Νέα δεδομένα στην αγορά
πετρελαίου φέρνει η επιβολή πετρελαϊκού εμπάργκο στις εξαγωγές ιρανικού αργού
από την Ε.Ε. Βάσει της απόφασης που ελήφθη την περασμένη Δευτέρα (23/1/12) κατά
την διάρκεια του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων στις Βρυξέλλες, δόθηκε
παράταση ισχύος των υπαρχόντων συμβολαίων έως τον Ιούλιο.
Πρόκειται για τις
σκληρότερες κυρώσεις που έχει λάβει η Ε.Ε. στα χρόνια που μετρά η αντιπαράθεση
με το Ιράν και πέραν της επιβολής πετρελαϊκού εμπάργκο περιλαμβάνεται και το
«πάγωμα» των περιουσιακών στοιχείων της ιρανικής κεντρικής τράπεζας. Ωστόσο το
εμπάργκο ενέχει τον κίνδυνο εκτίναξης
των τιμών του πετρελαίου και μάλιστα σε μια περίοδο οικονομικής κρίσεως. Η Ε.Ε.
μίλησε για αποφασιστικό βήμα και κλιμάκωση των πιέσεων προκειμένου να επιστρέψει η Τεχεράνη στο
τραπέζι των διαπραγματεύσεων για τον τερματισμό του αμφιλεγόμενου πυρηνικού
προγράμματος.
Άμεση ήταν η αντίδραση
και της συμμάχους
της Τεχεράνης, Ρωσίας. Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρώφ
καταδίκασε τις «μονομερείς κυρώσεις» της Ε.Ε. εις βάρος του Ιράν, τονίζοντας
ότι δεν πρόκειται να συμβάλλουν στην επίτευξη προόδου. Ακόμη, ανέφερε ότι η
Ρωσία θεωρεί ότι υπάρχουν πιθανότητες να ξαναρχίσουν συνομιλίες μεταξύ των
διεθνών δυνάμεων και του Ιράν για το πυρηνικό πρόγραμμα της ισλαμικής
δημοκρατίας. Το δε Ισραήλ δεν έκρυψε την ικανοποίηση του. Ο πρωθυπουργός
Βενιαμίν Νετανιάχου χαιρέτησε την επιβολή του πετρελαϊκού εμπάργκο, προσέθεσε
όμως ότι όλα θα κριθούν εκ του αποτελέσματος.
Απειλές της Τεχεράνης
Αντιδράσεις
υπήρξαν και από την Τεχεράνη. Λίγες ώρες μετά την έγκριση των κυρώσεων από το
Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων στις Βρυξέλλες, ο Ιρανός αντιπρόεδρος της επιτροπής
διεθνών υποθέσεων και εθνικής ασφάλειας, Μοχάμαντ Κοσαρί απείλησε με κλείσιμο
της στρατηγικής σημασίας Στενών του Ορμούζ. Σε δηλώσεις του στο ημιεπίσημο
πρακτορείο «
Fars», ο
Κοσαρί δήλωσε ότι εάν εμποδιστεί η ομαλή
ροή όσον αφορά στην πώληση του ιρανικού πετρελαίου, τα Στενά του Ορμούζ
οπωσδήποτε θα κλείσουν».
Ευρωπαίοι
αξιωματούχοι αναγνωρίζουν πως η κίνηση αυτή μπορεί να αποδειχθεί ριψοκίνδυνη,
οδηγώντας σε άνοδο τις τιμές του πετρελαίου την στιγμή που η Δύση βρίσκεται
αντιμέτωπη με την κρίση της οικονομίας. «Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι (οι
κυρώσεις) δεν θα αποσταθεροποιήσουν την παγκόσμια αγορά πετρελαίου», δήλωσε
ανώτατος Ευρωπαίος αξιωματούχος.
Σημειωτέον
ότι το Ιράν την δεύτερη μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγό χώρα του ΟΠΕΚ μετά την
Σαουδική Αραβία και περίπου το 20% των εξαγωγών πετρελαίου διατίθεται στην Ευρώπη. Το μεγαλύτερο ποσοστό εξάγεται
στην Ασία, με την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ να επιχειρούν τώρα να πιέσουν τις χώρες της
περιοχής να μειώσουν τις αγορές τους για να ενισχυθεί η πίεση στην Τεχεράνη. Το
καθεστώς του Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ έχει απειλήσει ότι θα απαντήσει στο
εμπάργκο κλείνοντας τα στρατηγικής σημασίας Στενά του Ορμούζ, από όπου περνά το
ένα τρίτο των διεθνών θαλάσσιων μεταφορών πετρελαίου. Οι ΗΠΑ έχουν διαμηνύσει
ότι θα κρατήσουν ανοικτή της ζωτικής σημασίας θαλάσσια δίοδο, μη αποκλείοντας
το ενδεχόμενο αντιπαράθεσης.
Διασφάλιση Τροφοδοσίας
Κατά
την διάρκεια των διαπραγματεύσεων μεταξύ των 27 χωρών- μελών της Ε.Ε., η Ελλάδα
και άλλες νοτιοευρωπαϊκές χώρες άσκησαν ισχυρές πιέσεις, ζητώντας περίοδο
χάριτος για να περιορίσουν το δικό τους οικονομικό κόστος. Έπειτα από την
σκληρή διαπραγμάτευση, η απόφαση με την οποία απαγορεύεται στις 27 χώρες της
Ε.Ε. να εισάγουν πετρέλαιο από το Ιράν θα τεθεί σε ισχύ από την 1η
Ιουλίου του 2012. Μέχρι τότε τα υφιστάμενα συμβόλαια προμήθειας πετρελαίου από
το Ιράν θα μπορούν αν εκτελούνται. Επίσης προβλέπεται ότι τον Μάιο του 2012 η
απόφαση απαγόρευσης εισαγωγής ιρανικού πετρελαίου θα επαναξιολογηθεί
προκειμένου να διασφαλισθεί η ομαλή τροφοδοσία των ευρωπαϊκών χωρών.