Το συνέδριο του ΙΕΝΕ για την έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων, στο διήμερο 26 και 27 Απριλίου, υπήρξε γόνιμο για δύο λόγους. Πρώτον, γιατί έδωσε μια επαρκή, σφαιρική, εικόνα για το τι κάνουν στον τομέα αυτό τα κράτη στη Ανατολική Μεσόγειο και την Αδριατική και δεύτερον, γιατί ο χρόνος διεξαγωγής του, λίγο πριν από τις εκλογές της 6ης Μαΐου, διευκόλυνε τη συγκέντρωση ενός ιδιαίτερα χρήσιμου υλικού, διαθέσιμου στην επόμενη κυβέρνηση, η οποία θα κληθεί να λάβει κρίσιμες αποφάσεις για τα ανοικτά αυτά θέματα, που αφορούν στο μέλλον της χώρας.
Η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Αδριατικής παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητη. Φαίνεται ότι μπορεί να αντιμετωπισθεί ως σύνολο, καθώς η γεωλογία των όμορων κρατών είναι παρόμοια. Έστω κι αν η πολιτική εκμετάλλευσης των πιθανών κοιτασμάτων είναι εντελώς διαφορετική και «σκοντάφτει» εν πολλοίς και σε ζητήματα ερμηνείας και εφαρμογής του διεθνούς δικαίου. Συνεπώς, ένα πρώτο συμπέρασμα το οποίο μπορεί κανείς να εξάγει είναι ότι αν κάποια στιγμή οι ενδιαφερόμενες χώρες καταφέρουν να υπερπηδήσουν τα εμπόδια πολιτικής φύσεως θα μπορέσουν να αξιοποιήσουν στο έπακρο τους θησαυρούς που φαίνεται ότι κρύβονται υποθαλάσσια και χερσαία, ανταλλάσσοντας πολύτιμη τεχνογνωσία. Όλα αυτά, ελπίζουμε σε ένα όχι και τόσο μακρινό μέλλον.
Πέρα από αυτό, το συνέδριο ανέδειξε και τις ατολμίες, τις παραλείψεις και τις καθυστερήσεις της ελληνικής πλευράς, η οποία ως τώρα έχει να επιδείξει μόνον καλές προθέσεις. Οι οποίες δεν αμφισβητούνται, ως ένα βαθμό τουλάχιστον. Συνθλίβονται, όμως, ανάμεσα στα γρανάζια της γραφειοκρατίας, θυσιάζονται στη διαχείριση συμφερόντων και μικροσκοπιμοτήτων, υπακούουν σε ξεπερασμένες πολιτικές, ενίοτε και προσωπικές, και, το κυριότερο, αποπειρώνται να αναπτυχθούν υπό τη βαριά σκιά της οικονομικής κρίσης που διέρχεται η χώρα.
Μετά από μια 15χρονη εσκεμμένη παραίτηση των προσπαθειών έρευνας πιθανών υδρογονανθράκων στην ελληνική επικράτεια, εξαιρουμένου του Πρίνου, η πολιτεία από πέρσι το καλοκαίρι αποφάσισε να επαναφέρει το ξεχασμένο αυτό θέμα και να το θέσει υψηλά στην ατζέντα του αρμόδιου υπουργείου. Για τα ελληνικά δεδομένα, πράγματι έγιναν αρκετά και γρήγορα βήματα. Τα οποία, όμως, δεν τελεσφόρησαν. Οι λόγοι προαναφέρθηκαν.
Αυτή τη στιγμή το μόνον που έχουμε στα χέρια μας είναι το νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο, μάλιστα, αν αφηνόταν στη βούληση της πολιτείας θα ήταν μη εφαρμόσιμο. Ευτυχώς, που κλήθηκαν αρμόδιες εταιρίες και διόρθωσαν αρκετά πράγματα, γιατί θα χαρακτηριζόταν, τουλάχιστον, εξωπραγματικό, για να μη χρησιμοποιήσουμε άλλους χαρακτηρισμούς.
Από κει και πέρα; Ο φορέας για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων συστάθηκε μεν, παραμένει δε αστελέχωτος. Γιατί, λέει, έρχονται εκλογές κι αυτό είναι έργο της επόμενης κυβέρνησης. Τι εμπόδιζε να τρέξουν πιο γρήγορα οι διαδικασίες και να είχαμε τελειώσει με αυτό το θέμα πολύ νωρίτερα; Ρητορική η ερώτηση.
Προκηρύχθηκαν οι διαγωνισμοί για τα σεισμικά και το open door για τρεις πιθανές πετρελαιοπαραγωγικές περιοχές. Ήδη, 8 μεγάλες εταιρίες εκδήλωσαν ενδιαφέρον για τα σεισμικά. Αξιολόγηση τους έγινε, αλλά η επιλογή τους πάει κι αυτή για μετά τις εκλογές. Για ποιο λόγο; Αφού, υποτίθεται, ότι η χώρα εξακολουθεί και κυβερνείται.
Έγινε και ένα σχέδιο σύμβασης για τις εταιρίες που θα αναλάβουν την έρευνα στο Κατάκολο, τον Πατραϊκό Κόλπο και τα Ιωάννινα. Και στάλθηκε στα κόμματα για να πουν τη γνώμη τους. Άλλη καθυστέρηση. Μα οι συμβάσεις αυτές διεθνώς υπακούουν σε συγκεκριμένα μοντέλα. Από τη στιγμή που υπήρξε ομοφωνία από τα κοινοβουλευτικά κόμματα για τις έρευνες υδρογονανθράκων, τι λόγος υπήρχε να ξανασυζητάμε ό,τι έχουμε συμφωνήσει;
Το καλύτερο, όμως, το αφήνουμε για το τέλος. Το οποίο είναι ενδεικτικό για το πώς λειτουργεί, εν τέλει, το δημόσιο και οι ταγοί του. Το ΥΠΕΚΑ δεν μπόρεσε ως τώρα να προχωρήσει ένα πρόγραμμα προώθησης της διαδικασίας του open door στο εξωτερικό, γιατί, λέει, δεν είχε χρήματα. Η οικονομική κρίση, λέει, «στράγγιξε» τα ταμεία του υπουργείου και δεν υπάρχει «ούτε σάλιο» για τέτοιες ενέργειες, οι οποίες είναι εξαιρετικά απαραίτητες για την επιτυχή κατάληξη της προσπάθειας. Εντάξει, να το δεχθούμε. Πού βρίσκει, όμως, το υπουργείο τα χρήματα για τα ταξίδια του κ. Παπακωνσταντίνου, που «όργωσε» την Ευρώπη για να διαφημίζει ένα project αμφίβολο, όπως το Ήλιος; Δηλαδή, λεφτά υπάρχουν, ως δια μαγείας, όταν πρόκειται να «διαφημίσουμε» προσωπικές πολιτικές, αλλά εξαφανίζονται όταν πρόκειται να προμοτάρουμε εθνικές πολιτικές;
Με αυτά και μ’ αυτά περιοριζόμαστε στο να περιφέρουμε σε εγχώρια συνέδρια νούμερα απίστευτα για τον πλούτο που περιμένει τη χώρα από την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων και μάλιστα σε ακροατήρια ειδικών που γνωρίζουν πολύ καλά το θέμα, προκαλώντας, κάθε φορά, θυμηδία. Προτού καλά-καλά έχουμε στα χέρια μας συγκεκριμένα δεδομένα. Θα μου πείτε, ντόρος να γίνεται. Για να έχουν να κραυγάζουν διάφοροι εθνοσωτήρες σε απίθανα τηλεοπτικά κανάλια.
Έτσι, όμως, δεν γίνεται δουλειά. Και κυρίως, σοβαρή. Και κάθε προσπάθεια να υπάρξει πραγματικά αξιοποίηση πιθανών κοιτασμάτων στη χώρα μας βουλιάζει στα ρηχά νερά της εσωτερικής κατανάλωσης.
Ας ελπίσουμε, ότι θα υπάρξουν κυβερνώντες που θα θελήσουν να δουν με σοβαρότητα και συνέπεια το θέμα αυτό. Όλα τα άλλα είναι για να είχαμε να λέγαμε.