Τα τελευταία χρόνια στην χώρα μας, στα πλαίσια της συζήτησης
για μία «Νέα Μεταπολίτευση», έχουν ακουστεί αρκετές φωνές και επιχειρήματα υπέρ
του προεδρικού συστήματος και τα πλεονεκτήματα που έχει σε σχέση με το σημερινό
πολίτευμα της χώρας, την προεδρευομένη δημοκρατία. Σήμερα, ας επιτραπεί και στη
στήλη αυτή να αρθρογραφήσει υπέρ της προεδρικής δημοκρατίας, όχι λόγω του
πρόσφατου εκλογικού αποτελέσματος, που, σύμφωνα με πολλούς, αποτελεί το «τέλος
της Μεταπολίτευσης» - λόγω των πολύ χαμηλών ποσοστών των δύο πρώην μεγάλων
κομμάτων - αλλά με αφορμή τις … έρευνες υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ της Κύπρου.
Οι χώρες που έχουν προεδρικό σύστημα - δηλ. άμεση εκλογή ανώτατου άρχοντα, ο
οποίος έχει και την ευθύνη της εκτελεστικής εξουσίας, χωρίς να στηρίζεται στη
δεδηλωμένη της Βουλής - κατά κανόνα διαθέτουν μία σταθερή γραφειοκρατία, η
οποία δεν επηρεάζεται από τις κυβερνητικές μεταβολές. Στην Κύπρο αυτό έγινε εμφανές
στην περίπτωση του Σόλωνα Κασίνη, ο οποίος παραμένει στη θέση του Διευθυντή
Ενέργειας του Υπουργείου Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, υπό διάφορες
κυβερνήσεις. Η σταθερότητα αυτή δίνει στην γραφειοκρατία της Κυπριακής
Δημοκρατίας, στην οποία ανήκει ο κ. Κασίνης, να υπηρετεί χωρίς πισωγυρίσματα
την πολιτική της χάραξης της ΑΟΖ και της εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων της
Μεγαλονήσου, που αποτελεί πάγια επιλογή όλων των κυβερνήσεων, από την εποχή του
αείμνηστου Τάσσου Παπαδόπουλου μέχρι και
σήμερα.
Άλλωστε, το κατεξοχήν παράδειγμα προεδρικής δημοκρατίας, οι ΗΠΑ,
εφαρμόζουν την τακτική αυτή, ιδιαίτερα σε στρατηγικούς τομείς, όπως η εξωτερική
πολιτική, παρατηρείται σταθερότητα και συνέχεια, ενώ στελέχη της γραφειοκρατίας
που υπηρέτησαν υπό την σημαία κυβερνήσεων των Ρεπουμπλικανών χρησιμοποιούνται από
τις επόμενες, Δημοκρατικές, κυβερνήσεις και αντίστροφα.
Εξάλλου, χάρη στο προεδρικό σύστημα της Κυπριακής
Δημοκρατίας, η πρώην Υπουργός Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού της Κύπρου κ.
Πραξούλα Αντωνιάδου, μολονότι πολιτική προϊσταμένη του κ. Κασίνη, δεν μπόρεσε
να τον απομακρύνει από την θέση του, όταν προέκυψαν οι γνωστές προστριβές
ανάμεσά τους, αλλά απλά να του αφαιρέσει αρμοδιότητες. Και, επίσης, πάλι χάρη
στο προεδρικό σύστημα, κατέστη δυνατή η υπερψήφιση της νομοθετικής πρωτοβουλίας
που αποκαθιστούσε τις αρμοδιότητες του κ. Κασίνη – και αυτό με τις ψήφους
κομμάτων που είχαν στηρίξει τον Κύπριο Πρόεδρο Χριστόφια στην εκλογή του.
Αν, βέβαια, το πολίτευμα της Κύπρου ήταν η προεδρευομένη
δημοκρατία, και, άρα, ίσχυε η αρχή της δεδηλωμένης, δεν είναι δύσκολο να
φανταστούμε ότι η ψηφοφορία θα μετετρέπετο σε ψήφο εμπιστοσύνης για την
κυβέρνηση Χριστόφια. Για να μην πούμε ότι, ειδικά στην Ελλάδα, στέλεχος της
δημόσιας διοίκησης που θα διαφωνούσε με μέλος της κυβέρνησης θα είχε απλά τρεις
μέρες στη διάθεσή του για να υποβάλει την παραίτησή του …
Βλέπουμε, λοιπόν, ότι στην Κύπρο το προεδρικό πολίτευμα
επέτρεψε την σταθερή και αταλάντευτη προσήλωση στην υλοποίηση ενός καίριας
σημασίας στόχου, παρά τις πολιτικές εναλλαγές και διακυμάνσεις. Η οργανική
γραφειοκρατία του κράτους αφέθηκε απερίσπαστη να δώσει της “σάρκα και οστά” – και
ήδη προχωρά και σε β΄ γύρο εκμεταλλεύσεων των υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ της
Μεγαλονήσου. Χωρίς να θέλουμε να εγείρουμε … πολιτειακό ζήτημα στην
Ελλάδα, ελπίζουμε με τις παραπάνω
παρατηρήσεις; να δώσαμε τροφή για γόνιμη σκέψη για την βελτίωση της δημόσιας
διοίκησης της χώρας μας.