Το όνομα του Τούρκου ναυάρχου, Πίρι Ρέις, μας απασχολεί
αρκετά τις τελευταίες δεκαετίες, καθώς το ομώνυμο ερευνητικό σκάφος πλέει στο
Αιγαίο και στη ΝΑ Μεσόγειο κάθε φορά που η Άγκυρα επιθυμεί να δημιουργήσει
σκηνικό έντασης. Σήμερα, το πλοίο βρίσκεται κοντά στην ΑΟΖ της Κύπρου, όπου
πραγματοποιεί σεισμικές έρευνες και στα πλαίσια αυτά αξίζει να θυμηθούμε ποιος ακριβώς
ήταν ο Πίρι Ρέις, ο οποίος έζησε 500 χρόνια πριν.
Ο Πίρι Ρέις (1470-1554) γεννήθηκε στην Καλλίπολη και ήταν
ανιψιός του πειρατή Κεντάλ Ρέις, μαζί με τον οποίο ξεκίνησε την πορεία του στα
νερά της Μεσογείου. Ο Πίρι Ρέις σαλπάρισε με το θείο του και έμαθε δίπλα του την
πειρατικήτέχνη από το1487ως το1493. Ο βασικός τους
στόχος στη Μεσόγειο, όπου έγινε και θρυλικό το όνομά τους, ήταν κάτι ανάμεσα
στην πειρατεία και την υπεράσπιση των οθωμανικών συμφερόντων στις θάλασσες.
Όπως αναφέρει η Wikipedia, το 1495 ο Κεντάλ Ρέις
έλαβε επίσημο φιρμάνι από τον σουλτάνο Βαγιαζίτ Β'(1481-1512), να
συνδεθεί με την τουρκική πολεμική αρμάδα με το βαθμό του ναυάρχου. Πήρε μαζί
του και τον ανιψιό του, ο οποίος επίσης εντάχθηκε με τον ίδιο βαθμό. Με αυτόν
τον τρόπο οι δυο κουρσάροι έγιναν ναύαρχοι. Η συμμετοχή τους στις μάχες ενάντια
στη βενετσιάνικη αρμάδα ήταν εντυπωσιακή (1500-1502). Τα μεγάλα
πλεονεκτήματα που αποκόμισε η Οθωμανική αυτοκρατορία από τηΣυνθήκη
της Βενετίας, οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στα όσα πέτυχαν οι δύο αυτοί ναυτικοί.
Μετά το θάνατο του θείου του σε μια ναυμαχία το 1502, ο
Πίρι Ρέις ξεκίνησε μια νέα καριέρα ως χαρτογράφος. Στον περίφημο πορτολάνο που
σχεδίασε το 1513 χρησιμοποίησε ως πηγές διάφορους παλαιότερους χάρτες
οι οποίοι, σύμφωνα με τον ίδιο, προέρχονται από τον Χριστόφορο Κολόμβο και
άλλους, που χρονολογούνται στην εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Οι χάρτες που
του αποδίδονται είναι διάσημοι για την ακρίβεια της προβολής τους.
Ο Χάρτης ως Βάση
Εναλλακτικών Ιστορικών Θεωριών
Ο διάσημος χάρτης του Πίρι Ρέις έχει αποτελέσει κατά καιρούς
το αντικείμενο συζήτησης για εναλλακτικούς ιστορικούς, διότι φαίνεται πως
απεικονίζει τα παράλια της Νοτίου Αμερικής με αρκετή ακρίβεια, σε μια εποχή που
αυτά δεν είχαν εξερευνηθεί επαρκώς. Μεταξύ άλλων, έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες:
Μια από αυτές θέλει τους παλαιότερους πολιτισμούς, στους χάρτες των οποίων στηρίχθηκε
ο Πίρι Ρέις, να διέθεταν πολύ καλύτερη γνώση της χαρτογραφίας και του
γεωγραφικού μήκους από ότι παραδεχόμαστε σήμερα. Κάποιοι ισχυρίζονται επίσης ότι
μπορεί ακόμα και να είχαν εξερευνηθεί οι περιοχές αυτές πολύ πριν τον Κολόμβο,
με αποτέλεσμα να αποτυπωθούν στη συνέχεια σε αρχαίους χάρτες.
