Η Έξοδος από το Ευρώ θα Οδηγήσει σε Ενεργειακή Πενία

Τις τελευταίες ημέρες ολοένα και περισσότερο δημοσιοποιούνται σενάρια και θέσεις περί εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ και μάλιστα με γεωμετρική πρόοδο, έτσι που στο τέλος η απαγκίστρωση από το Ευρωπαϊκό νόμισμα να μοιάζει περισσότερο με αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Θα φύγουμε ή θα μείνουμε από το Ευρώ και πότε; Ουδείς μπορεί να γνωρίζει μετά βεβαιότητος γιατί η διαδικασία εξόδου δεν εξαρτάται μόνο από πολιτικές αποφάσεις και χειρισμούς αλλά κυρίως από τις αντιδράσεις και τάσεις της αγοράς, τόσο εντός όσο και εκτός Ελλάδος. Για αυτό η γενική εκτίμηση είναι ότι ασχέτως με το τί έχει αποφασίσει το Βερολίνο ή αυτά που αποφάνθηκαν χθες οι G8 και παρά τις όποιες περί αντιθέτου πολιτικές διαβεβαιώσεις Μέρκελ και Ομπάμα, η έξοδος από το Ευρώ είναι ένα τρομερό ατύχημα που περιμένει να συμβεί.

Και καθώς οδηγούμεθα προς τις επαναληπτικές εκλογές της 17^ης Ιουνίου, (μια πολυτέλεια σε περίοδο οξείας οικονομικής κρίσης που έπρεπε πάσει θυσία να έχουν αποφευχθεί όπως και οι εκλογές της 6^ης Μαΐου) και ανοιγοκλείνουμε την Βουλή σαν την εξώπορτα του σπιτιού μας, και όλη η Ευρώπη απορεί και διερωτάται ως προς τις ιδιαιτερότητες και ακρότητες του πολιτικού μας συστήματος, το οικονομικό κλίμα εντός της Ελλάδος χειροτερεύει ημέρα με την ήμερά και η αβεβαιότητα κυριαρχεί στην αγορά. Παράλληλα τορπιλίζονται από κυβερνήσεις και ανεξάρτητους πολιτικούς των κρατών μελών της Ευρωζώνης οι όποιες προσπάθειες περί παραμονής της χώρας στο Ευρώ. Με τα έσοδα του κράτους να καταρρέουν και με μηδαμινές προοπτικές είσπραξης της επόμενης δόσης προ των αρχών Αυγούστου στην καλύτερη περίπτωση – και αυτό υπό την προϋπόθεση ότι θα εγκαταλείψουμε την φενάκη περί διαπραγμάτευσης του Μνημονίου – είναι εξαιρετικά πιθανό ότι μέσα στις επόμενες εβδομάδες το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους θα βρεθεί σε πλήρη αδυναμία καταβολής μισθών, συντάξεων και κάλυψης εξόδων πρώτης ανάγκης. Αυτό θα έχει αποτέλεσμα στην έκδοση ΙΟ Us (δηλαδή χρεωστικών σημειωμάτων) και την μαζική ανάληψη καταθέσεων από τις τράπεζες και την επακόλουθη κατάρρευση του Τραπεζικού συστήματος. Η έξοδος από το Ευρώ θα έχει συντελεστεί σε χρόνο dt και εμείς θα αδυνατούμε ακόμη να αντιληφθούμε τι πήγε στραβά όλο αυτό τον καιρό.

Βέβαια η έξοδος από το ευρώ και η αντικατάσταση του από τη Δραχμή ή άλλης μορφής νόμισμα δεν θα είναι μια ακαδημαϊκή άσκηση αλλά θα επιφέρει βασικές αλλαγές και αναποδογυρίσματα στη καθημερινή μας ζωής. Οι δε επιπτώσεις στην ομαλή ενεργειακή τροφοδοσία της χώρας θα είναι ορατές από την πρώτη κιόλας στιγμή καθότι ως γνωστό η χώρα εξαρτάται σχεδόν κατά 75% από εισαγόμενη ενέργεια είτε αυτή έχει την μορφή πετρελαίου, φ. αερίου ή ηλεκτρισμού. Για μια εβδομάδα πιθανώς θα υπάρχει ομαλή τροφοδοσία στο πετρέλαιο γιατί ως γνωστό τα διυλιστήρια έχουν υποχρέωση διατήρησης αποθεμάτων 90 ημερών, πλην όμως φροντίζουν να τα ανανεώνουν σε τακτική βάση. Μη δυνάμενα πλέον να πράξουν κάτι τέτοιο θ’ αναγκαστούν να ξεκινήσουν περικοπές στις παραδόσεις τους προς τις εταιρείες και τα πρατήρια με αποτέλεσμα να εμφανισθούν οι πρώτες ελλείψεις στα καύσιμα.

Τα διυλιστήρια όπως και οι άλλες ενεργειακές εισαγωγικές εταιρείες όπως η ΔΕΠΑ, η ΔΕΗ και οι ανεξάρτητοι παραγωγοί (πχ. Elpedison, Protergia, Ήρων) που παράγουν πρωτογενή ενέργεια εξαρτώνται από εισαγωγές οι οποίες πληρώνονται σε σκληρό συνάλλαγμα. Και ναι μεν όσο η Ελλάδα παραμένει στη ζώνη του ευρώ οι διεθνείς συναλλαγές της δεν αντιμετωπίζουν ουσιαστικό πρόβλημα, όμως με την αποχώρηση της από την ευρωζώνη, το νέο νόμισμα, όποιο και εάν είναι δεν θα είναι αποδεκτό από τους ενεργειακούς προμηθευτές μας στο εξωτερικό οι οποίοι θ’ απαιτούν, και πολύ σωστά, πληρωμή σε ευρώ ή δολάρια. Η δε αδυναμία ταχείας συγκέντρωσης ικανών συναλλαγματικών διαθέσιμων από την Τράπεζα της Ελλάδος – σε αυτό θα συντελέσει και η ραγδαία πτώση του τουρισμού εφέτος – θα οδηγήσει τη ΔΕΠΑ, την ΔΕΗ, τα ΕΛΠΕ σε άμεσο περιορισμό των εισαγωγών. Με την σειρά του αυτό θα οδηγήσει και στην ραγδαία μείωση της παραγωγής ηλεκτρισμού αφού οι μονάδες αερίου θα λειτουργούν πλέον σε εξαιρετικά περιορισμένη βάση ενώ οι λιγνιτικές και υδροηλεκτρικές δεν θα αρκούν για να καλύψουν όλες τις ανάγκες του δικτύου. Έτσι πολύωρες διακοπές στην ηλεκτροδότηση θα πρέπει να θεωρηθούν περισσότερο από βέβαιες ενώ τα νησιά, ιδιαίτερα οι Κυκλάδες, η Ρόδος και η Κρήτη θα πληγούν περισσότερο από την ενδοχώρα καθ’ ότι πέρα από τις ελάχιστες αιολικές και φωτοβολταϊκές μονάδες δεν διαθέτουν υδροηλεκτρικές ή λιγνιτικές μονάδες και εξαρτώνται αποκλειστικά από πετρελαϊκούς σταθμούς.

Ένα από τα πλέον αισιόδοξα σενάρια για την λειτουργία του ενεργειακού συστήματος της χώρας αμέσως μετά την έξοδο της χώρας από την ευρωζώνη προβλέπει εκτενείς ανωμαλίες στη τροφοδοσία διάρκειας 2-3 μηνών, χρονική περίοδος απαραίτητη για τον σχηματισμό επαρκών συναλλαγματικών αποθεμάτων από την Τράπεζα της Ελλάδος. Εάν υπάρξει συνετή διαχείριση είναι εξαιρετικά πιθανό μετά το αρχικό αυτό διάστημα αστάθειας να αποκατασταθεί η ομαλή τροφοδοσία της χώρας σε πετρέλαιο, φυσικό αέριο και εισαγόμενη ηλεκτρική ενέργεια από τις γειτονικές χώρες αλλά σε όγκους και ποσότητες δραματικά μειωμένες σε σύγκριση με την μέχρι τώρα χρήση. Έτσι για το πετρέλαιο η κατανάλωση από τα 360.000 βαρέλια την ημέρα εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε λιγότερα από τα 200.000 βαρέλια ενώ στο φυσικό αέριο η κατανάλωση μπορεί να μειωθεί ακόμα και στο 1.5 - 2.0 δις κυβικά μέτρα σε σύγκριση με το σημερινό επίπεδο των 4.0 δις κυβικών μέτρων. Και για τον ηλεκτρισμό η συνολική παραγωγή από τα 19.000 MW εγκατεστημένης ισχύος σ’ όλη την χώρα εκτιμάται ότι θα μειωθεί στο επίπεδο των 20 - 25 TWh’ s τον χρόνο σε σύγκριση με το επίπεδο των 45.0 TWh’ s του 2010.

Έτσι σε διάστημα λίγων μόνο εβδομάδων από την εξαιρετικά πιθανή πλέον αποχώρηση της Ελλάδας από το ευρώ η χώρα θ’ αντιμετωπίσει το φάσμα της ενεργειακής πείνας. Ως γνωστό η ενέργεια σε όλες της τις εκφάνσεις είναι το κατ’ εξοχήν απαραίτητο αγαθό για την λειτουργία της τεχνολογικά προσανατολισμένης κοινωνίας μας και της τεχνολογικά εξαρτημένης καθημερινής μας ζωής. Για αυτό σε μια σύγχρονη κοινωνία η ενέργεια πρέπει να μπορεί να διατίθεται άφθονη και σε ανταγωνιστικές τιμές. Στην περίπτωση της μετά ευρώ Ελλάδος αυτό δεν θα είναι πλέον δυνατό, πράγμα που θα συντείνει στην περαιτέρω περιθωριοποίηση της χώρας και στην σταδιακή αλλά σίγουρη μετάβαση της σε καθεστώς αποτυχημένης χώρας ( failed state).

Και επειδή η έξοδος από το ευρώ δεν θα σημάνει απαραίτητα και το τέλος της Ελλάδος, η κατά το δυνατό ενεργειακή αυτοδυναμία της χώρας θα επανέλθει πάλι στο προσκήνιο ως βασικός στρατηγικός στόχος σε μια οικονομία η οποία θα πρέπει να στηριχθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό πλέον στην μεγιστοποίηση της εγχώριας παραγωγής και την ελαχιστοποίηση των εισαγωγών. Άρα η αξιοποίηση των άφθονων εγχώριων ενεργειακών πόρων που διαθέτει η Ελλάδα, σε συμβατικές και μη μορφές, θα πρέπει να αποτελέσει άμεση προτεραιότητα. Πράγμα που πέρα από το αίσθημα ασφάλειας που θα συνεισφέρει, θα συμβάλλει και στην δημιουργία πλούτου και στην επανεκκίνηση της οικονομίας.