Αν η στρατηγική γενικά για τις αποκρατικοποιήσεις οφείλει να είναι καλά σχεδιασμένη μία φορά, ειδικά στον ενεργειακό τομέα θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη απείρως περισσότερες. Λάθη και προχειρότητα δεν συγχωρούνται, γιατί οι συνέπειες θα είναι ανυπολόγιστες.
Εδώ και αρκετό καιρό το energia, είτε με ρεπορτάζ, είτε με σχόλια, επέμενε ότι η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ δεν μπορεί να γίνει «πακέτο» με το ΔΕΣΦΑ, γιατί κάτι τέτοιο θα προσέκρουε στους κανόνες του κοινοτικού ανταγωνισμού. Για το λόγο αυτό, μας έκανε εντύπωση το γεγονός ότι υπήρξε στροφή 180 μοιρών από πέρσι το καλοκαίρι στο θέμα αυτό. Ενώ, δηλαδή, αρχικά, η κυβέρνηση φάνηκε να πριμοδοτεί υπέρ της ξεχωριστής πώλησης, στη συνέχεια και λίγο πριν εκπνεύσει το 2011, νομοθετική ρύθμιση άφηνε ανοικτό το θέμα της κοινής πώλησης.
Πριν καλά-καλά στεγνώσει το μελάνι αυτής της ρύθμισης και ενώ διέρρεε από το αρμόδιο Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων ότι ξένοι επενδυτές επιθυμούν να γίνει πακέτο η πώληση, ήρθε το μαντάτο από την Κομισιόν, η οποία προειδοποίησε με σαφήνεια την κυβέρνηση ότι η κοινή πώληση προσκρούει στην «καρδιά» του κοινοτικού ανταγωνισμού.
Η εξέλιξη αυτή επιτρέπει τη διαπίστωση ότι οι επιχειρούμενες αποκρατικοποιήσεις υπακούουν στα θέλω ξένων επενδυτών και δεν έχουν καμία σχέση με κεντρικό σχεδιασμό. Μοιάζουν, δηλαδή, για να χρησιμοποιήσουμε μια έκφραση του συρμού, να είναι «χύμα στο κύμα». Αυτή η τακτική, όμως, ενέχει πολλούς κινδύνους. Να ξεπουλήσουμε επιχειρήσεις με στρατηγικό χαρακτήρα, μόνον και μόνον για να εισρεύσουν κάποια κεφάλαια για την αιμοδότηση της πολύπαθης οικονομίας και να απεμπολήσουμε εθνικές στρατηγικές, που υιοθετήθηκαν με ευλάβεια από όλες τις κυβερνήσεις κατά την τελευταία δεκαετία.
Η περίπτωση της ΔΕΠΑ έχει όλα αυτά τα χαρακτηριστικά. Την περασμένη εβδομάδα το energia έφερε στο φως τις κατηγορηματικές αντιδράσεις της Κομισιόν, που βάζει ισχυρό βέτο στην πώληση ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ ως πακέτο. Το σχετικό ρεπορτάζ δεν επιδέχεται καμία αμφισβήτηση, και προφανώς γι αυτό και δεν διαψεύσθηκε από πουθενά.
Η ΔΕΠΑ δεν είναι μια τυχαία εταιρία. Πέρα από τον ευαίσθητο ρόλο της κάλυψης των αναγκών της χώρας σε φυσικό αέριο, υπηρετεί και προωθεί με συνέπεια από το 2000 την εθνική στρατηγική για τους αγωγούς, μια στρατηγική η οποία αναδεικνύει τη χώρα μας σε κρίσιμο κόμβο διαμετακόμισης του προϊόντος προς τις ευρωπαϊκές αγορές.
Αυτή η παράμετρος είναι πολύ κρίσιμη. Άραγε την έχουν λάβει υπόψη τους αυτοί που σχεδιάζουν τις αποκρατικοποιήσεις; Ενδιαφέρονται να συνεχισθεί η ίδια πολιτική ή εστιάζουν μόνον σε μια εισπρακτική λογική;
Πολύ φοβούμαστε ότι συμβαίνει το τελευταίο. Και δεν το λέμε τυχαία αυτό. Από τις υπάρχουσες πληροφορίες, υπάρχουν αρκετά Fund τα οποία έχουν προσεγγίσει τράπεζες, εκδηλώνοντας ενδιαφέρον για την αγορά της ΔΕΠΑ, του ΔΕΣΦΑ, αλλά και των ΕΠΑ, ως πακέτο. Θα πείτε. Κακό είναι αυτό;
Αν περιορισθούμε σε μια επιφανειακή ανάγνωση, θα συμφωνήσουμε ότι δεν είναι κακό. Οι άνθρωποι τα λεφτά τους θέλουν να φέρουν, να πούμε όχι, εν μέσω οικονομικής κρίσης;
Καμία αντίρρηση. Αρκεί να μη συμβεί ό,τι συνέβη με την Wind και την Carrefour. Τις οποίες εξαγόρασαν Fund, τις φόρτωσαν με υψηλό δανεισμό, για να βγάλουν τα λεφτά τους οι άνθρωποι και τώρα ποιος τον είδε τον Παναγή. Η μεν Wind έσπασε σε διάφορα κομμάτια, ενώ θεωρείται ζήτημα χρόνου να κλείσει η Carrefour, αφήνοντας απίστευτα φέσια στην αγορά.
Η ΔΕΠΑ είναι μια απολύτως υγιής επιχείρηση σε ό,τι αφορά το δανεισμό της. Είναι μηδενικός. Συνεπώς, θα πρέπει με πολύ προσοχή να επιλεγεί, όταν έρθει το πλήρωμα του χρόνου, ο καινούριος ιδιοκτήτης της. Καλά είναι τα κεφάλαια, αλλά έχει σημασία από πού θα προέρχονται.
Η αναβολή της ιδιωτικοποίησης της, μετά το ραβασάκι της Κομισιόν, υπό αυτήν την έννοια, μάλλον καλό θα μας κάνει. Πρώτον, γιατί θα πρέπει να ξαναδούμε, με σοβαρότητα αυτή τη φορά, το διαχωρισμό ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ και στη συνέχεια την πώληση τους. Δεύτερον, γιατί οφείλει το ελληνικό δημόσιο, ειδικά στην περίπτωση της ΔΕΠΑ, να θέσει έναν όρο απαράβατο κατά τη διαδικασία πώλησης του ποσοστού του. Ότι θα συνεχισθεί απαραβίαστη η στρατηγική της για τους αγωγούς, που έχει εθνικό ενδιαφέρον. Τρίτον, η επιλογή της νέας ιδιοκτησίας θα πρέπει να γίνει με εξαιρετική προσοχή και διαφάνεια, για να εξασφαλισθεί ότι δεν θα περάσει σε χέρια Fund, που το μόνον που τους νοιάζει είναι να αυγατίσουν τα λεφτά τους.
Μόνον με αυτές τις προϋποθέσεις οφείλουμε να ανοίξουμε τη διαδικασία πώλησης της ΔΕΠΑ. Όλα τα άλλα θα είναι εκ του πονηρού και θα καταλήξουν σε εθνική απώλεια. Καλά τα φράγκα, αλλά τελειώνουν γρήγορα και αφήνουν πίσω κουφάρια. Ακούει κανείς;