπρο δεν θα πρέπει να εκλαμβάνεται από την Αθήνα ως παράγων που απομακρύνει τις
δικές της ευθύνες.
Αν μη τι άλλο, η διαγραφόμενη ελληνοτουρκική κρίση θα μπορούσε να αποτελέσει μεγάλο πολιτικό κέρδος για τον κ. Παπανδρέου σε μια πολύ δύσκολη χρονική συγκυρία, εφόσον βέβαια καταφέρει να την διαχειριστεί σωστά και να παράγει ένα θετικό αποτέλεσμα.