Αν μάς πείθει για κάτι η πρόσφατη ανακοίνωση του γερμανικού Υπουργείου
Οικονομικών για το «Ήλιος» – πέραν της προχειρότητας με την οποία διατυπώθηκε η
ιδέα – είναι η απροθυμία της πολιτικής ηγεσίας της πιο ισχυρής χώρας της Ένωσης
να αποτελέσει η Γερμανία την «ατμομηχανή» προς τις «Ηνωμένες Πολιτείες της
Ευρώπης».
Και το παράδειγμα αυτό και οι κατά καιρούς απορρίψεις ιδεών
για ένα «Σχέδιο Μάρσαλ» για τον Νότο της Ε.Ε. εκ μέρους της Γερμανίας, αλλά και
η συστηματική αποφυγή μετατροπής της ΕΚΤ σε ένα Fed (Ομοσπονδιακή Τράπεζα των
ΗΠΑ) της Ευρωζώνης δείχνουν πως η Γερμανία δεν σκοπεύει να επιτελέσει ούτε τον
ρόλο που ανέλαβαν οι ΗΠΑ μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο για το σύνολο του δυτικού
κόσμου, ούτε, ακόμη, και οι Βόρειοι μετά το τέλος του Αμερικανικού Εμφυλίου για
το σύνολο της Αμερικανικής Ομοσπονδίας, που, μετά την εσωτερική σύρραξη,
αποδύθηκε σε υλοποίηση «μέγκα-πρότζεκτ» (π.χ. σιδηρόδρομος). Αντίθετα, η Γερμανία,
επιχειρεί να αποκομίσει μονομερώς σε οικονομικό αλλά και σε πολιτικό επίπεδο τα
οφέλη της συμμετοχής σε μία «ατελή ομοσπονδία» - όπως είναι η Ε.Ε. Ωστόσο, όσο
η προοπτική που ανοίγεται είναι η μετατροπή της Ε.Ε. σε έναν γεωοικονομικό χώρο
μόνιμης ύφεσης, τόσο πιο έντονες αναμένεται να είναι οι τάσεις χαλάρωσης της
κοινής πορείας των χωρών-μελών και οι πιθανότητες επανεθνικοποίησης πολιτικών.
Στο πλαίσιο της τακτικής αυτής εντάσσεται αυτό που, από την
στήλη αυτή, έχουμε χαρακτηρίσει «γερμανικό μαρτύριο της σταγόνας» και το οποίο
αποσκοπεί στο να εκμαιεύσει εκβιαστικά από τους υπόλοιπους εταίρους – και την τελευταία
στιγμή- θεσμικές μεταρρυθμίσεις σύμφωνες με την οπτική της Γερμανίας. Έτσι,
κάθε φορά που- με όχημα την ελληνική κρίση, κυρίως - αναβάλλεται ή δεν
ολοκληρώνεται (καλή ώρα …) κάποιο Eurogroup, οι Γερμανοί βρίσκουν την ευκαιρία
να ξαναθέσουν επί τάπητος τις σχετικές φόρμουλες για το μέλλον της Ε.Ε.
Και πάντα πίσω από την τακτική τους υποφώσκει η
απειλή-μπλόφα, ότι η Γερμανία (συνοδευόμενη από τις χώρες ΑΑΑ – και την
συρόμενη Γαλλία, του νέου «Ναπολέοντος Γ’» Νικολά Σαρκοζί) θα αποχωρήσει από
την Ευρωζώνη. Για να κάνει τι; Άγνωστο και ομιχλώδες! Επιστροφή σε ονειρώξεις
του 19ου αιώνος περί «ιδιαίτερου γερμανικού δρόμου» (Sonderweg) και
μεσευρωπαϊκούς πειραματισμούς –σαν αυτούς του Κάιζερ μετά την αποπομπή του
Μπίσμαρκ, που έστρωσαν τον δρόμο για τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο – ή αυτοσχεδιασμούς
για «στρατηγική σύζευξη» με τη Ρωσία, αναιρώντας τουλάχιστον 50 χρόνια
πολιτικής «πρόσδεσης στη Δύση» (Westbindung), που χάραξε ο Αντενάουερ, ο
κορυφαίος πολιτικός της μεταπολεμικής Γερμανίας, και που ακολούθησαν με θρησκευτική
ευλάβεια όλοι οι διάδοχοί του, ανεξαρτήτως κομματικής προέλευσης;
Τα παραπάνω σενάρια είναι αυτά που αναιρεί με χαρακτηριστική
ευστοχία το πρόσφατο άρθρο του Wolgfang Munchau, στους Financial Times, για το
αν θα μπορούσε η Γερμανία να γίνει BRIC, δηλ. μία μεσαίου μεγέθους χώρα σαν την
Ινδία, την Κίνα, τη Ρωσία και τη Βραζιλία, που θα στεκόταν άνετα εκτός
ευρωζώνη, απαλλαγμένη από τις ευθύνες της «ατμομηχανής» της ευρωπαϊκής
ενοποίησης. Το άρθρο καταλήγει στο αποστομωτικό συμπέρασμα ότι αν η Γερμανία
οδεύσει προς τη ζώνη των χωρών BRIC, τότε πολλές εταιρίες – ακόμη και γερμανικές – «θα δελεαστούν να μετεγκατασταθούν στην περιφέρεια της
ευρωζώνης, που θα έχει πιο ελκυστική συναλλαγματική ισοτιμία. Θα είναι η ύστατη
ειρωνεία. Οι υποστηρικτές της εξόδου της Γερμανίας από την ευρωζώνη θα
ανακαλύψουν ότι η θεωρία τους δεν είναι βιώσιμη λύση ούτε πολιτικά ούτε
οικονομικά. Η Γερμανία είναι μία πολύ παλιά και πλούσια ευρωπαϊκή χώρα, της
οποίας ο πληθυσμός μειώνεται.
Είναι με άλλα λόγια το ακριβώς αντίθετο από μία χώρα BRIC»
(μετάφρ. Euro2day.gr).
Εμείς, απλά, να επισημάνουμε, αντί επιλόγου, πως ο πολιτικός
χρόνος τρέχει με καταιγιστικούς ρυθμούς και για την κυρία Μέρκελ, που μετά τις
προσεχείς γαλλικές εκλογές, θα χάσει τον πειθαναγκαζόμενο από αυτήν σημερινό
Γάλλο πρόεδρο, τη στιγμή, μάλιστα, που η συνταγή των «Μνημονίων» εμφανίζει
μεγάλα και σοβαρά προβλήματα και στην Πορτογαλία και την Ιρλανδία, ενώ και οι προοπτικές της ιταλικής οικονομίας, παρά τον σχηματισμό της κυβέρνησης Μόντι, κάθε άλλο παρά ευοίωνες είναι. Και αν ο τρόπος με τον οποίο διατυπώνεται η ιδέα του «Ήλιος» μάς προδιαθέτει για τη συνολική γερμανική οπτική απέναντι στο μέλλον της ευρωπαϊκής ενοποίησης, εύλογα συμπεραίνουμε ότι οι εξελίξεις στο μέτωπο της ύφεσης στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης, θα
επηρεάσουν αποφασιστικά τις επικείμενες αποφάσεις για το μέλλον της «θεσμικής αρχιτεκτονικής» της Ε.Ε.