Από σήμερα στη συνάντηση Μέρκελ-Σαρκοζί στο Παρίσι μέχρι και τη λήξη
της Συνόδου Κορυφής κάποια συμβιβαστική φόρμουλα θα βρεθεί, ώστε να
μπορεί να υπάρξει -άγνωστης διάρκειας- ανάπαυλα στην πίεση των Αγορών,
που έχει πλέον αγγίξει την καρδιά της Ευρωζώνης.
Ανεξάρτητα από τη διατύπωση και την ερμηνεία ή την παρερμηνεία του
όποιου συμβιβασμού, η Σύνοδος στις 9 Δεκεμβρίου είναι -δίχως υπερβολή- η
πιο κρίσιμη στην ιστορία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης:
Αυτή τη φορά το δίλημμα δεν είναι μεταξύ στασιμότητας και εμβάθυνσης,
αλλά μεταξύ περιφρούρησης των κεκτημένων και άτακτης αποσάθρωσης όχι
μόνον της Ευρωζώνης αλλά συνολικά του ευρωπαϊκού εγχειρήματος.
Για πρώτη φορά μετά το Μάαστριχτ, το 1991, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε
πώς θα εξελιχθούν οι σχέσεις και οι ισορροπίες μεταξύ των 17 χωρών-μελών
της Ευρωζώνης και των χωρών που έχουν αυτοεξαιρεθεί -Βρετανία, Δανία,
Σουηδία- αλλά και αυτών που καθυστερούν -Πολωνία και Τσεχία- την
υποχρέωσή τους να προσχωρήσουν.
Για πρώτη φορά θα δούμε στην περίπτωση επιλογής της μεθόδου της
Ενισχυμένης Συνεργασίας για το Νέο Σύμφωνο Σταθερότητας πώς θα
διαμορφωθούν οι ισορροπίες ανάμεσα σε έναν Συνασπισμό Προθύμων και στους
Ευρωπαϊκούς Θεσμούς.
Για πρώτη φορά στην περίπτωση που η Ομάδα των Προθύμων δεν θα
συμπεριλάβει το σύνολο των 17 σημερινών χωρών-μελών της Ευρωζώνης θα
δούμε πώς θα διαμορφωθεί η ισορροπία ανάμεσα στο σκληρό πυρήνα και τους
υπόλοιπους.
Ακόμη όμως και εντός του σκληρού πυρήνα, του Συνασπισμού Προθύμων ή της
Ενισχυμένης Συνεργασίας θα διαμορφωθούν διαφοροποιήσεις ανάμεσα στους
πλεονασματικούς με αξιολόγηση ΑΑΑ και τους υπόλοιπους. Θα αποφασίζουν οι
πρώτοι για λογαριασμό των δευτέρων;
Οποια φόρμουλα θεσμική ή εξωθεσμική θα επιλεγεί για την ενισχυμένη
Δημοσιονομική Σταθερότητα, θα παραμείνει μια ανοικτή πρόκληση όχι οι
όροι εισδοχής και ενδεχομένως κάποιοι κανόνες διαχείρισης μιας
εθελούσιας ή επιβεβλημένης εξόδου, αλλά η πραγματική δυνατότητα των
οικονομιών, κοινωνιών και πολιτικών συστημάτων μιας πολυάριθμης ομάδας
χωρών να αντέξουν τις αυστηρές γερμανικές προδιαγραφές.
Το τελευταίο ερώτημα είναι και το πιο κρίσιμο: Στην καλύτερη περίπτωση
θα εξασφαλίσει η Ευρωζώνη κάτι καλύτερο από μια ολιγόμηνη ανάπαυλα; Οι
συνολικές ωριμάνσεις δημόσιου χρέους στην Ευρωζώνη τον επόμενο χρόνο και
μάλιστα στους πρώτους μήνες έχουν μεγέθη που αποθαρρύνουν κάθε
αισιοδοξία, καθώς στη Σύνοδο του Δεκεμβρίου θα έχουν εξαντληθεί οι
δυνατότητες ενίσχυσης της επάρκειας του EFSF και η πολιτική ανοχή μιας
ντε φάκτο χαλάρωσης των κανόνων λειτουργίας της ΕΚΤ.
Όλα τα παραπάνω ερωτήματα όχι μόνον δεν θα απαντηθούν στη Σύνοδο
Κορυφής της Παρασκευής 9 Δεκεμβρίου, αλλά αντίθετα να επαναδιατυπωθούν
με μεγαλύτερη έμφαση και σε πιο δραματικούς τόνους.
Κατά τα άλλα, η φόρμουλα διατύπωσης του συμβιβασμού θα έχει βαρύνουσα
σημασία, κυρίως σε ό,τι αφορά την επιβολή κυρώσεων: Πώς μπορεί να βρεθεί
μια μέση γραμμή πλεύσης ανάμεσα σε κυρώσεις που επιβάλλονται με
ενισχυμένη ή μη πλειοψηφία από ένα κοινοτικό ή διακυβερνητικό θεσμικό
όργανο και από την αυτόματη επιβολή κυρώσεων; Πόσο αυτόματες θα είναι οι
κυρώσεις σε μια αβέβαιη διεθνή συγκυρία, όπου τα πλαφόν που σήμερα
θεωρούνται λογικά μπορεί αύριο να προβάλουν ως εξωπραγματικά;
Ακόμη και στην καλύτερη εκδοχή έκβασής της, η Σύνοδος Κορυφής θα είναι
το ορόσημο μετά το οποίο η δυναμική της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης θα είναι
ένα πλοίο που ταξιδεύει σε αχαρτογράφητη θαλάσσια περιοχή.
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 05/12/2011)