Η Ελλάδα στο Επίκεντρο του Πετρελαϊκού Εμπάργκο της Ε.Ε. κατά του Ιράν

Η προχθεσινή απόφαση το συμβουλίου υπουργών εξωτερικών της Ε.Ε. περί επιβολής πετρελαϊκού embargo κατά του Ιράν έφερε την Ελλάδα για μια ακόμη φορά στο επίκεντρο των εξελίξεων και των εσωτερικών διεργασιών σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Σύμφωνα με την ανωτέρω απόφαση θα υπάρξει σταδιακή αποδέσμευση των χωρών μελών από Ιρανικές εξαγωγές αργού έτσι ώστε από 1 Ιουλίου 2012 η Ε.Ε. να μην εισάγει ούτε ένα βαρέλι περσικού πετρελαίου. Οι χώρες που πλήττονται άμεσα είναι η Ισπανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ελλάδα οι οποίες μεταξύ τους, το 2011 εισήγαγαν περί τα 600.000 βαρέλια την ημέρα.

Η Ελλάδα αναλογικά με τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, πλήττεται περισσότερο καθ’ ότι το χρόνο που πέρασε κάλυψε περί το 30% των αναγκών της από Ιρανικό πετρέλαιο σε σύγκριση με την Ιταλία και την Ισπανία που κάλυψαν το 10% και την Γαλλία με λιγότερο του 5%. Οι δικαιολογημένες θέσεις της Ελλάδας, στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών διεργασιών που οδήγησαν στην χθεσινή απόφαση, επηρέασαν εν πολλοίς τον τρόπο υλοποίησης των κυρώσεων οι οποίες θα λάβουν τώρα την μορφή μιας σταδιακής μείωσης των εισαγωγών Ιρανικού αργού, μέσα σε διάστημα 5 μηνών και όχι άμεσα όπως αρχικά απαιτούσε σχεδόν εκβιαστικά ο Αμερικανό – Βρετανικός άξονας. Επιπλέον, μετά από επιμονή της Αθήνας, συμφωνήθηκε όπως υπάρξει συντονισμένη προσπάθεια από τις Βρυξέλλες για την εξασφάλιση πετρελαϊκών προμηθειών από άλλες χώρες παραγωγής για την κάλυψη των αναγκών που θα προκύψουν από την διακοπή των εμπορικών σχέσεων με το Ιράν.

Κάτι που δεν συζητήθηκε ακόμη, τουλάχιστον επίσημα, είναι η αποζημίωση των τεσσάρων χωρών από την οικονομική ζημία που θα υποστούν ως συνέπεια της απώλειας των Ιρανικών προμηθειών αργού το οποίο ως γνωστό επωλείτο με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους και σε πολύ ανταγωνιστικές τιμές. Η απώλεια αυτή θα πλήξει ιδιαίτερα δυο Ελληνικά διυλιστήρια, ΕΛΠΕ και Motoroil, όπου μεταξύ τους το 2011 προμηθεύτηκαν περίπου 4.5 εκατ. τόνους για τις ανάγκες της εσωτερικής αγοράς με τα ΕΛΠΕ να είναι ο κύριος αγοραστής με 3.0 εκατ. του Ιρανικού αργού.

Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του energia. gr, ο ρόλος της Ελλάδος στην εφαρμογή του πετρελαϊκού embargo κατά του Ιράν, που στόχο έχει να πλήξει την οικονομία της χώρας λόγω της άρνησης της Τεχεράνης να σταματήσει το πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου – το οποίο σύμφωνα με τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Ε.Ε. μπορεί να οδηγήσει στην κατασκευή πυρηνικών όπλων – θεωρείται κομβικός. Ο λόγος δεν είναι τόσο ότι η χώρα μας είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας Ιρανικού πετρελαίου στην Ευρώπη αλλά κυρίως ότι με τα εμπορικά της πλοία, τόσο τα υπό Ελληνική σημαία δεξαμενόπλοια όσο και αυτά που είναι Ελληνικών συμφερόντων υπό ξένη σημαία, διακινεί το μεγαλύτερο όγκο των Ιρανικών εξαγωγών, που ως γνωστό κατευθύνονται προς την λεκάνη του Ειρηνικού και την Άπω Ανατολή. Η ιδιαίτερα δύσκολη, για να μην πούμε απελπιστική οικονομική θέση, στην οποία ευρίσκεται σήμερα η Ελλάδα την καθιστούν ιδιαίτερα ευάλωτη στις Αμερικανικά υποκινούμενες Ευρωπαϊκές θέσεις περί πλήρη αποκλεισμού του Ιράν με την προκλητική απαίτηση όπως Ελληνικά δεξαμενόπλοια να αρνούνται ναυλώσεις Ιρανικών πετρελαϊκών φορτίων.

Όπως επισημαίνουν εφοπλιστικοί κύκλοι βάσει της κείμενης νομοθεσίας η Ελληνική κυβέρνηση μόνο συστάσεις μπορεί ν’ απευθύνει στους Έλληνες πλοιοκτήτες και τίποτε παραπάνω αφού δεν υπάρχει μηχανισμός εξαναγκασμού για την επιλογή φορτίων. Το πραγματικό πρόβλημα για των Ελληνικών συμφερόντων δεξαμενόπλοια προέρχεται από τις Αμερικανικές αρχές οι οποίες μπορούν ανά πάσα στιγμή και χωρίς προειδοποίηση ν’ αποκλείσουν την προσέγγιση πλοίων σε Αμερικανικά λιμάνια σε περίπτωση που αυτά έχουν μεταφέρει πρόσφατα Ιρανικό πετρέλαιο. Όμως οι οικονομικές κυρώσεις με επίκεντρο το πετρέλαιο δεν είναι κάτι το πρωτόγνωρο για τους Έλληνες πλοιοκτήτες και καπετάνιους οι οποίοι έχουν μακρόχρονη πείρα από παρόμοιες καταστάσεις στο παρελθόν (βλέπε κυρώσεις κατά της Ν. Αφρικής, της Ροδεσίας, της Β. Κορέας κλπ). Εφοπλιστικές πηγές, παρατηρούσαν ότι ναι μεν η παρούσα κατάσταση παρουσιάζει δυσκολίες ιδίως εάν σημειωθούν εχθροπραξίες στα Στενά του Ορμούζ, όπως ήδη προεξοφλείται από την πετρελαϊκή αγορά στο Λονδίνο, όμως η αναμενόμενη αύξηση των ναύλων για την διακίνηση Ιρανικού αργού θα καλύψει τα υψηλότερα ασφάλιστρα κινδύνου και θ’ αποζημιώσει ικανοποιητικά τους πλοιοκτήτες για το ρίσκο μεταφοράς και την έκθεση τους σε πιθανά αντίποινα από τις Αμερικανικές αρχές.