Φυσικό Αέριο Προς Εξαγωγή - Οι Πιθανές Λύσεις για το LNG σε Κύπρο και Ισραήλ

Την προηγούμενη εβδομάδα, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, συναντήθηκε με τον Αυστραλό υπουργό Εργασίας, Μπιλ Σόρτεν. Οι λεπτομέρειες από την συνάντηση δεν δημοσιεύτηκαν, αλλά σύμφωνα με τα ΜΜΕ της Αυστραλίας, ο Νετανιάχου ζήτησε από τον Σόρτεν την συνεργασία αυστραλέζικων επιχειρήσεων για την κατασκευή μονάδων υγροποίησης φυσικού αερίου στο Ισραήλ.

Νωρίτερα, ο Νετανιάχου είχε συναντηθεί με τον διευθύνοντα της Noble Energy, Τσαρλς Ντέιβιντσον, με τον οποίο συζήτησε μεταξύ άλλων και το ζήτημα των εξαγωγών φυσικού αερίου. Η Noble Energy ασχολείται ήδη με τον σχεδιασμό αντίστοιχης μονάδας στην Κύπρο και πιθανότατα δεν θα αλλάξει τα σχέδιά της, παρά την βούληση του Ισραήλ να υλοποιήσει σταθμούς στο δικό του έδαφος.

Ο πρωθυπουργός αντιμετωπίζει την κατασκευή σταθμού υγροποίησης ως ένα στρατηγικό έργο και το προωθεί προσωπικά. Αυτή η στάση αποκρυσταλλώνεται και στην έκθεση της επιτροπής Τζεμάκ που αφορά τον κλάδο του φυσικού αερίου εν γένει, η οποία πρότεινε οι εξαγωγές της χώρας να γίνουν μέσω μιας εγχώριας μονάδας.

Παρόλα αυτά, η κατασκευή των σχετικών υποδομών στο Ισραήλ έχει γίνει σχεδόν αδύνατη τα τελευταία χρόνια. Μια συμμαχία «πράσινων» φορέων και κατοίκων που φοβούνται για την ποιότητα ζωής και την αξία των ακινήτων τους, έχουν καταφέρει να καθυστερήσουν επί διετία το κρατικό σχέδιο για μονάδα η οποία θα υποδέχεται το αέριο του κοιτάσματος Ταμάρ στην ξηρά. Ένας σταθμός υγροποίησης LNG θα ήταν πολύ πιο μεγάλος και με πολύ περισσότερο ρίσκο από ότι αυτό το τερματικό και αντίστοιχα, οι αντιδράσεις εναντίον του θα ήταν πιο έντονες.

Η λαϊκή αντίδραση είναι μια μόνο από τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει το LNG. Αντίστοιχα, μεγάλη θα είναι και η οικονομική πρόκληση, με το κόστος να ξεπερνά τα 5 δις δολάρια. Καθώς ένα τέτοιο έργο έχει υψηλό ρίσκο, οι οικονομικοί δρώντες ζητούν προκαταβολή του 50%, δηλαδή ένα τεράστιο ποσό που καμία ισραηλινή εταιρεία δεν διαθέτει σήμερα. Κατά τη διάρκεια των εργασιών της επιτροπής Τζεμάκ, μια πρόταση τέθηκε στο τραπέζι για κάλυψη του 15% του κόστους από το κράτος, αλλά το υπουργείο Οικονομικών την απέρριψε πάραυτα.

Ακόμη μια προϋπόθεση για την χρηματοδότηση είναι και η υπογραφή μεγάλων συμβολαίων παροχής αερίου με στρατηγικούς πελάτες. Από την πλευρά τους, οι πελάτες απαιτούν ένα σημαντικό μερίδιο στο έργο για να εξασφαλίσουν την απρόσκοπτη προμήθεια αερίου. Εξαιτίας της σημασίας που έχει το σχέδιο και της περιπλοκότητας που το χαρακτηρίζει, η επιτροπή Τζεμάκ πρότεινε να αναλάβει την επίβλεψή του ο διευθυντής του γραφείου του πρωθυπουργού, Χαρέλ Λόκερ. Η επιτροπή Λόκερ δεν έχει συνεδριάσει ακόμη, αλλά στο μεταξύ σημειώθηκε μια πρώτη σοβαρή πρωτοβουλία. Νωρίτερα φέτος, η “ Globes” ανέφερε ότι η Israel Natural Gas Lines και η Eilat Ashkelon Pipeline, δύο κρατικοί όμιλοι, παρουσίασαν πρόταση στο υπουργείο Οικονομικών για την κατασκευή μονάδας LNG στο Εϊλάτ. Σύμφωνα με το σχεδιασμό, το εργοστάσιο θα υλοποιηθεί στο πρώην τερματικό της EAPC. Ο πρώην διευθυντής του υπουργείου, Γιαρόμ Αριάβ, προετοίμασε μια οικονομική μελέτη που εκτιμά το κόστος του έργου στα 6 δις δολάρια.

Οι εταιρείες προτείνουν να διατηρήσει η κυβέρνηση τον έλεγχο του έργου μέχρι να ολοκληρωθεί και στη συνέχεια να λάβει ένα μεγάλο μερίδιο σε αυτό. Η επιλογή του Εϊλάτ παρέχει ένα σημαντικό εμπορικό πλεονέκτημα: Την εγγύτητα προς την Άπω Ανατολή, δηλαδή τον βασικό στόχο των εξαγωγών LNG. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι τιμές του LNG στην Ασία είναι σήμερα κοντά στα 17 δολάρια, τρεις φορές μεγαλύτερες από ότι στο Ισραήλ. Από το Εϊλάτ, ο χρόνος προμήθειας LNG μπορεί να μειωθεί σημαντικά σε σύγκριση με ένα σταθμό που βρίσκεται στις ακτές της Μεσογείου.

Σε αυτό το στάδιο, η πρόταση της Israel Natural Gas Lines και της EAPC έχει συγκεντρώσει το ενδιαφέρον πιθανών επενδυτών. Το ισραηλινό σχέδιο προβλέπει κατασκευή του σταθμού ως το 2018, αλλά το χρονοδιάγραμμα αυτό δεν είναι ρεαλιστικό. Η κατασκευή η ίδια απαιτεί περίπου 5 χρόνια και ο χρόνος εξασφάλισης αδειών και σχεδιασμού του έργου θα μπορούσε να φτάσει άνετα τα 10 χρόνια. Το οικονομικό ερώτημα θα παρουσιάσει αρκετές δυσκολίες και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις θα ξεκινήσουν εκστρατεία υπέρ της προστασίας των κοραλλιογενών υφάλων. Ακόμη μια απειλή για το σταθμό στο Εϊλάτ θα προέλθει από την πλευρά της ασφάλειας, διότι η τρομοκρατία στο Σινά έχει ήδη χτυπήσει την παράλια πόλη και συνεπώς θα υπάρχει πλέον ακόμη ένα κίνητρο για επιθέσεις κατά του ευαίσθητου και στρατηγικού αυτού σταθμού.

Ο Ανταγωνισμός Έχει Ξεκινήσει

Στο μεταξύ, ανταγωνιστικές πρωτοβουλίες σημειώνουν ταχεία πρόοδο. Η βασική εξέλιξη που απειλεί το ισραηλινό έργο βρίσκεται στην Κύπρο. Η κυβέρνηση εκεί έχει επιλέξει ήδη χώρο στα νότια της νήσου για να φιλοξενήσει τη μονάδα και έχει εξασφαλίσει τις περισσότερες απαιτούμενες άδειες για την κατασκευή της. Πλέον, διεξάγονται διαπραγματεύσεις με όμιλο ιδιωτών επενδυτών που θα αναλάβουν την κατασκευή και διαχείριση του σταθμού, οι οποίες βρίσκονται σε ώριμο στάδιο. Ανάμεσα στους ομίλους υπάρχουν και δύο γνώριμες στο Ισραήλ, η Delek του Γιτζάκ Τσούβα και η Noble Energy.

Βεβαίως, ούτε η κυπριακή προσπάθεια δεν στερείται δυσκολιών. Η Τουρκία αναμένεται να αποθαρρύνει πιθανούς επενδυτές και να σαμποτάρει με ποικίλους τρόπους το έργο. Επιπλέον, η Κύπρος δεν διαθέτει προς το παρόν αρκετό φυσικό αέριο για να τροφοδοτήσει μια τέτοια μονάδα και κατά συνέπεια, χρειάζεται και το ισραηλινό αέριο. Όμως, οι Κύπριοι είναι πεπεισμένοι ότι η κατασκευή του σταθμού θα προχωρήσει με ή χωρίς το Ισραήλ. Η Κύπρος σύντομα θα διανείμει νέες άδειες ερευνών για υδρογονάνθρακες στην ΑΟΖ της και πιστεύει ότι τα νέα κοιτάσματα φυσικού αερίου που θα ανακαλυφθούν θα δικαιολογήσουν την υλοποίηση του έργου.

Τέλος, η τρίτη πρωτοβουλία βρίσκεται κάπου στη μέση ανάμεσα στην Κύπρο και το Εϊλάτ. Είναι η ιδέα κατασκευής ενός πλωτού σταθμού LNG ( FLNG) που θα βρίσκεται κοντά στα μεγάλα κοιτάσματα της περιοχής. Το FLNG θεωρείται ως μια πολύ υποσχόμενη νέα τεχνολογία στον κλάδο του φυσικού αερίου. Είναι μια μικρή και ευέλικτη λύση που επιτρέπει ουσιαστικά την κατασκευή μιας μονάδας υγροποίησης πάνω σε ένα τεράστιο πλοίο. Η κοινοπραξία του κοιτάσματος Ταμάρ επέλεξε αυτή τη λύση όταν υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με κοινοπραξία ξένων επιχειρήσεων υπό την ηγεσία της κορεατικής Daewoo Shipbuilding. Παρόλα αυτά, και αυτό το εγχείρημα χαρακτηρίζεται από δυσκολία, κυρίως τεχνικού χαρακτήρα. Υπάρχουν μόνο τρεις τέτοιες μονάδες υπό κατασκευή παγκοσμίως και άλλες τρεις (μαζί με την ισραηλινή) τελούν υπό σχεδιασμό. Είναι μια τεχνολογία που δεν έχει αποδειχτεί στην πράξη και το κόστος της παραμένει άγνωστο. Ακόμα και οι εταιρείες του σχεδίου Prelude, που κατασκευάζεται στην Αυστραλία, αρνούνται να δημοσιεύσουν το εκτιμώμενο κόστος του.