Συνέντευξη στην εφημερίδα Free Sunday
παραχώρησε ο υπουργός, κ. Παπακωνσταντίνου, όπου αναφέρθηκε ιδιαίτερα στο ζήτημα
των ερευνών υδρογονανθράκων και της όλης προσπάθειας που διεξάγει το ΥΠΕΚΑ. Τόνισε
μεταξύ άλλων ότι εντός του έτους θα προκηρυχθούν οι διαγωνισμοί και για τις υπόλοιπες
περιοχές.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ:Πόσο σύντομα
μπορεί να προσδοκά το ελληνικό κράτος έσοδα από τις έρευνες για πετρέλαιο; Τι
ενδείξεις έχετε ότι υπάρχουν σημαντικά κοιτάσματα στη χώρα μας πέρα από το
ενδιαφέρον των εταιρειών για τις έρευνες;
Γ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ:Καταρχάς, να επισημάνω το ότι σήμερα υπάρχουν ξανά εξελίξεις στον
τομέα της έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων, μετά από μία μακρά περίοδο
αδράνειας, κάτι εξαιρετικά θετικό και συνεπές με τις προτεραιότητες της
ενεργειακής μας πολιτικής και της ευρύτερης αναπτυξιακής στρατηγικής της χώρας.
Ως προς τα ενδεχόμενα κοιτάσματα, υπάρχουν δύο ειδών περιοχές: αυτές που έχουν
ερευνηθεί στο παρελθόν και υπάρχουν ήδη χαραγμένα «οικόπεδα», για να αρχίσει η
εκμετάλλευση, και οι νέες περιοχές, που είναι σχεδόν ανεξερεύνητες και για τις
οποίες πρέπει να προηγηθεί η βασική σεισμική έρευνα. Στην πρώτη κατηγορία,
υπάρχουν πάνω από 10 περιοχές. Έχουμε ήδη προκηρύξει τις τρεις πρώτες – στον
Πατραϊκό, τα Ιωάννινα και το Κατάκολο όπου εκτιμάται ότι υπάρχουν συνολικά 250 εκατ.
βαρέλια πετρελαίου – ενώ για όλα τα υπόλοιπα οικόπεδα θα βγουν οι διαγωνισμοί
μέσα στο 2012. Από αυτά μπορούμε να περιμένουμε γεωτρήσεις και έσοδα άμεσα,
δηλαδή μέσα στους επόμενους 24 μήνες. Στη δεύτερη κατηγορία περιοχών, τις
«ανεξερεύνητες», ο χρόνος ωρίμανσης της έρευνας, με βάση τη διεθνή εμπειρία,
είναι περίπου επτά χρόνια, ο οποίος θέλουμε και επιχειρούμε να συρρικνωθεί. Γι
αυτό και είμαστε ικανοποιημένοι που η χώρα μας προσέλκυσε το ενδιαφέρον των
οχτώ από τις μεγαλύτερες και πιο έμπειρες εταιρίες σε αυτού του είδους έρευνες.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ:Τι σημαίνει το
μνημόνιο συνεργασίας με την Κύπρο και το Ισραήλ για την ενεργειακή ασφάλεια της
Ελλάδας; Πώς επηρεάζει τη διπλωματία των αγωγών φυσικού αερίου;
Γ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ:Η ανακάλυψη κοιτασμάτων στην Κύπρο και το Ισραήλ, αλλά και η
δυνητική ανακάλυψη κοιτασμάτων στην Ελλάδα δημιουργούν σαφώς ένα νέο πόλο πηγών
φυσικού αερίου, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Ευρώπη. Αυτή η νέα
πραγματικότητα που διαμορφώνεται είναι εξαιρετικής σημασίας για τη χώρα μας.
Συμβάλλει σαφώς στην αύξηση της ενεργειακής μας αυτονομίας, στη διαφοροποίηση
των πηγών και μας ενισχύει ως ενεργειακό κόμβο της ευρύτερης περιοχής. Το
τριμερές μνημόνιο θα θέσει το πλαίσιο της ενδεχόμενης κοινής δράσης και
συνεργασίας μεταξύ μας σε θέματα υποδομών διακίνησης ενεργειακών πόρων στην
περιοχή, στο βαθμό που θα είναι προς το συμφέρον των τριών χωρών. Είναι,
ωστόσο, σημαντικό ότι ήδη διαφαίνεται να υπάρχει μια συναντίληψη ως προς τη
σημασία των ερευνών υδρογονανθράκων σε σχέση με τη γεωστρατηγική μας θέση στην
ευρύτερη περιοχή.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ:Οι υπηρεσίες που
είναι υπεύθυνες για την προστασία του περιβάλλοντος (δασονομία, φορείς
διαχείρισης δρυμών, επιθεωρητές περιβάλλοντος) έχουν τους πόρους που
χρειάζονται για να κάνουν καλά τη δουλειά τους; Πόσο πιο δύσκολη έχει καταστεί
η χρηματοδότησή τους σε συνθήκες μνημονίου; Γίνονται προσπάθειες στρατολόγησης
του εθελοντικού τομέα (ΜΚΟ) για να στηρίξει την προσπάθεια;
Γ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ:Θα μιλήσω με λίγους αριθμούς: οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος, πέραν
των κονδυλίων από τον Τακτικό Προϋπολογισμό έχουν και 10 εκατ. ευρώ από το
ΕΠΠΕΡΑΑ (Υποστήριξη της ειδικής υπηρεσίας περιβάλλοντος) μέχρι το 2015. Οι
δασικές υπηρεσίες, πέραν των κονδυλίων του Τακτικού Προϋπολογισμού της
Διεύθυνσης Δασών (περίπου 10,5 εκατ. κυρίως για δασοπροστασία), όσο και των
περιφερειακών, 10 εκατ. ευρώ για το 2012 από το Πράσινο Ταμείο, έχουν και 171
εκατ. ευρώ και το Πρόγραμμα Αλ. Μπαλτατζής, 40 εκατ. κυρίως για πρόληψη
πυρκαγιών και άλλο ένα εκατομμύριο περίπου από το ΠΔΕ για άλλες δράσεις. Τέλος,
όλοι οι φορείς προστατευόμενων περιοχών έχουν χρηματοδότηση από το ΕΠΠΕΡΑΑ,
μέχρι το 2015 για έργα και δύο εκατ. ευρώ για τα έτη 2011-2012 από το Πράσινο
Ταμείο για λειτουργικές δαπάνες. Άρα, ακόμη και σε «συνθήκες Μνημονίου» δεν
στερούμε πόρους από ζωτικής σημασίας φορείς.
Δεν λύνονται όλα τα προβλήματα φυσικά
με χρηματοδότηση. Υπάρχουν και προβλήματα στελέχωσης, που επιχειρούμε να
λύνουμε με εσωτερικές μετατάξεις, αλλά και με εξωτερική υποστήριξη. Ειδικά για
τους περιβαλλοντικούς ελέγχους έχουμε προβλέψει τη διενέργεια, για πρώτη φορά,
συστηματικών ελέγχων από ιδιώτες πιστοποιημένους ελεγκτές, όπως άλλωστε έχουμε
κάνει και με τους ελεγκτές δόμησης. Σε κάθε περίπτωση, ο εθελοντισμός και η
βοήθεια των ΜΚΟ είναι πολύτιμοι, όχι μόνο γιατί παράγουν ουσιαστικό έργο
προστασίας περιβάλλοντος, αλλά και γιατί προάγουν τη συμμετοχή και την
ευαισθητοποίηση μέσα στην κοινωνία.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ:Πώς απαντάτε
στην κατηγορία ότι οι πόροι του Πράσινου Ταμείου, στη συντριπτική πλειοψηφία
τους, διοχετεύονται στην κάλυψη ελλειμμάτων του προϋπολογισμού αντί για την
αντιστάθμιση της τσιμεντοποίησης;
Γ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ:Αυτή η κατηγορία είναι απολύτως ανυπόστατη. Οι πόροι του Πράσινου
Ταμείου είναι στην τράπεζα και περιμένουν ώριμα έργα αντιστάθμισης της περιβαλλοντικής
επιβάρυνσης από τους δικαιούχους, που είναι κυρίως φορείς Τοπικής
Αυτοδιοίκησης, για να τα απορροφήσουν. Το Πράσινο Ταμείο έχει ανακοινώσει ένα
πρόγραμμα 400 εκατ. ευρώ για έργα αναβάθμισης του αστικού και του φυσικού
περιβάλλοντος έως το 2015. Μακάρι να υπήρχε μεγαλύτερη ζήτηση από τους
δικαιούχους για έργα προστασίας του περιβάλλοντος, και το λέω απολύτως
ειλικρινά.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ:Ανησυχείτε για
τις εμπλοκές που έχουν παρουσιαστεί σχετικά με το διαγωνισμό για τα έργα που
προβλέπει ο ΠΕΣΔΑ Αττικής; Υπάρχει φόβος ότι θα χαθούν τα κοινοτικά κονδύλια;
Υπάρχει σχεδιασμός για την πρόληψη και τη δραστική μείωση των απορριμμάτων που
καταλήγουν στην ταφή;
Γ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ:Θεωρώ επίτευγμα το γεγονός ότι έχουμε φτάσει να είμαστε έτοιμοι
για την προκήρυξη εδώ και εβδομάδες, σε σχέση με την κατάσταση που βρήκα τον
περασμένο Ιούλιο. Ανησυχώ γιατί η αδυναμία του ΕΔΣΝΑ, του αρμόδιου πλέον
οργάνου να συνεδριάσει, για να προχωρήσει ο διαγωνισμός είναι δυσανάλογος της
επιτακτικότητας της ανάγκης να προχωρήσουν τα έργα. Και δεν είναι μόνο τα
κονδύλια αλλά και το γεγονός ότι όλες οι μελέτες δείχνουν ότι η υπάρχουσα
υποδομή της Αττικής δεν θα επαρκεί σε τρία χρόνια από σήμερα.
Όσο για την πρόληψη: θεωρώ ότι
προχωρήσαμε δραστικά. Ο πρόσφατος νόμος για τα απόβλητα εισάγει μια νέα
προσέγγιση. Έγινε για πρώτη φορά υποχρεωτική η κατάρτιση σχεδίων για την
πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων, τα οποία θα εστιάζονται πλέον στις βασικές
περιβαλλοντικές επιπτώσεις και θα λαμβάνουν υπόψη ολόκληρο τον κύκλο ζωής των
προϊόντων και των υλικών. Τώρα το βάρος έχει πέσει στο να ξεκινήσει άμεσα το
πρόγραμμα πρόληψης και μείωσης παραγωγής αποβλήτων.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ:Πότε θα κλείσει
επιτέλους ο τελευταίος ΧΑΔΑ; Πώς απαντάτε στις καταγγελίες ότι πολλοί ΧΑΔΑ που
έχουν επισήμως παύσει να λειτουργούν συνεχίζουν να δέχονται σκουπίδια;
Γ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ:Να γίνει κάτι ξεκάθαρο: το κλείσιμο ενός ΧΑΔΑ δεν λέει τίποτα από
μόνο του, εφόσον δεν υπάρξει αποκατάσταση και εναλλακτική λύση για τον Δήμο στη
διαχείριση απορριμμάτων. Γι’ αυτό το κλείσιμο πρέπει να συνοδεύεται από
συγκεκριμένα έργα. Το Νοέμβριο στην Ελλάδα είχαν καταγραφεί 90 ενεργοί ΧΑΔΑ και
είχε τεθεί ο φιλόδοξος στόχος της παύσης λειτουργίας και αποκατάστασης ή
τουλάχιστον της έναρξης των έργων αποκατάστασης σ’ αυτούς στο πρώτο εξάμηνο
2012. Η παύση λειτουργίας και η αποκατάσταση είναι υπευθυνότητα των Δήμων ή των
αντίστοιχων Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων. Για το σκοπό αυτό,
χρηματοδοτούνται με πάνω από 135 εκατ. ευρώ. Για να βοηθήσουμε σε αυτή τη
διαδικασία, το ΥΠΕΚΑ έχει σχεδιάσει και ακολουθεί ένα πρόγραμμα δράσης με
οριζόντια και στοχευμένα μέτρα και βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία με την
Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις καταγγελίες και για να συγκρατήσουμε τα πρόστιμα σε
βάρος της χώρας. Τα στοιχεία δείχνουν ότι είναι δυνατόν να έχουν κλείσει όλοι
οι ΧΑΔΑ μέχρι το τέλος Ιουνίου.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ:Ο πρόεδρος του
ΤΕΕ ισχυρίζεται ότι ο νόμος για την «τακτοποίηση» θα δημιουργήσει νέα γενιά
αυθαιρέτων, καθώς, απόντων επαρκών ελεγκτικών μηχανισμών, πολλοί ιδιοκτήτες θα
προτιμήσουν το κόστος του προστίμου από το κόστος μίας νόμιμης οικοδομικής
άδειας. Πώς απαντάτε; Θα προχωρήσετε σε κατεδαφίσεις προκλητικών αυθαιρέτων,
ακόμα και επιφανών προσώπων;
Γ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ:Δεν θα σχολιάσω ισχυρισμούς. Θα εστιάσω στην ουσία. Ο νόμος για τη
ρύθμιση των αυθαιρέτων δεν μπορεί να κατηγορείται για κάτι που υπάρχει στην
χώρα μας δεκαετίες. Το αντίθετο, εκτός από πρόστιμα και ρύθμιση, ο νόμος
περιέχει προβλέψεις που μόλις υλοποιηθούν θα αντιμετωπίσουν δραστικά τέτοια
φαινόμενα. Αναφέρω χαρακτηριστικά: για πρώτη φορά υπάρχει ηλεκτρονικό μητρώο
αυθαιρέτων και κτιρίων που μεταβιβάζονται, υπάρχει σαφής οριοθέτηση της ευθύνης
του μηχανικού, δημιουργήθηκε νέο σώμα ελεγκτών δόμησης και ειδική υπηρεσία
κατεδαφίσεων κεντρικά, ώστε να πάψει η ευθύνη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να
αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα.
Όσο για τα τρέχοντα, το ΥΠΕΚΑ έχει
προχωρήσει και σε αεροφωτογραφίες και σε σχεδιασμό κατεδαφίσεων. Και προφανώς ο
ιδιοκτήτης του ακινήτου δεν είναι πρόσκομμα. Εφόσον, οι υπηρεσίες κρίνουν ότι
πρέπει να κατεδαφιστεί, θα κατεδαφιστεί.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ:Η τροπολογία που
νομιμοποιεί αυθαίρετα σε δασικές εκτάσεις πώς μπορεί να δικαιολογηθεί, σε μία
χώρα όπου η αυθαίρετη δόμηση έχει ήδη ρημάξει το περιβάλλον σε τέτοιο βαθμό;
Γ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ:Δεν υπάρχει τέτοιου είδους τροπολογία για το ΥΠΕΚΑ. Τα αυθαίρετα
σε δασικές περιοχές δεν ρυθμίζονται.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ:Η Ελλάδα
καλείται να τηρήσει ένα εξαιρετικά αυστηρό χρονοδιάγραμμα μεταρρυθμίσεων, σε
συνθήκες συντριπτικής ύφεσης. Πιστεύετε ότι το υπάρχον πολιτικό προσωπικό έχει
τη βούληση και την ικανότητα να το καταφέρει; Βραχυπρόθεσμα, υπάρχει άλλη
επιλογή από τη συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ-ΝΔ;
Γ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ:Είμαι από αυτούς που πιστεύουν ότι μόνο με αλλαγές μπορούμε να
προχωρήσουμε μπροστά και σε τελική ανάλυση όσο και να το πληρώσει κάποιος
πολιτικά, θα είναι καθαρός με τη συνείδησή του ότι άφησε πίσω του ένα έργο για
την χώρα. Άρα η βούληση είναι προαπαιτούμενο, οι ικανότητες πιστεύω ότι υπάρχουν.
Το ζητούμενο δεν είναι η συγκυβέρνηση – είναι η διαμόρφωση μιας ευρύτατης
πλειοψηφίας που να τολμήσει τις μεγάλες αλλαγές που χρειάζεται η χώρα. Στην
προσπάθεια αυτή κανένα κόμμα δεν μπορεί να τα καταφέρει μόνο του.