Σε
θολό τοπίο κινείται η ενεργειακή αγορά. Δεν είναι υπερβολή να ειπωθεί ότι στην
αγωνιώδη ερώτηση,
quo
vadis, ασφαλής απάντηση δεν
δίνεται από κανέναν. Όλοι οι παράγοντες της ενεργειακής αγοράς νοιώθουν
μουδιασμένοι, γιατί τα προβλήματα αντί να λύνονται συσσωρεύονται.
Οι
παθολογικές στρεβλώσεις διογκώθηκαν από την οικονομική κρίση και την ατολμία
στη λήψη αποφάσεων των τελευταίων τριών χρόνων, για να φθάσουμε σήμερα στο
εκρηκτικό μίγμα της δυσκολίας συνεννόησης για σταθερή διακυβέρνηση. Αλλά, δεν
μπορούμε να ζητάμε συναίνεση από τους πολιτικούς όταν δεν υπάρχει συναίνεση
στην αγορά ενέργειας. Δεν μπορεί να λειτουργήσει μία αγορά όταν μόνον μία
επιχείρηση, η ΔΕΗ, επιμένει να κρατά και το πεπόνι και το μαχαίρι. Με απλά
λόγια, όταν δεν αντιλαμβάνεται ότι η μακροβιότητα της συναρτάται άμεσα από την
επιβίωση και των άλλων παικτών της αγοράς.
Η
δεσπόζουσα θέση της ΔΕΗ είναι δεδομένη. Ως και η ΡΑΕ αναγνωρίζει ότι δεν μπορεί
να υπάρχει υγιής ανταγωνιστικότητα, αν μόνον η δημόσια επιχείρηση διατηρεί το
προνόμιο των φθηνών καυσίμων. Και τι κάνει η ΔΕΗ στην περίπτωση αυτή; Έχει στη
διάθεση της φθηνό λιγνίτη και νερά, δηλαδή, σχεδόν μηδενικό κόστος παραγωγής,
όταν τη χρησιμοποιεί και αντί ένα μέρος αυτής της παραγωγής να το περάσει και
στους υπόλοιπους παίκτες, κοιτάζει πώς να μην πειραχθούν τα έσοδα της και γαία
πυρί μιχθήτω.
Και
αυτή η συμπεριφορά αφορά όχι μόνον στους ιδιώτες παραγωγούς και προμηθευτές,
αλλά και στην ίδια τη βιομηχανία, που καταναλώνει υψηλές ποσότητες ρεύματος. Τι
έκανε ως τώρα η ΔΕΗ για την ελληνική βιομηχανία, αυτήν την ελάχιστη που
εξακολουθεί και υπάρχει εντός συνόρων; Αντί να κοιτάξει πώς θα την
εξυπηρετήσει, για να εξακολουθεί κι αυτή να υπάρχει, αλλά και η επιχείρηση να
έχει σταθερές, μακροχρόνιες αποδόσεις, προσπαθεί να βγάλει από τη μύγα ξύγκι,
όπως θα έλεγε ο σοφός λαός. Από το 2009 έπρεπε να έχει συμβάσεις με τις
ενεργοβόρες βιομηχανίες, με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, αλλά
παριστάνει τον…κινέζο. Δεν τα λέμε εμείς αυτά. Τα λέει εξαιρετικά αποκαλυπτικά
η ίδια η ΡΑΕ.
Άφησε
να λειτουργήσει η λιανική; Εντάξει. Δεν ήταν και «άγιοι» ορισμένοι από αυτούς
που αποφάσισαν να μδραστηριοποιηθούν στο λιανεμπόριο ηλεκτρισμού. Αλλά και η
ΔΕΗ με τον έναν ή άλλο τρόπο συνέβαλε στην καταρράκωση του. Και τι συνέβη;
Ξαναγύρισαν όλοι οι πελάτες στη ΔΕΗ, η οποία «ανακαλύπτει» τώρα ότι είναι
ακριβή η τροφοδοσία τους και ζητά να
πάρει πίσω το
cost
recovery. Άσχετα αν αναγκάζεται εν
τέλει να το πληρώνει. Το θέμα όμως είναι για πόσο;
Χάνει
έσοδα από τη μείωση της κατανάλωσης του ηλεκτρικού ρεύματος στη χαμηλή και τη
μέση τάση, σε αντίθεση με την κατανάλωση στην υψηλή τάση, λέγε με βιομηχανία,
που παραμένει σταθερή.
Δεν
μπορεί να εισπράξει τα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος, καθώς συρρικνώνεται το
εισόδημα των πολιτών ελέω Μνημονίων.
Πληρώνει
ακριβά το φυσικό αέριο, λόγω της εκτόξευσης των διεθνών τιμών των καυσίμων.
Είναι
άγνωστο πότε και εάν θα προχωρήσει η πώληση μονάδων της, υπό τις κοινοτικές
επιταγές.
Όλα
αυτά είναι εύλογο να δημιουργούν μεγάλες αβεβαιότητες στην εγχώρια ενεργειακή
αγορά, που δικαιώνουν τον προβληματισμό για το μέλλον της. Γι αυτό και όλοι
επιλέγουν να κάνουν συντήρηση και να κινούνται ανάλογα με τις εξελίξεις. Δεν
γίνεται όμως έτσι δουλειά.
Σε
αυτή τη δύσκολη και μεταβατική φάση της οικονομίας θα περίμενε κανείς από τη
ΔΕΗ να αντιληφθεί τα προβλήματα που υπάρχουν και να κάνει ορισμένες
υποχωρήσεις. Να δώσει πρώτη το καλό παράδειγμα, αφού αυτή είναι η κυρίαρχη
επιχείρηση. Δεν μπορεί να επιμένεις να αυξάνεις τα τιμολόγια σου χωρίς να
ενδιαφέρεσαι για το περιρρέον σκηνικό. Δεν μπορεί η συσσώρευση κερδών να είναι
αυτοσκοπός. Και εν τέλει, χρειάζεται να αντιληφθεί ότι χωρίς κατανάλωση, από
όπου κι αν προέρχεται, θα καταρρεύσει και η ίδια.
Τελικά,
η αλαζονική συμπεριφορά των συνδικαλιστών της ξεκινά από την ίδια τη διοίκηση
της. Μοιάζουν και είναι συγκοινωνούντα δοχεία.