Ήταν
ζήτημα χρόνου να σκάσει η «φούσκα» στη λιανική αγορά ηλεκτρισμού. Πόσο άραγε θα
άντεχαν τα πήλινα πόδια της; Όμως, το θέμα δεν είναι καθόλου απλό, με ανοικτές
μια σειρά από εκκρεμότητες που αφορούν στο σύνολο της εγχώριας ενεργειακής
αγοράς. Όταν ακόμη δεν έχουν λυθεί ζητήματα που έχουν να κάνουν με το
ουσιαστικό άνοιγμα της αγοράς, το να προστίθεται ως πρόβλημα και η κατάρρευση
της λιανικής, μας καθιστά, το λιγότερο, ως αφερέγγυους απέναντι στην Κομισιόν
και τα αρμόδια κοινοτικά όργανα. Θα πείτε, εδώ ολόκληρη χώρα έχει το ίδιο
πρόβλημα, η ενέργεια θα πήγαινε πίσω;
Η
ευθύνη του αρμόδιου υπουργείου είναι τεράστια. Και δεν εξαντλείται σαφώς στη
σημερινή ηγεσία του. Πάει πολύ πίσω. Γιατί η «πολιτική» που εφαρμόσθηκε σε
αυτόν τον τομέα τα τελευταία 4-5 χρόνια ήταν της λογικής «βλέπουμε και
κάνουμε». Είδαμε, λοιπόν, και δεν μπορούμε πλέον να κάνουμε τίποτε. Αντίθετα,
θα μας υποχρεώσουν να κάνουμε πράγματα που δεν θα μας αρέσουν καθόλου, με τη
ΔΕΗ να κληθεί εν τέλει να «πληρώσει το μάρμαρο».
Και
ας μην ισχυρισθεί κανείς ότι δεν ήξερε. Και γνώριζαν και έκαναν πως δεν
βλέπουν. Ειδικότερα, στη λιανική αγορά, η «αγωνία» ήταν να ανοίξει πάσει θυσία,
με οποιοδήποτε τίμημα, για να μην μπορεί να λέει τίποτε η Ε.Ε., που, δυστυχώς,
για μας, τώρα μπορεί να γελά ελεύθερα και δυνατά εις βάρος μας.
Έβλεπαν
οι αρμόδιοι υπουργοί ότι οι ιδιώτες που εισήλθαν στο λιανεμπόριο ηλεκτρισμού
είχαν βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, σε μια αγορά εντελώς ανοχύρωτη, με πλήρη απουσία
κανόνων. Στην αρχή τους άφησαν να αλωνίζουν ανεξέλεγκτα. Έπρεπε να πάρουν
κάποιους πελάτες από τη ΔΕΗ, για να μπορούμε να έχουμε το άλλοθι, ότι άνοιξε η
αγορά. Στη συνέχεια, άρχισαν να μπαίνουν κάποιοι κανόνες. Σταδιακά, και πάντα
στην ίδια λογική, λίγο μαστίγιο, λίγο καρότο. Αυτό, όμως, επέτρεψε στους
ιδιώτες, που βρήκαν ανοικτή πόρτα και μπήκαν, να εδραιώσουν την παρουσία τους
και να αποκτήσουν αξιώσεις παικτών. Και άρχισε το αλισβερίσι των καταγγελιών,
των εύκολων κερδών και του κλεφτοπόλεμου. Όταν άρχισαν να ζορίζουν τα πράγματα
και να εμφανίζονται τα πρώτα «φέσια» στην αγορά, κάποιοι παίκτες άρχισαν να μην
αισθάνονται καλά. Έβλεπαν την καταιγίδα που ερχόταν και η οποία θα παρέσυρε
δίκαιους και άδικους.
Η
οικονομική κρίση που διέρχεται η χώρα ήταν το κερασάκι στην τούρτα. Οι δύο
κυριότεροι λιανέμποροι ηλεκτρισμού αποφασίζουν να πουλήσουν τις μετοχές των
εταιριών που ίδρυσαν και να τις εκχωρήσουν σε ένα εντελώς αδιαφανές
Fund, το
οποίο ισχυρίζεται ότι διαθέτει ρωσικά και αραβικά κεφάλαια. Και εκπροσωπείται
από άτομα που έχουν σχέση με την ενεργειακή αγορά όσο ο φάντης με το
ρετσινόλαδο. Από κει και πέρα οι εξελίξεις κινήθηκαν με ανεξέλεγκτους ρυθμούς,
για να φτάσουμε τώρα στο πιο δραματικό σημείο. Ο ΔΕΣΜΗΕ να είναι έτοιμος να
αναστείλει τη σύμβαση με τις δύο βασικές εταιρίες που κάνουν
retail
και η ΡΑΕ να τις καλεί σε ακρόαση, για να άρει τις άδειες λειτουργίας τους.
Επειδή
είμαστε καλόπιστοι άνθρωποι, δεχόμαστε ότι αυτά είναι πράγματα που μπορεί να
συμβούν σε μια αγορά. Δηλαδή, να βρεθούν κάποιοι οι οποίοι ενδιαφέρονται μόνον
για το «ιερό κέρδος τους» και από την άλλη, οι θεσμικοί φορείς της αγοράς να
είναι υποχρεωμένοι να εφαρμόσουν την κείμενη νομοθεσία, επιβάλλοντας τις
ανάλογες κυρώσεις. Ως εδώ καλά.
Γιατί,
όμως, έχουμε την αίσθηση ότι όλα αυτά συμβαίνουν με τη μέγιστη προχειρότητα;
Πού είναι το αρμόδιο υπουργείο από την προηγούμενη εβδομάδα; Γιατί δεν έχει
πάρει σαφή θέση σε όλα αυτά που συμβαίνουν, αν και προΐσταται των συνεχών
συσκέψεων για την αντιμετώπιση της καινοφανούς κατάστασης; Δεν όφειλε, ως
πολιτικός προϊστάμενος της αγοράς, να δώσει το στίγμα της πολιτικής του; Αντ’
αυτού, μόνιμη σιγή ασυρμάτου μεταδίδεται από το ΥΠΕΚΑ εδώ και μία εβδομάδα. Και
η αγορά βοά.
Αντιλαμβάνεται
κανείς ότι η κατάρρευση της λιανικής αγοράς, σε συνδυασμό με την καθυστερούμενη
πρόσβαση τρίτων στη λιγνιτική παραγωγή, όπως έχει απαιτήσει η Ε.Ε., θα
καταλήξει να πλήξει άμεσα την ίδια τη ΔΕΗ; Αν κάποιοι πιστεύουν ότι η δημόσια
Επιχείρηση θα βγει αλώβητη από την πρωτοφανή αυτή κρίση, μάλλον, κοιμούνται τον
ύπνο του δικαίου. Τώρα είναι που θα έρθει η Κομισιόν και θα επιβάλει άνευ
διαπραγμάτευσης το «σπάσιμο» της ΔΕΗ σε μικρότερες εταιρίες, που θα πωληθούν
κοψοχρονιάς.
Θα
μπορούσαν όλα αυτά να είχαν αποφευχθεί. Γιατί το
Fund έκανε τη εμφάνιση του από
πέρσι, στις αρχές του Φθινοπώρου. Η εμφάνιση του όμως συνοδεύθηκε από φανούς
και λαμπάδες. Γιατί αυτό βόλευε κάποιους, που έκλειναν τα μάτια. Γιατί δεν
υπήρξαν αυστηρότεροι και άμεσοι έλεγχοι για το ποιόν του; Γιατί αφέθηκε να
γιγαντωθεί ως παρουσία και σήμερα να φθάνει να γίνεται και κατήγορος των
θεσμικών οργάνων της αγοράς; Πληροφορίες αναφέρουν ότι έχει κεφάλαια. Για να
δημιουργήσει προβλήματα στην αγορά. Και θα το πράξει, ας μην έχουν καμία
αμφιβολία, ούτε στη Μεσογείων, ούτε οι θεσμικοί φορείς, ούτε η ΔΕΗ.
Ο
ασκός του Αιόλου άνοιξε. Αναζητείται Ηρακλής για τον επόμενο άθλο του.