Η Ανησυχία για την Επάρκεια Πετρελαϊκής Προμήθειας Οδηγεί τις Τιμές στα Ύψη

Την περασμένη εβδομάδα (1/3), το συμβόλαιο πετρελαίου του Brent σημείωσε ενδοσυνεδριακά νέο ρεκόρ στα 128,40 δολάρια το βαρέλι στο ICE του Λονδίνου, ενώ η ποικιλία WTI επίσης για παραδόσεις Απριλίου, έκλεισε στα 110,55 δολάρια στο NYMEX της Ν. Υόρκης. Οι τιμές αυτές είναι οι υψηλότερες που έχουν σημειωθεί από το 2008 και αποτελούν σαφή ένδειξη της στενότητας, από πλευράς προμήθειας, που παρατηρείται τις τελευταίες εβδομάδες στη διεθνή αγορά.

Μπορεί η απότομη άνοδος της τιμής του αργού την περασμένη Πέμπτη να οφείλετο σε πληροφορίας περί σαμποτάζ σε αγωγό πετρελαίου στη Σαουδική Αραβία από τρομοκρατική οργάνωση, κάτι το οποίο διεψεύσθη από το Ριάντ λίγες ώρες αργότερα, όμως είναι ενδεικτικό του τεταμένου κλίματος που κυριαρχεί στις αγορές αργού και προϊόντων.

Μπορεί έως τώρα, δηλαδή τις τελευταίες 3-4 εβδομάδες, οι ανοδικές πιέσεις του πετρελαίου να οφείλοντο στην πολεμική ατμόσφαιρα που επικρατούσε και επικρατεί στον Περσικό Κόλπο, όπου η παρουσία ισχυρής δύναμης του 5^ου Αμερικανικού Στόλου εν μέσω πολεμικών γυμνασίων και αεροναυτικών ασκήσεων του Ιράν κάθε άλλο παρά αίσθημα ασφαλείας εμπνέει, όμως τις περασμένες ημέρες γίνεται ολοένα και πιο φανερός ο ανταγωνισμός μεταξύ διϋλιστηρίων και traders για την εξασφάλιση φορτίων αργού και προϊόντων.

Σύμφωνα με παράγοντες της διεθνούς αγοράς πετρελαίου, αυτό σημαίνει ότι κάπου υπάρχει σοβαρό έλλειμμα στην τροφοδοσία, για αυτό και παρατηρείται μια έντονη ανησυχία στην αγορά φυσικών προϊόντων για την επόμενη ημέρα. Είναι ενδεικτικό ότι η τιμή του καλαθιού των ποικιλιών αργού του OPEC, μια βασική σταθερά που χαρακτηρίζει τις τιμές της αγοράς φορτίων αργού, την περασμένη Παρασκευή διαμορφώθηκε στα υψηλά των 122,08 δολαρίων το βαρέλι, σύμφωνα με ανακοίνωση του οργανισμού στη Βιέννη.

Προς επιβεβαίωση των ανωτέρω έρχεται η μηνιαία έκθεση της Αμερικανικής Υπηρεσίας Ενέργειας (ΕΙΑ) να παρατηρήσει ότι η παγκόσμια ζήτηση κατά τους πρόσφατους δύο μήνες του χρόνου αυξήθηκε σε ασυνήθιστα για την εποχή επίπεδα ενώ παράλληλα σημειώθηκε μείωση της παραγωγής και των εξαγωγών από χώρες και περιοχές όπως το Νότιο Σουδάν, η Συρία, η Υεμένη και η Βόρειος Θάλασσα και ασφαλώς το Ιράν.

Σε ότι αφορά το Ιράν και τη Συρία, οι επισημάνσεις της ΕΙΑ κρύβουν μεγάλη δόση ειρωνείας, καθώς είναι οι ΗΠΑ και η πολιτική τους έναντι των δύο αυτών χωρών που υποχρέωσε την Ε.Ε. να επιβάλει εμπάργκο στις αγορές αργού και προϊόντων που προέρχονταν από αυτές. Έτσι, οι εξαγωγές των δύο αυτών χωρών έχουν ήδη μειωθεί 90% στην περίπτωση της Συρίας και 30-35% στην περίπτωση του Ιράν.

Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι από τις αρχές του έτους έχουν λείψει 0,8-1,0 εκατ. βαρέλια ανά ημέρα από την παγκόσμια αγορά, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Energia. gr, ποσότητα η οποία δεν έχει αναπληρωθεί επαρκώς από τους παραγωγούς άλλων χωρών, καθώς στην παρούσα συγκυρία παρουσιάζονται τεχνικά και οικονομικά προβλήματα ταυτόχρονα σε αρκετές χώρες με αποτέλεσμα την μείωση της παραγωγικής ικανότητας.

Δεν είναι τυχαίο εξ άλλου ότι τα παγκόσμια πετρελαϊκά αποθέματα (βλέπε ΟΟΣΑ) βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας πενταετίας, στα 900 εκατ. βαρέλια ανά ημέρα, ενώ τα ευρωπαϊκά αποθέματα στο χαμηλότερο σημείο των 15 τελευταίων ετών.

Ένας ακόμα λόγος έντονης ανησυχίας μεταξύ των αγοραστών αργού, κυρίως των διϋλιστηρίων, και των oil traders έχει να κάνει με το μειωμένο επίπεδο εφεδρικής παραγωγικής δυνατότητας, δηλαδή το spare capacity, του OPEC. Με δεδομένο ότι όλες οι άλλες χώρες του καρτέλ παράγουν στην μέγιστη δυναμικότητά τους ( full capacity), εκτός βεβαίως του Ιράν το οποίο απομονώνεται όλο και περισσότερο, το spare capacity του OPEC ταυτίζεται πλέον με αυτό της Σαουδικής Αραβίας, η οποία θεωρείται ως ο παραγωγός-εκκρεμές ( swing producer), καθώς διαθέτει την απαράμιλλη ικανότητα, λόγω τεχνικής υποδομής και κοιτασμάτων, να αυξομειώνει κατά το δοκούν την παραγωγή της.

Όμως, η εφεδρική παραγωγική δυνατότητα της Σαουδικής Αραβίας έχει μειωθεί στα 2,0 εκατ. βαρέλια την ημέρα, έναντι 4,0 εκατ. βαρελιών που διέθετε το 2010, και έτσι υπάρχει διάχυτος προβληματισμός για το εάν το Βασίλειο θα μπορέσει να ανταποκριθεί στη ζήτηση της παγκόσμιας αγοράς. Σύμφωνα με την τελευταία μηνιαία έκθεση του ΙΕΑ στο Παρίσι, η Σαουδική Αραβία παρήγαγε 9,9 εκατ. βαρέλια την ημέρα τον Ιανουάριο, δηλαδή τον μεγαλύτερο όγκο των τελευταίων 30 ετών. Η τωρινή προσπάθεια της Σαουδικής Αραβίας να καλύψει την παγκόσμια έλλειψη δεν μπορεί να συγκριθεί με πέρυσι τέτοια εποχή, όταν και πάλι είχε παρατηρηθεί έλλειψη λόγω του πλήρη μηδενισμού της παραγωγής της Λιβύης αποτέλεσμα των εκεί εχθροπραξιών. Τότε η Σαουδική επέμβαση μαζί με την αποδέσμευση ποσοτήτων από τα στρατηγικά αποθέματα των ΗΠΑ είχαν αποδειχθεί σωτήριες για τον έλεγχο των τιμών. Σήμερα κάτι τέτοιο δεν είναι εύκολο να επαναληφθεί.

Τότε δεν υπήρχε πρόβλημα με την παραγωγή άλλων χωρών ενώ σήμερα η κατάσταση είναι τελείως διαφορετική. Η άφρων απόφαση της ΕΕ για αποκλεισμό του Ιράν από τις διεθνείς αγορές οδηγεί πλέον τις τιμές σε άλλα επίπεδα και την παγκόσμια αγορά σε άλλη διάσταση. Μένει να δούμε εάν όταν οι τιμές ξεπεράσουν τα $150 ή $160 το βαρέλι, ΗΠΑ και ΕΕ θ’ αποφασίσουν ν’ αλλάξουν ρώτα.

Χθες το βράδυ η τιμή του Brent στο ICE του Λονδίνου εκινείτο στο επίπεδο των $123,870 το βαρέλι.