Μονάχα η Σαουδική Αραβία έχει τη δυνατότητα να ελέγχει την
τιμή του πετρελαίου, αλλά με την απόφασή της να θέσει την τιμή-στόχο από τα 75
στα 100 δολάρια ανά βαρέλι, ίσως το παράκανε. Όχι βραχυπρόθεσμα, καθώς τα διεθνή
γεγονότα ενισχύουν την επιρροή της στην αγορά, αλλά η σαουδική στρατηγική σπέρνει
τους σπόρους της καταστροφής της, τόσο εγχώρια, όσο και διεθνώς.
Το Ριάντ έχει το χέρι στη στρόφιγγα επειδή διαθέτει τα μεγαλύτερα
αποθέματα και ένα σχετικά χαμηλό κόστος παραγωγής. Το χέρι αυτό όμως επηρεάζεται
από τους περιορισμούς της εσωτερικής πολιτικής. Η Αραβική Άνοιξη άσκησε
πρωτοφανή πίεση στο καθεστώς για αλλαγές και η απάντησή του ήταν το να προσφέρει
υλικές απολαβές στο λαό. Πέρυσι, η κυβέρνηση έδωσε 129 δις δολάρια από τα ταμεία
της, αλλά η κίνηση αυτή είναι πολιτικώς και οικονομικώς μη βιώσιμη.
Οι δυσαρεστημένοι Σαουδάραβες πιθανότατα δεν θα εξαγοραστούν
με λίγα παραπάνω χρήματα. Τα προβλήματά τους δεν αφορούν μόνο τα υλικά αγαθά,
αλλά και τον συντηρητισμό και την πολιτική στασιμότητα. Το να ρίχνεις λεφτά στο
πρόβλημα μπορεί μετά από κάποιο καιρό να οδηγήσει ακόμα και σε πιο σκληρές
απαιτήσεις για πολιτική αλλαγή.
Ακόμα και αν οι δαπάνες απαλύνουν τις αντιδράσεις προσωρινά,
οι μακροπρόθεσμες πιέσεις δεν πρέπει να αποκλειστούν. Το ΔΝΤ εκτιμά ότι ο προϋπολογισμός
μπορεί να εξισορροπηθεί μόνο με μια τιμή της τάξης των 80 δολαρίων, δηλαδή
20-25 δολάρια ψηλότερα από ότι πριν μια δεκαετία. Η τάση αυτή θα μπορούσε να
επεκταθεί ακόμα περισσότερο, αν κάθε αναταραχή αντιμετωπίζεται με νέες δαπάνες
οι οποίες είναι μη αναστρέψιμες. Καθώς χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερα
πετρελαϊκά έσοδα για την κατανάλωση, κάθε προοπτική δόμησης μιας παραγωγικής
οικονομίας καθίσταται όλο και πιο μακρινή.
Το Ριάντ θα πρέπει επίσης να μην λαμβάνει ως δεδομένη την
ικανότητα για αύξηση των τιμών. Οι διαταραχές της παραγωγής στη Λιβύη και το Ιράν
της επιτρέπουν να αυξάνει την τιμή δίχως να μειώνει την παραγωγή της και έτσι
εξισορροπεί τα πράγματα. Αλλά αυτό δεν θα διαρκέσει ες αεί και μια μόνιμα υψηλή
τιμή αργού θα οδηγήσει τους εισαγωγείς στο να μειώσουν την ζήτησή τους.
Πέρυσι ήταν το πρώτο πλήρες έτος κατά το οποίο η μέση τιμή
του
Brent
κυμάνθηκε άνω των 100 δολαρίων ανά βαρέλι. Αυτός θα είναι ο νέος,
επώδυνος κανόνας και η αλλαγή της στάσης της Σαουδικής Αραβίας δεν αφήνει χώρο
για άλλες απόψεις στον
OPEC.
Όμως, αν η παγκόσμια οικονομία υποφέρει αρχικά, εν τέλει θα προσαρμοστεί. Η αγορά δουλεύει: Οι καταναλωτές θα απαντήσουν
πληρώνοντας για άλλες, πιο αποδοτικές πηγές και τεχνολογίες. Οι κυβερνήσεις που
ανησυχούν για την ενεργειακή ασφάλεια ή την Κλιματική Αλλαγή μπορεί να βοηθήσουν
την όλη διαδικασία. Η τακτική του Ριάντ του τύπου «πληρώνω και αγοράζω χρόνο»
δεν είναι σοφή. Μπορεί στο τέλος να προκαλέσει περισσότερα προβλήματα στο
εσωτερικό και στο εξωτερικό.