Η αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ θα αποκαλύψει εν πολλοίς το
γεωπολιτικό στίγμα της Ελλάδος και ιδιαίτερα τις γεωστρατηγικές εξαρτήσεις της.
Προφανώς δεν θα είναι μία ακόμη αναγκαία αποκρατικοποίηση, για λόγους και μόνον
κρατικών εσόδων. Αυτό, πιστεύουμε, ότι θα είναι το εργαλείο. Επί της ουσίας,
όμως, θα καταδείξει και θα αναδείξει «με ποιους θα πάμε και ποιους θα
αφήσουμε», για να θυμηθούμε και τον ποιητή, στην ενεργειακή σκακιέρα.
Ξεκινάμε με μία παραδοχή. Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα εξαρτάται
οικονομικά από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Τυχαία η σειρά. Στη μνημονιακή Ελλάδα οι
δυνατότητες ελιγμών και πρωτοβουλιών σε ένα κρίσιμο τομέα, όπως είναι αυτός της
ενέργειας, εμφανίζονται μάλλον περιορισμένες.
Δεύτερη παραδοχή. Οι φυσικοί ενεργειακοί πόροι δεν είναι
ανεξάντλητοι και ως εκ τούτου συνιστούν μια σημαντική γεωστρατηγική μεταβλητή.
Τρίτη παραδοχή. Η Ευρώπη είναι εξαρτημένη ενεργειακά από τη
Ρωσία και επιθυμεί με κάθε τρόπο να απεμπλακεί από τη συγκεκριμένη εξάρτηση,
όρα Nabucco, που έχει και τις ευλογίες του αμερικανικού παράγοντα. Όμως, ο Nabucco
ως project είναι ακριβό και δύσκολα υλοποιήσιμο.
Τέταρτη παραδοχή. Από τις αρχές του έτους άρχισαν να
διαρρέουν προθέσεις της Κομισιόν για ενοποίηση του Nabucco με τον ελληνικού
ενδιαφέροντος αγωγό ITGI, ώστε το τόσο πολύτιμο φυσικό αέριο για την Ευρώπη να
έρχεται από το Αζερμπαϊτζάν μέσω του ITGI και φθάνοντας ως την Αυστρία να
ακολουθεί τη σχεδιασθείσα διαδρομή του Nabucco.
Πέμπτη παραδοχή. Εδώ και αρκετούς μήνες η κυβέρνηση με όλους
τους τόνους υπερθεματίζει υπέρ του ITGI, ενώ έχει υποβαθμίσει εκκωφαντικά το
ενδιαφέρον της για τον Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη, ακόμη και για τον ρωσικής
έμπνευσης South Stream.
Και εδώ μπαίνει η αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ. Δύο γεγονότα
που μοιάζουν ασύνδετα μεταξύ τους συνέβησαν τις τελευταίες τρεις ημέρες. Αλλά
δεν είναι καθόλου ασύνδετα, κατά την άποψή μας. Πρώτα-πρώτα, δημοσιοποιήθηκε η
πρόθεση του αρμόδιου Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων να βγει στον αέρα η προκήρυξη
για την πώληση του ποσοστού του δημοσίου στη ΔΕΠΑ (55%) ως τα τέλη Νοεμβρίου,
το αργότερο. Δεύτερον, πραγματοποιήθηκε επίσημο ταξίδι της πολιτικής ηγεσίας
του ΥΠΕΚΑ, με τη συμμετοχή και της διοίκησης της ΔΕΠΑ, στο Αζερμπαϊτζάν, με
κύριο στόχο να «πεισθούν» οι Αζέροι ότι ο ITGI είναι η «καλύτερη λύση» για τη
μεταφορά φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Υπενθυμίζουμε, ότι ΔΕΠΑ και Edison
προωθούν μέσω της κοινής εταιρίας Ποσειδών τον ITGI.
Πώς κολλάνε όλα αυτά; Ένας από τους ενδιαφερόμενους
επενδυτές για την εξαγορά του ποσοστού του δημοσίου στη ΔΕΠΑ είναι η αζέρικη Socar.
Η οποία θέλει διακαώς να βάλει πόδι στη ΔΕΠΑ, γιατί έτσι και θα εμπορεύεται
μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου στην Ευρώπη και θα γίνει μέτοχος στον ITGI.
Καθώς, το Αζερμπαϊτζάν δεν έχει αποφασίσει ακόμη σε ποιόν αγωγό θα δώσει το
προβάδισμα για το φυσικό αέριο από το κοίτασμα του Σαχ Ντενίζ 2, θα μπορούσε η
πώληση του ποσοστού της ΔΕΠΑ να αποτελέσει διαπραγματευτικό χαρτί για την
«πρόκριση» της Socar, με αντάλλαγμα τον ITGI. Κάτι το οποίο θα «κούμπωνε» με τα
ευρωπαϊκά και αμερικανικά συμφέροντα, που δεν θα ήθελαν να δουν ως μελλοντικό
μέτοχο στη ΔΕΠΑ την επίσης ενδιαφερόμενη Gazprom. Γιατί απλούστατα θα αποκτούσε
λόγο και ρόλο στη ΔΕΠΑ, με κίνδυνο να «ακυρώσει» τον ITGI, προς όφελος των
δικών της αγωγών, όρα, South Stream, με τη συνακόλουθη, ακόμη μεγαλύτερη,
δέσμευση της Ευρώπης. Μην ξεχνάμε ότι η Ρωσία επιδιώκει να επεκτείνει την
επιρροή της στην Ευρώπη, αξιώνοντας και δυο οικόπεδα στην κυπριακή ΑΟΖ. Το θέμα
είναι, θα την αφήσουν Ευρώπη και ΗΠΑ;
Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες μεταβλητές που θα καταδείξουν τον
αρχικό προβληματισμό μας. Η μία από αυτές λέγεται Edison, η οποία ενδιαφέρεται
όχι μόνον για τη ΔΕΠΑ, αλλά έχει συμπτύξει συμμαχία με την Energean Oil & Gas,
για την αξιοποίηση του κοιτάσματος της Νότιας Καβάλας και την μετατροπή του σε
μόνιμη αποθήκη φυσικού αερίου. Για το τελευταίο, η κυβέρνηση έχει απευθύνει
πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την «Παροχή εξειδικευμένων νομικών
υπηρεσιών Ελληνικού Δικαίου προς το Δημόσιο σχετικά με τη δημιουργία
υποθαλάσσιου αποθηκευτικού χώρου φυσικού αερίου στη Βόρεια Ελλάδα». Βασικός
μέτοχος της Edison είναι η EDF, η οποία συμμετέχει στο South Stream. Σε αυτήν
την περίπτωση η υποψήφια για τη ΔΕΠΑ Edison ποιόν αγωγό άραγε θα φροντίσει να
προωθήσει; Είναι τυχαίο, άραγε, ότι η κυβέρνηση επιλέγει, κατά πως φαίνεται, να
«προσπεράσει» το γεγονός ότι η Energean διαθέτει άδεια εκμετάλλευσης της Νότιας
Καβάλας ως το 2014 και βγάζει στον αέρα διαγωνισμό για την αναζήτηση άλλου
επενδυτή; Παρενθετικά να πούμε ότι για το συγκεκριμένο project ενδιαφέρεται
διακαώς και το Κατάρ, στα κεφάλαια του οποίου η κυβέρνηση δείχνει να προσβλέπει
για την οικονομική σωτηρία της χώρας. Μπορεί, μια υπόθεση εργασίας κάνουμε, μια
άλλη αποκρατικοποίηση, αυτή των ΕΛ.ΠΕ. να δώσει μια καραμπόλα, που ενδεχομένως
να ικανοποιήσει αρκετούς διεκδικητές. Κατάρ στα ΕΛ.ΠΕ. (που έχουν σύμμαχο στην
ηλεκτροπαραγωγή την Edison) και μέσω ΕΛ.ΠΕ. (που έχουν δικαιώματα έρευνας στο
Θρακικό Πέλαγος, μπλοκάροντας αυτή τη στιγμή τις επιχειρούμενες έρευνες της Energean)
Κατάρ στο νέο Πρίνο. ΕΛ.ΠΕ. και Edison, εξάλλου, έχουν και ένα ποσοστό 35% στη
ΔΕΠΑ. Άρα, μια πιθανή είσοδος της Socar στη ΔΕΠΑ θα συνέβαλε, ενδεχομένως, στο
μοίρασμα της πίτας και θα ικανοποιούσε και τα συμφέροντα των δανειστών μας.
Με αυτά τα δεδομένα, αυτό που προκύπτει είναι ότι πρωτίστως
η αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ και από κοντά και η αποκρατικοποίηση της ΕΛ.ΠΕ. θα
δώσουν πολύ χρήσιμα συμπεράσματα για το πού «αλληθωρίζει» ενεργειακά, όρα,
γεωστρατηγικά και γεωπολιτικά, η Ελλάδα.