Αγανακτισμένοι σε Σύνταγμα και Wall Street – Δύο Διαφορετικοί Κόσμοι

Η αγανάκτηση απέναντι στην οικονομική κρίση και το πλήγμα που προκαλεί στη μεσαία τάξη των δυτικών κοινωνιών, έχει περάσει πλέον για τα καλά στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού, όπου χιλιάδες διαδηλωτές έχουν κατασκηνώσει μόνιμα στα πάρκα και τους δρόμους της Wall Street. Την ίδια στιγμή, στη χώρα μας συνεχίστηκαν τους τελευταίους μήνες οι μαζικές διαδηλώσει και απεργίες, με πολύ διαφορετικά αιτήματα, αιτίες και αφορμές.

Στην Ελλάδα, η εκδήλωση της κρίσης δεν θεωρείται ένα φαινόμενο αμιγώς οικονομικό, αλλά σχετίζεται άμεσα με την φαύλη εγχώρια πολιτική σκηνή και με τον ίδιο τον χαρακτήρα των σύγχρονων Ελλήνων. Από την άλλη, στις ΗΠΑ, η συζήτηση έχει έναν καθαρά «ταξικό» χαρακτήρα, τον οποίο θα ζήλευε ακόμα και η κα Παπαρήγα: Οι διαδηλωτές φωνάζουν ότι εκπροσωπούν το 99% του πληθυσμού ενάντια στο 1% των πλουτοκρατών που τους καταδυναστεύει. Ως εκ τούτου, έχουν συγκεκριμένους στόχους για την επιχειρηματολογία τους: Τις τράπεζες, τους επενδυτικούς οίκους και τα ΜΜΕ που τους υποστηρίζουν.

Ακόμη μια διαφορά είναι ότι το πλήθος της Wall Street είναι πολύ πιο ομοιογενές από το αντίστοιχο στο Σύνταγμα. Αυτό είναι λογικό διότι μέχρι στιγμής το κίνημα στην Αμερική δεν έχει διογκωθεί και δεν είναι παλλαϊκό, όπως εδώ. Εντούτοις, όπως επισημαίνει ο Εμμανουήλ Βάλερσταιν, το κίνημα της Wall έχει αρχίσει να επηρεάζει ευρύτερα κοινωνικά στρώματα, καθώς ολοένα και περισσότεροι διανοούμενοι, οικονομολόγοι (του βεληνεκούς του Πολ Κρούγκμαν ) και κοινωνικοί επιστήμονες έχουν ταχθεί ανοιχτά υπέρ του.

Εν ολίγοις, οι ριζοσπαστικοί Αμερικανοί της Wall Street ξέρουν τι θέλουν, είναι συμπαγείς και θα κάνουν ότι μπορούν απέναντι στα μεγαθήρια της Goldman Sachs, της Morgan Stanley και των άλλων τραπεζών. Εμείς εδώ, έχουμε κίνητρα και αιτήματα πολύ πιο ρεαλιστικά που έχουν να κάνουν πλέον με την ίδια μας την επιβίωση. Το κακό όμως είναι ότι είμαστε τρομερά διαιρεμένοι ως προς τις λύσεις που προτείνουμε και σε ένα καθαρά κοινωνικό-ψυχολογικό πλαίσιο δεν εμπιστευόμαστε καθόλου ο ένας τον άλλο.

Παρά τα προβλήματα, υπάρχει ένα σημείο στο οποίο δεν θα πρέπει να σφάλλουμε: Η ελληνική οργή και οι διαδηλώσεις ενάντια στις περικοπές της τρόικας δεν είναι μόνο εσωτερική υπόθεση. Δεν είναι τυχαίο που οι Έλληνες διαδηλωτές φιλοξενούνται σχεδόν κάθε μέρα στους Financial Times και στην Wall Street Journal. Ο λόγος δεν είναι μόνο για να μας λοιδορήσουν. Δίχως να το επιδιώξουμε, βρισκόμαστε πλέον στην πρώτη γραμμή της διεθνούς αμφισβήτησης ενάντια στον αϋλο, αντιπαραγωγικό καπιταλισμό των credit default swaps που οδήγησε την Δύση εν γένει στην ύφεση. Άλλωστε, η Goldman Sachs δεν ήταν που βοήθησε στο «μαγείρεμα» των greek statistics; Οι οίκοι αξιολόγησης δεν πολλαπλασίασαν τα εσωτερικά μας δημοσιονομικά προβλήματα;