Η αναβολή του έκτακτου Eurogroup της 13ης Οκτωβρίου, που θα
έδινε το «πράσινο φως» για την 6η δόση του «πακέτου βοήθειας» για την Ελλάδα,
αναζωπυρώνει τα σενάρια της ελεγχόμενης χρεοκοπίας για την χώρα μας,
δημιουργώντας κλίμα ανασφάλειας για την σταθερότητα της Ευρωζώνης.
Ωστόσο, δεν θα πρέπει να θεωρούμε ότι η ατμόσφαιρα αυτή δεν
θα επηρεάσει την συζήτηση που ανοίγει – με τη διαδικασία του κατεπείγοντος,
πλέον – για την νέα θεσμική «αρχιτεκτονική» της Ευρωζώνης. Την περασμένη
Παρασκευή, πηγές με γνώση περί του προγραμματισμού της Συνόδου, ανέφερα στο
Reuters ότι, στις 18 Οκτωβρίου, θα πραγματοποιηθεί Έκτακτη Σύνοδος Κορυφής για
τη διακυβέρνηση της Ευρωζώνης. Συγκεκριμένα, οι ηγέτες της ευρωζώνης θα
συναντηθούν μετά τη σύνοδο των αρχηγών κρατών των 27 μελών της ΕΕ, που
προγραμματίζεται για τις 17 Οκτωβρίου.
Η Έκτακτη αυτή Σύνοδος θα αποτελέσει μία καλή ευκαιρία για
την γερμανική πλευρά να προωθήσει εσπευσμένα την γαλλο-γερμανική πρόταση για την
εισαγωγή του θεσμού της οικονομικής κυβέρνησης της ευρωζώνης. Με την καταβολή
της 6ης δόσης να είναι μετέωρη και, άρα,
την «ελεγχόμενη χρεοκοπία» της Ελλάδος να συζητείται ως ενδεχόμενο όλο και πιο
σοβαρά από επίσημα χείλη, απειλώντας με θανάσιμους κραδασμούς την
χρηματοπιστωτική σταθερότητα στην ευρωζώνη, η κ. Μέρκελ θα μπορεί ευκολότερα να
παρακάμψει τις αντιρρήσεις στο ως άνω σχέδιο, επικαλούμενη την αναγκαιότητα της
σωτηρίας του ευρώ. Κύριο επιχείρημα πρόκειται να είναι η ανάγκη λήψης άμεσων
αποφάσεων για την αντιμετώπισης μίας κρίσης – τώρα ή στο μέλλον - χωρίς να
ακολουθούνται οι σημερινές χρονοβόρες θεσμικές διαδικασίες.
Υπενθυμίζουμε ότι η γαλλο-γερμανική
πρόταση προβλέπει ότι ο νυν πρόεδρος της ΕΕ, Χέρμαν βαν Ρομπέι, θα είναι ο
επικεφαλής του νέου οργάνου που θα δημιουργηθεί στην ΕΕ και θα είναι
αποκλειστικά υπεύθυνο για την οικονομική διακυβέρνηση της Ευρώπης. Εξάλλου, ο
κ. Ρομπέι, πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου, βρίσκεται στην σημερινή του θέση
χάρη στην υποστήριξη της Γαλλίας και της Γερμανίας.
Ο κ. Ρομπέι, που σήμερα προεδρεύει των συνόδων των αρχηγών
κρατών και κυβερνήσεων των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα προεδρεύει επίσης των συνόδων κορυφής της
ευρωζώνης, όταν θα διεξάγονται δύο φορές τον χρόνο υπό το σχήμα της οικονομικής
κυβέρνησης της νομισματικής ένωσης. Η γαλλο-γερμανική πρόταση προβλέπει επίσης
ότι η προεδρία της ευρωζώνης θα συνεπικουρείται από μία μόνιμη γραμματεία.
Φυσικά, η αντίδραση του προέδρου της Κομισιόν ήταν άμεση,
καθώς η εν λόγω πρόταση δίνει σε ένα νέο όργανο, ελεγχόμενο με διακυβερνητικές
διαδικασίες, πεδίο πολιτικής δράσης σε δικές της αρμοδιότητες. «Η Κομισιόν
είναι η οικονομική κυβέρνηση της Ένωσης, είναι βέβαιο ότι για τη λειτουργία
αυτή δεν χρειαζόμαστε περισσότερους θεσμούς» δήλωσε κατά τη διάρκεια της
ομιλίας του για την κατάσταση της Ένωσης ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,
απορρίπτοντας, ουσιαστικά, την γαλλογερμανική πρόταση, την οποία είχε
επιβεβαιώσει, λίγο πριν, ο πρόεδρος του Eurogroup Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.
Όπως είχαμε γράψει και παλαιότερα (βλ. εδώ) η παρελκυστική
πολιτική της Γερμανίας, που προσπαθεί να επιβάλει αποφάσεις στους υπόλοιπους
εταίρους κυριολεκτικά στο «παρά πέντε», συνοδεύεται πάντοτε από προτάσεις που
υπονομεύουν τον ρόλο της Επιτροπής και που μετατρέπουν την ευρωπαϊκή διαδικασία
σε «παίγνιο ισχύος» ανάμεσα σε κυβερνήσεις- κάτι που ευνοεί τους «ισχυρούς» της
ΕΕ και, σίγουρα, την Γερμανία. Αυτή την πραγματικότητα, άλλωστε, φωτογράφισε
και ο κ. Μπαρόζο, στην ίδια ομιλία, λέγοντας ότι, για τη διαχείριση των
ευρωπαϊκών οικονομικών υποθέσεων, «έχουμε ανάγκη περισσότερο από ποτέ από την
ανεξάρτητη εξουσία της Κομισιόν. Οι κυβερνήσεις δεν έχουν τη δυνατότητα να το
πραγματοποιήσουν μόνες τους. Ακόμη λιγότερο μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω
διαπραγματεύσεων μεταξύ κυβερνήσεων».
Το πιθανότερο είναι, τελικά, τα σενάρια «ελεγχόμενης χρεοκοπίας» για τη χώρα μας να μην επαληθευθούν- με αντίτιμο, πιθανότατα, νέα μέτρα και, αν πιστέψουμε διάφορα σενάρια στον διεθνή Τύπο, περιορισμό της εθνικής μας κυριαρχίας. Καθίσταται, ωστόσο, φανερό ότι, το αμέσως επόμενο διάστημα,
η «ελληνική κρίση» θα αποτελέσει καταλύτη εξελίξεων όχι μόνο για το μέλλον του
ευρώ, αλλά και για την ίδια τη θεσμική δομή της ευρωπαϊκής ενοποίησης.